روزنامه نیویورک‌تایمز نوشت درحال حاضر و در حالی که اتحاد میان اعضای "ائتلاف ترانس اتلانتیک" به پایین‌ترین درجه خود از جنگ جهانی دوم تا کنون رسیده و اتحاد میان اعضای اتحادیه اروپا نیز با برگزاری انتخابات ملی در هریک از این کشورها با چالش روبه رو می‌شود، نامیدن توافق یونان و "اسکوپیه" به‌عنوان توافق و پیشرفتی جزئی، کاملا اشتباه است.
در واقع، توافق تاریخی برای تغییر نام "جمهوری مقدونیه یوگسلاوی" به "جمهوری مقدونیه شمالی"، باعث می‌شود تا رقابت بر سر تاریخ ملی را کاهش داده و فرصتی را برای رهبران اروپا و امریکا به وجود می آورد تا با تغییر روند فعلی، تلاش برای ساخت آینده‌ای امن برای بالکان را آغاز کنند؛ دست‌آوردی که در نهایت به تامین امنیت تمامی اروپا منجر خواهد شد.
توافق بر سر نام مقدونیه که به سختی نیز به دست آمده است، اما هنوز هم آسیب پذیر است. این منطقه به دلیل تاریخ تاسف‌آور خود شهرت دارد. بالکان جایی است که جنگ جهانی دوم از آنجا آغاز شد، و همچنین خونبارترین درگیری در اروپا از جنگ جهانی دوم تاکنون در آن روی داد.
از زمان جدایی خشونت‌بار از یوگوسلاوی، و با حرکت کشورهای واقع شده در آن به سوی عضویت در اتحادیه اروپا، دورنمای روشن‌تری برای این منطقه ترسیم شده است.
کشورهای اسلوونی و کرواسی در حال حاضر عضو اتحادیه اروپا هستند؛ مونته‌نگرو و صربستان نامزد عضویت در این اتحادیه شده‌اند، و آلبانی و "جمهوری مقدونیه شمالی" نیز اکنون و با حل اختلاف بر سر نام این جمهوری، می‌توانند برای عضویت در اتحادیه اروپا اقدام کنند.
به هرحال، آمریکا و اروپا تنها بازیگران فعال در منطقه بالکان نیستند. روسیه نیز این موضوع را روشن کرده است که در صورت تهدید منافع این کشور در منطقه بالکان، و به ویژه گسترش ناتو در این منطقه مجبور به دخالت در امور آن خواهد شد. از سوی دیگر، "رجب طیب اردوغان" رییس جمهوری ترکیه حضور این کشور در بسیاری از کشورهای حوزه بالکان را گسترش داده و چین نیز با هدف اجرای طرح خود مبنی بر تبدیل کردن کشورهای حوزه بالکان به مهمترین ورودی به اروپا از طریق اجرای برنامه "یک کمربند، یک جاده"، به یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران در این منطقه تبدیل شده است.
این درحالی است که اتحادیه اروپا درحال حاضر با چالش‌های بزرگی درخصوص این مطنقه روبه رو است. در واقع، بسیاری از مشکلات اتحادیه اروپا در این زمینه به کشورهایی مربوط می‌شود که از سال 2004 به این اتحادیه پیوسته‌اند.
مناقشه مرزی طولانی مدت میان کرواسی و اسلوونی، حضور ترکیه در قبرس، و شاید مهمترین آن، اقدامات غیر دموکراتیک در لهستان و مجارستان از جمله چالش‌های اتحادیه اروپا است. "امانوئل مکرون" رییس جمهوری فرانسه در سخنانی در ماه گذشته گفت تا زمانی که اتحادیه اروپا اصلاحاتی را در خود انجام ندهد، کشور جدیدی به این اتحادیه افزوده نخواهد شد.
بیشتر جمعیت منطقه بالکان خواستار برقراری روابط نزدیک با غرب و به ویژه عضویت در اتحادیه اروپا هستند. این مساله حتی درمورد بلگراد نیز صدق می کند.
"الکساندر ووچیچ" رییس جمهوری صربستان در طول بمباران این کشور از سوی ناتو در سال 1999، در دولت "اسلوبودان میلاسویچ" حضور داشت؛ با این حال وی بعدا تلاش زیادی برای پیوستن صربستان به اتحادیه اروپا انجام داد. وی و "ادی راما" نخست وزیر آلبانی، همچنین روابط مستحکمی میان دو کشو بنا کرده‌اند، که می‌تواند کمک زیادی به حفظ ثبات در اتحادیه اروپا کند.
کشورهای حوزه بالکان همچنین برگرفته از قوانین اتحادیه اروپا، اتحادیه اقتصادی بنا نهاده‌اند؛ که این اتحادیه اقتصادی مورد تایید رهبران منطقه و به ویژه آقای "ووچیچ" قرار دارد.
حتی تشکیل یک اتحادیه غیررسمی می‌تواند منافع ملموسی برای 18 میلیون جمعیت این منطقه و همچنین اروپا و آمریکا داشته باشد؛ و همگرایی کشورهای منطقه به سوی اتحادیه اروپا را نیز آسان‌تر کند. تشکیل چنین اتحادیه‌ای یک موضوع تحمیلی نیست، بلکه کاملا یک انتخاب است.
در ماه ژوئیه گذشته، کشورهای غرب بالکان متعهد شدند تا همکاری میان خود را تقویت کنند. آنها اکنون باید به این تعهد خود عمل کرده و بازار مشترکی را ایجاد کنند.
از سوی دیگر، رفت و آمد آزادانه مردم و نقل و انتقال آزادانه کالا و سرمایه باعث می‌شود تا سراسر منطقه برای سرمایه‌گذاری خارجی مستعد شده و همچنین صنعت حمل و نقل و زیرساخت‌ها نیز تقویت شوند. به این ترتیب اشتغال‌زایی تقویت شده و از مهاجرت جوانان این کشورها به کشورهای غربی جلوگیری می‌شود.
بهبود وضعیت اقتصادی هر یک از این کشورها بهترین راه برای تقویت شرایط آنها برای پیوستن به اتحادیه اروپا است. این شرایط همچنین به اتحادیه اروپا اجازه می‌دهد تا این کشورها را نه به صورت جداگانه، بلکه به صورت یک اتحادیه که ممکن است نسبت به اعضای کنونی، تطابق بیشتری با قوانین و استانداردهای اروپایی داشته باشند، پذیرش کند.
اتحاد کشورهای حوزه بالکان همچنین موجب می‌شود تا اتحاد آنها مقابل کشورهای رقیب بیشتر شده و این کشورها با یکدیگر می‌توانند موانع موجود بر سر راه پیوستن به اتحادیه اروپا را از سر راه خود بردارند؛ موانعی که از جمله آنها می‌توان به وجود مناقشات ارضی، فساد مالی و جرایم سازماندهی شده اشاره کرد.
با این حال، حل مناقشه بر سر مقدونیه با یونان، به وجود آورنده یک فرصت تاریخی دیگر است. در این میان، هم آمریکا و هم اروپا (شامل بریتانیا) باید از تشکیل اتحادیه اقتصادی در بالکان حمایت کنند. تشکیل چنین اتحادیه‌ای مسلما تجسم دوباره یوگسلاوی نیست، بلکه مجمعی از کشورهایی خواهد بود که به وسیله تجارت آزاد و رفت و آمد آزادانه افزاد و حمل و نقل کالا و خدمات، به یکدیگر نزدیک تر شده اند. افزایش همبستگی و انسجام میان این کشورها، در واقع آنها را از نفوذ و مداخله هر قدرت خارجی مصون می کند.
از سوی دیگر، عواقب ناشی از بی‌احتیاطی در این زمینه بسیار ناگوار خواهد بود. در صورتی که چنین همبستگی و توافقی میان این کشورها روی ندهد، خطر بالکانیزه شدن بالکان، بار دیگر این منطقه را تهدید می‌کند.
مترجم: خزائی
بیشتر بخوانید:
پس از 27 سال؛ توافقنامه تغییر نام کشور مقدونیه امضاء شد + ویدئو
توافق یونان و مقدونیه درباره نام «جمهوری مقدونیه شمالی»+ ویدئو
مقدونیه و یونان در مسیر حل اختلافی عمیق و کهنه/ تحلیل
