پیش از اینکه آخرین جمعه ماه مبارک رمضان از سوی حضرت امام خمینی (ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران به عنوان روز جهانی قدس نامگذاری شود روزهای سمبلیک دیگری همچون روز زمین از سوی فلسطینی ها و یا روز همبستگی با مردم فلسطین از سوی سازمان ملل به ثبت رسیده بود، اما روز جهانی قدس از ابعاد مختلف دارای تفاوت های ماهوی با روزهای نمادین قبلی بوده و لذا می توان کارکردهای متنوعی را نیز برای آن در نظرگرفت.
روز زمین بیشتر با هدف حفظ همبستگی فلسطینی ها و تشویق آن ها به مقاومت در برابر راهبرد اشغال خزنده اسرائیلی ها در الحاق گام به گام اراضی کرانه باختری و شرق بیت المقدس به اراضی اشغالی 1948 تعیین و هدف گذاری شد. سازمان ملل نیز 29 نوامبر را به این دلیل روز جهانی همبستگی با مردم فلسطین نام نهاد تا بر نقش تاریخی خود در اشغال فلسطین از طریق تصویب قطعنامه 181 مجمع عمومی در تقسیم فلسطین سرپوش بگذارد و یا بتواند بخشی از قصور خود را در اشغال فلسطین جبران کند.
اما روز جهانی قدس با چند هدف و کارکرد کاملا متفاوت نام گذاری شد.
فلسطین و قدس کانونی برای تقویت وحدت مسلمانان
نخست اینکه فلسطین و بخصوص قدس و مسجد الاقصی به عنوان اولین قبله مسلمانان به محمل و کانونی برای تقویت وحدت و همبستگی مسلمانان تبدیل شود. این بدین مفهوم است که که اغلب مصیبت های مسلمان که زمینه را برای اشغال فلسطین نیز فراهم کرد از نبود وحدت و همبستگی میان آن ها ناشی می شود.
مخاطب روز قدس، ملت‌های اسلامی هستند
دوم اینکه اگر در روزهای نمادین قبلی بیشترین مسئولیت متوجه فلسطینی های داخل کرانه باختری و یا در خارج متوجه دولت ها و سازمان های بین المللی بود که اعضای تشکیل دهنده آنها عموما دولت ها بودند اما در روز جهانی قدس آحاد مسلمانان در سراسر جهان مورد خطاب قرار گرفته و لذا نقش و مسئولیت تاریخی آن ها مورد تاکید قرار می گیرد. این موضوع از این جهت حائز اهمیت است که اولا مسلمانان به لحاظ تعداد بیشترین وزن را تشکیل می دهند و نزدیک به دو میلیارد نفر از جمعیت جهان را تشکیل می دهند و دوم اینکه ملت‌ها برخلاف دولت‌های اسلامی و عربی به طور مستقیم تحت فشار دولت های غربی و مافیای صهیونیستی قرار نمی گیرند و می تواند از ابزارهایی که در اختیار دارند همچون برگزاری تظاهرات و یا تحریم خرید کالاهای حامیان اسرائیل ان ها را برای تامین حقوق فلسطینی ها تحت فشار قرار دهند.
روز قدس بار دینی دارد
سوم اینکه روز جهانی قدس که در ماه رمضان و ماه میهمانی خدا برگزار می شود بار دینی و اعتقادی دارد و به سادگی قابل اغماض نیست .
مجموع این مسائل روز جهانی قدس را نه به عنوان یک روز نمادین که در یک روز خلاصه می شود بلکه به یک مکتب و گفتمان فکری و عملی تبدیل کرده است که به پشتوانه حمایت و تقویت احساس مسئولیت مسلمانان نوید آزادی فلسطین و سپردن آن به صاحبان واقعی اش را می دهد. در این گفتمان فلسطینی ها تنها نیستند بلکه از حمایت آحاد مسلمانان برخوردارند و آن ها نیز برای عمل به تعهدات و مسئولیت دینی و انسانی خود نیاز به کسب مجور از دولت های متبوع خود ندارند. بر این اساس هرچه روز جهانی قدس جایگاه واقعی خود را در بین مسلمانان پیدا می کند به همان میزان امیدواری ها برای احقاق حقوق فلسطینی ها و بازپس گیری سرزمین ها آن ها نیز بیشتر می شود. / 114
نویسنده: احمد کاظم زاده
