بررسی جنگ در رقه سوریه ، درخواست برای استرداد فتح الله گولن از امریکا و مناسبات واشنگتن با گروه های کردی سه محور اصلی گفت و گوهای روز پنجشنبه رکس تیلرسون با مقامات ارشد ترکیه از جمله رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری این کشور عنوان شده است. دو کشور در یک سال اخیر، بویژه در ماههای پایانی دوره ریاست جمهوری باراک اوباما در امریکا، بر سر این سه موضوع با یکدیگر اختلاف نظر جدی داشتند.
در خصوص موضوع جنگ سوریه، گرچه واشنگتن و آنکارا هر دو در صف مخالفان نظام سیاسی مستقر در این کشور قرار دارند، اما در عین حال، در مورد گسترش نفوذ خود در منطقه رقابت پنهانی را دنبال می کنند.
اردوغان در چارچوب سیاست های نئوعثمانی گرایی، در پی آن است که به بهانه مقابله با گروه ها تروریستی و همچنین، تلاش برای سرنگونی بشار اسد، رییس جمهوری سوریه، نفوذ ترکیه را در شمال عراق و بخش هایی از سوریه گسترش دهد.
به همین دلیل نیز برخی از گروه های تروریستی و افراطی در منطقه تحت حمایت آشکار و پنهان آنکارا قرار دارند. این تحرکات بعضا در تعارض با تلاش های همزمان واشنگتن برای گسترش نفوذ در منطقه غرب آسیا قرار می گیرد.
در ماه های گذشته دو طرف در مورد چگونگی اداره عملیات نظامی بویژه در اطراف شهر رقه سوریه، مقر فرماندهی گروه تروریستی داعش، اختلاف نظر پیدا کردند. مقامات امریکایی و ترک امیدوار هستند در سفر تیلرسون به آنکارا، این بخش از اختلافات حل و فصل شود.
با این حال، به دلیل فاصله زیاد دیدگاه های طرفین در خصوص موضوع همکاری با گروه های کردی در منطقه، رسیدن به توافق میان واشنگتن و آنکارا با هدف یکسان سازی برنامه های ضد تروریستی دشوار خواهد بود. دولت ترکیه قویا هر دو گروه حزب اتحادیه دموکراتیک سوریه (پ ی د) و یگانهای مدافع خلق سوریه (ی پ ک) را تروریستی قلمداد میکند و خواهان قطع هرگونه رابطه واشنگن با این گروهها است.
در حالی که این گروهها از نزدیک ترین گروههای مسلح سوری به واشنگتن به شمار می آیند و همین گروه ها نیز توانسته است در ماه های اخیر، به موفقیت های نظامی در بخش هایی از سوریه نائل آیند. آنکارا چنین رفتارهای واشنگتن را خنجرزدن به منافع ترکیه توصیف کرده است؛ موضوع که در مورد حضور گولن در امریکا نیز عنوان شده است.
دولت ترکیه، گولن را عامل اصلی کودتای ناموفق 15 ژوئیه سال گذشته در این کشور معرفی کرده و بارها استراداد وی را از امریکا خواستار شده است. مقامات ترک امیدوار بودند با توجه به همپیمانی ترکیه و امریکا در پیمان آتلانتیک شمالی - ناتو، واشنگتن بلافاصله پس از درخواست آنکارا، گولن را در اختیار بگیرند و وی را به اتهام ساماندهی کودتای ناموفق در ترکیه،محاکمه نماید.
با این حال، این درخواست نه فقط از سوی دولت باراک اوباما اجابت نشد، بلکه با وجود درخواست های مکرر از مقامات دولت دونالد ترامپ، گولن همچنان در محل تبعید خودخواسته خود در ایالت پنسیلوانیای امریکا زندگی می کند.
به نظر می رسد تا زمانی که آنکارا و واشنگتن حداقل بر سر موضوع جنگ سوریه، گروه های کردی و آینده فتح الله گولن به توافقی دست نیابند، تنش های آشکار و پنهان میان ترکیه و امریکا فروکش نخواهد کرد. این در حالی است که رسیدن به چنین توافقی در نخستین سفر وزیر امورخارجه کنونی امریکا به ترکیه دور از انتظار خواهد بود. 113