«کریستین بوکه» محقق و تحلیلگر درمطلبی در تارنمای هفته نامه فرانسوی «لوپوان» نوشت: تطهیر دیکتاتورهای آفریقا از تمامی جنایاتی که مرتکب شده اند، بهایی است که مردم این قاره باید برای برخورداری از صلح مدنی و بازگشت دموکراسی بپردازند؟ این سئوال باید مطرح می شد، بخصوص پس از کناره گیریِ بی سرو صدا و در نهایت آرامش «رابرت موگابه» که از سال 1980 بر مسند قدرت بود، کسی که از سال 1980 به عنوان نخست وزیر و رییس جمهوری بر سرنوشت مردم زیمبابوه تاثیر گذاشت!
رابرت موگابه رئیس جمهور 28 ساله زیمبابوه
پرونده «موگابه» تنها موردی نیست که مورد پیگیری قضایی قرار نگرفت. قبل از او «یحیی جامه» در گامبیا بود که ژانویه 2017 حاضر به کناره گیری از قدرت و ترک کشور شد.
«یحیی جامه» که خود، کشور میزبان یعنی گینه استوایی را انتخاب کرده بود، کاملا مطمئن بود که «ابیانگ انگما» رییس جمهوری این کشور (دیکتاتوری دیگر) رویکردی که نیجریه در قبال «چارلز تیلور» رییس جمهوری سابق لیبریا اتخاذ کرد، درباره «یحیی جامه» درپیش نخواهد گرفت.
به خوبی به یاد داریم که رییس جمهوری پیشین لیبریا به این شرط که اقداماتش مورد پیگیری قضایی قرار نگیرد در سال 2003 به نیجریه رفت ولی نیجریه تحت فشارهای بین المللی در نهایت درسال 2006 ناچار شد این جنایتکار جنگی را به «سیرالئون» یعنی محل جنایات بسیار حاد وی تحویل دهد و پس از آن «چارلز تیلور» به دیوان بین المللی کیفری لاهه تحویل داده شد.
این روند عدم رسیدگی قضایی البته همیشه رایج نبوده و می توان به موضوع استعفای «مارک راوالومانانا» رییس جمهوری پیشین ماداگاسکار در ماه مارس سال 2009 اشاره کرد که به آفریقای جنوبی تبعید شد، پس از آن و در سال 2010 نیز به اتهام نقش داشتن در مرگ سی نفر از حامیان رقیب خود یعنی «اندری راجولینا» مجبور به ماندن در تبعید شد. شاید برقراری آشتی ملی (در آن دوره) در ماداگاسکار بهای سنگینی برای «راوالومانانا» به همراه داشت.
جنایتکاران جنگی نیز از پیگرد قضایی مصون مانده اند
فقط سران و مقامات پیشین در آفریقا نیستند که از چنین آزادی هایی بهره مند شده اند، گاهی اوقات جنایتکاران جنگی مشهور نیز که قطعا باید در محاکم قضایی حضور می یافتند و به جنایات آنها رسیدگی می شد، از قانون گریخته اند.
پرنس جانسون رهبر شورشیان در لیبریا که به دلیل جنایت هایش هرگز محاکمه نشد
یکی از مشهورترین این افراد «پرنس جانسون» رهبر شورشیان در لیبریا و از فعالان اولین جنگ داخلی در این کشور است که در ویدئویی (مربوط به سال 1995) در حضور وی گوش های «ساموئل دوئه» رییس جمهوری پیشین لیبریا بریده شد، ویدئویی غم انگیز که بسیار مشهور شد.
به رغم موارد زیاد قربانی شدن افراد که احتمالا «پرنس جانسون» نقشی جدی داشت، وی در سال 2005 به عنوان سناتور منطقه «نیمبا» منصوب شد و در انتخابات سال 2011 با کسب 12 درصد از آرا، در مقام سوم قرار گرفت.
رهبر پیشین شورشیان لیبریا در انتخابات سال 2017 نیز در پیروزی «ژرژ وه آ» رییس جمهوری کنونی بسیار نقش داشت.
می توان گفت فقط در لیبریا نیست که همچنان برقراری آشتی ملی و صلح مورد جست و جو است زیرا در ساحل عاج هنوز یک رهبر شورشی در جناح مخالف دولت قرار دارد و در گینه نیز شبه نظامیان و گروه های مسلح در تلاش برای تکرارکابوس سال های 90 هستند.
سران کنونی آفریقا هم تحت پیگرد قضایی قرار نمی گیرند
در این میان می توان به موضوع شماری از رهبران و مقامات کنونی آفریقا نیز اشاره کرد که از رسیدگی نهادهای قضایی ملی و بین المللی فرار کرده اند؛ صرفا به این دلیل که رییس جمهوری هستند و جامعه بین الملل و یا افکارعمومی نگران بروز بی نظمی وناامنی در این کشورها هستند.
«جاکوب زوما» رییس جمهوری آفریقای جنوبی از دسته این افراد است (متهم به جرایمی مرتبط با معامله سلاح) و از مصونیتی بهره می برد که از طریق دوست های سیاستمدار خود کسب کرده است.
«عمر البشیر» رییس جمهوری سودان موردی دیگر و فراری از دیوان بین المللی کیفری است. این مقام سودانی به رغم قرارهای بازداشت صادر شده علیه وی، به راحتی در حال تردد به خارج از کشور است.
«عمر البشیر» طی سال های 2009 و 2010 تحت پیگرد قانونی قرار گرفت و اتهام وی، نسل کشی و جنایت جنگی در «دارفور» سودان است.
عدم پیگیری قضایی و اجرای حکم، قطعا درآفریقا یک اصل و قانون نیست ولی دربسیاری از کشورهای این قاره، چنین پدیده ای به خوبی مشهود است. آیا در تحولات و رویدادهای کشورهای آفریقایی از سال 2011 تاکنون دقت کرده اید؟
در تونس «زین العابدین بن علی» در دادگاه های مختلف از جمله دادگاه نظامی به موارد متعدد حبس محکوم شد، ولی هنوز درعربستان سعودی به سر می برد و دولت عربستان از بازگرداندن وی سرباز زده است.
در مصر «حسنی مبارک» که با خطر حکم اعدام پس از دادگاهی طولانی مواجه بود (این پرونده در دادگاه از اوت 2011 آغاز شده بود) در نهایت در مارس 2017 صرفا با این ملاحظه که از کشورخارج نشود، آزاد شد!
«فرانسوا بوزیزه» رییس جمهوری پیشین آفریقای مرکزی که در مارس 2013 از قدرت سقوط کرد و در کامرون پناه گرفت، به رغم حکم های صادر شده همچنان تحت تعقیب است.
مردم آفریقا خسته از ظلم ، جنایت و فساد رهبرانشان
«رابرت موگابه»، «یحیی جامه»، «پرنس جانسون»، «فرانسوا بوزیزه»، «عمر البشیر» و «اوهورو کنیاتا»، احتمالا بتوانند چندین روز دیگر را در آرامش سپری کنند ولی مردم آفریقا در تحقیر و رنج هایی به سر می برند که این سران و مقامات بر آنها تحمیل کرده یا تحمیل می کنند.134/111
مترجم:رضایی
بیشتر بخوانید:
سازمان‌ملل: اظهارات ترامپ درباره آفریقا «تکان‌دهنده» و «شرم‌آور» است
افزایش حضور نظامی قدرت‌های جهان در آفریقا/ تحلیل
آوارگی روزانه 15 هزار نفر در آفریقا
الشرق: فتنه گری امارات، شاخ آفریقا را به آتش می کشد
