دولت ترامپ 2 اوت 2019 به طور یکجانبه از پیمان نیروهای هسته ای میان برد موسوم به «آی ان اف» خارج شد و اکنون آزمایش های موشکی را که در چارچوب این پیمان ممنوع بودند، از سر گرفته است.
این مساله نگرانی شدید روسیه را به عنوان طرف دیگر این پیمان مهم کنترل تسلیحاتی، موجب شده است.
در ادامه هشدارهای مقام‌های مسکو درباره اقدامات تحریک‌آمیز موشکی واشنگتن، «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه به آمریکا درباره عواقب استقرار موشک‌هایش در اروپا و آسیا هشدار داد.
لاوروف با انتقاد از مواضع آمریکا در خروج از پیمان آی ان اف تصریح کرد: "آمریکا این پیمان را نابود کرد و فعالانه در حال هموار کردن زمینه برای استقرار تسلیحاتی در اروپا و همچنین آسیا است که زمانی تسلیحات ممنوعه محسوب می‌شدند و آنها اکنون این موضوع را مخفی نمی‌کنند."
اشاره لاوروف به تسلیحات ممنوعه، موشک‌هایی است که طبق پیمان نیروهای هسته ای میان برد استقرار آنها منع شده بود؛ پیمانی که بعد از خروج آمریکا از آن، روسیه هم در اقدامی متقابل از این پیمان خارج شد.
آمریکا پس از خروج از پیمان آی ان اف، عملا روند توسعه و آزمایش موشک های کروز زمین پایه و بالستیک کوتاه برد و میان برد را آغاز کرده است.
هدف واشنگتن این است که روسیه را وارد روند مشابهی کند و بدین ترتیب بار دیگر مسابقه تسلیحاتی جدیدی با هدف تضعیف اقتصاد روسیه از سر گرفته شود.
با این حال مسکو تاکید کرده است که به این دام نخواهد افتاد.
«سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه گفت: ما به سمت مسابقه تسلیحاتی پر هزینه کشیده نخواهیم شد.
هر چند مسکو آمادگی خود را برای مذاکرات درباره پیمان های تسلیحاتی با واشنگتن اعلام کرده است، اما مقامات ارشد روسیه بر لزوم آمادگی و پاسخ متقابل و متقارن به اقدامات موشکی و هسته ای آمریکا تاکید می کنند.
«ویکتور بونداروف» رئیس کمیته دفاعی و امنیتی شورای فدراسیون روسیه هشدار داد، در صورتی که آمریکا گام‌هایی را در جهت تولید و استقرار موشک‌های میان‌برد بردارد، مسکو نیز ظرف شش ماه چنین موشک‌هایی را تولید می‌کند.
در واقع روسیه به عنوان رقیب موشکی و هسته ای اصلی آمریکا در مقابل اقدامات واشنگتن بیکار ننشسته است و تلاش می کند تا با توسعه برنامه های جدید موشکی همچنان "هم پایگی" موشکی و هسته ای را با آمریکا حفظ کند.
«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه نیز بعد از آزمایش های موشکی آمریکا، به نیروهای مسلح روسیه دستور داده است تا ضمن بررسی دقیق این اقدام واشنگتن برای نشان دادن واکنش متقارن آماده باشند.
به عقیده رئیس جمهور روسیه، آزمایش های موشکی آمریکا نشان می دهد این کشور از مدت ها قبل در فکر خروج از پیمان آی ان اف بوده است.
روس ها معتقدند که آمریکایی ها به رغم اتهام زنی علیه مسکو مبنی بر نقض پیمان آی ان اف، واشنگتن از مدت ها قبل به طور پنهانی در حال توسعه موشک های بالستیک و کروز زمین پایه کوتاه برد و میان برد بوده است و اکنون آنها را آزمایش می کند.
مقامات ارشد روسیه تاکید کرده اند که تا وقتی آمریکا به استقرار موشک های کروز و بالستیک جدید در اروپا و آسیا مبادرت نکند، اقدام مشابهی را انجام نخواهند داد.
با این حال واکنش واشنگتن به خواسته مسکو، منفی بوده است. در واقع دولت ترامپ به دنبال عملی کردن طرح های بلندپروازانه موشکی و هسته ای خود است که پس از خروج از پیمان آی ان اف فرصت آن را پیدا کرده است.
پنتاگون اوت 2019 اعلام کرد: آمریکا قصد دارد موشک‌های متعارف زمین پایه ای را توسعه دهد که پیش از این طبق پیمان آی‌ان‌اف ممنوع بودند.
نکته مهم این که روسیه همچنان خواهان حفظ پیمان های کنترل تسلیحات است.
در این راستا مجمع عمومی سازمان ملل متحد 13 دسامبر 2019 به اتفاق آرا قطعنامه پیشنهادی روسیه را درباره تقویت سیستم کنترل تسلیحات، خلع سلاح و منع تکثیر سلاح های کشتار جمعی تصویب کرد.
این سند خواستار بررسی جدی عواقب منفی به نابودی کشاندن پیمان ها و توافق ها در زمینه کنترل تسلیحات شده است.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
133/118
بیشتر بخوانید:
هشدار مسکو درباره اقدامات موشکی آمریکا و تضعیف پیمان‌های کنترل تسلیحات/ تحلیل
