روزنامه حریت چاپ ترکیه در شماره امروز(یکشنبه 23 آوریل) خود نوشت، «محمد شیمشک»، اعلام کرد که رفراندوم ۱۶ آوریل برای تغییر حکومت نبود و ترکیه هنوز یک کشور دموکراتیک است و همچنان جامعه این کشور دارای دولت سکولار است. وی افزود هنوز این کشور توسط قانون اداره می‌شود و درباره این اصول تغییری ایجاد نشده است.
شیمشک همچنین گفت:اگرچته هنوز وضعیت فوق‌العاده در کشور پابرجاست اما این وضعیت برای ایجاد امنیت در کشور لازم است و این وضعیت موقتی است و هنوز ترکیه به ارزش‌های جهانی، اصول دموکراتیک، حقوق بنیادین و آزادی‌ها پایبند است.
این اظهارات معاون نخست وزیر ترکیه از ابعاد مختلف قابل تحلیل و ارزیابی است. بویژه که وی در دیدار نمایندگان ارشد بنگاههای اقتصادی غربی بارها از واژه «هنوز» استفاده کرده است. کاربرد واژه «هنوز» در این سخنرانی اما بیش از آنکه سبب اطمینان بخشی به غرب باشد مایه نگرانی نمایندگان شرکتهای اقتصادی و دولتمردان غربی از دولتی شده است که به گفته شیمشک پس از 5 سال در جهت تحقق اهداف اقتصادی و سیاسی خود گام برمی دارد.
بخصوص که قرار است اصلاحات قانون اساسی ترکیه از سال 2019 شکل اجرایی به خود بگیرد. از این رو کاربرد واژه «هنوز» در اظهارات شیمشک این نگرانی را نزد جامعه اروپایی بوجود آورده است که ترکیه تا سال 2019 پایبند به اصول دموکراتیک، لائیک است و لذا قانونمدار باقی خواهد ماند و از آن پس تحت تاثیر اصلاحات و طبق قانون به سمت دیکتاتوری میل خواهد کرد.
این همان نکته ای است که منتقدین دولت «اردوغان» بارها بر آن تاکید کرده اند و درباره روند جامعه از رعایت استانداردهای دموکراتیک به سمت اقتدار گرایی اظهار نگرانی کرده اند. با این همه ،شیمشک معتقد است تنش‌های اخیر ترکیه با اتحادیه اروپا زود گذر خواهد بود چرا که در روند معادلات جاری بین المللی دو طرف به یکدیگر نیاز دارند.
در این میان اما اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در قبال تعبیر محافل داخلی و اروپایی از رفتار دیکتاتورمابانه وی، ناگزیر از پاسخ شده است. وی صریحاً به این موضوع اشاره کرده است که مخالفان به دلیل مبارزه آنکارا با ظلم وی را دیکتاتور خطاب می کنند.
اردوغان تاکید کرد این القاب مخالفان مانع از تغییر رویکرد وی نمی شود و او همچنان صدای خود را در برابر «ظلم‌های انجام شده» بلند خواهد کرد.
منتقدین اردوغان این تعبیر وی را، به ادامه استفاده آنکارا از مشت آهنین در برابر مخالفان ارزیابی کرده اند و معتقدند تاکید صریح بر این موضوع، می تواند بر نگرانیهای عمومی و اجتماعی در جامعه این کشور بیافزاید.
بویژه که وی در توجیه این رویکرد خود و در مراسمی که به مناسبت روز مبعث در استانبول برگزار شد، سعی کرد، رفتار خود در برابر ظالم را شبیه به رفتار پیامبر (ص ) در مقابل ظلم معرفی کند و به تاسی از آن حضرت بر سکوت نکردن در برابر ظلم تاکید کرد.
مخالفان او اما تاکید می کنند که در صدر اسلام و بویژه در دوران پیامبر گرامی اسلام هیچگاه مسلمانان و مومنان، هم کیشان خود را برای پیشبرد مقاصد خویش هدف قرار ندادند وهیچ گروه و قوم و نژادی در برابر دیگری رجحان و برتری نداشت. منتقدان داخلی اردوغان معتقدند رفتاری که اکنون از سوی دولتمردان ترکیه مشاهده می شود نه فقط کمترین شباهتی با رفتار پیامبر گرامی اسلام ندارد بلکه اساساً مغایر، متفاوت و متناقض با آن است.
موضوعی که هم محافل داخلی و محافل غربی از آن بعنوان تاکید رئیس جمهوری ترکیه بر ادامه مسیر دولتمداری و حکومت داری جاری، تعبیر و تفسیر می کنند و معتقدند هیچ نشانه ای از بهبود و اصلاح رفتار دولت و شخص اردوغان در قبال مخالفان مشاهده نمی شود. از اینرو ادعاهای معاون نخست وزیر ترکیه که هنوز جامعه ترکیه دارای یک سیستم دموکراتیک و دارای دولت سکولار است به حقایق و واقعیتهای اجتماعی جاری نزدیکتر است و هیچ بعید نیست که در آینده نه چندان دور تغییر کند و به کلی دگرگون شود.114/111
بیشتر بخوانید:
مواضع متعارض کشورهای اتحادیه اروپا در قبال ترکیه / تحلیل
سفیر ترکیه در اتحادیه اروپا به کمیسیون اروپا احضار شد
تهدید جدید ترکیه علیه اتحادیه اروپا/ تحلیل
چشم انداز تنش دیپلماتیک ترکیه و اتحادیه اروپا/تحلیل
