در بحران سوریه که از سال 2011 و با مداخله بازیگران خارجی به خصوص اروپا و آمریکا شروع شد، بیش از 11 میلیون شهروند سوری در داخل و خارج از این کشور آواره شدند.
لبنان، اردن و ترکیه سه کشوری هستند که از بیشترین شمار آوارگان سوری میزبانی می‌کنند. از سال 2018 و پس از اینکه بیش از 90 درصد جغرافیای سوریه تحت کنترل دولت این کشور قرار گرفت، موضوع بازگشت آوارگان سوری به این کشور مطرح شد و دولت دمشق نیز از این موضوع استقبال کرد.
عدم کمک اروپا برای آماده سازی بستر بازگشت آواران سوری
با این حال، بازگشت آوارگان سوری به حمایت قدرت‌های خارجی از جمله کشورهای اروپایی و همچنین سازمان ملل متحد نیاز دارد، زیرا باید بسترهای بازگشت آوارگان سوری به این کشور فراهم شود.
این در حالی است که پارلمان اروپا روز چهارشنبه به اتفاق آرا تصویب کرد که پناهندگان سوری حاضر در خاک لبنان، باید در خاک این کشور باقی بمانند.
به عبارتی، اروپا به جای اینکه به بازگشت آوارگان سوری کمک کند، خواستار عدم بازگشت آنها به کشورشان شد، موضوعی که عصبانیت مقامات لبنانی را در پی داشته است و این مصوبه را بدون ارزش حقوقی و نقض حقوق بین‌الملل خواندند.
«عصام شرف الدین» وزیر امور مهاجران دولت پیشبرد امور لبنان به شدت از تصمیم پارلمان اروپا برای باقی نگه داشتن آوارگان سوری در خاک لبنان انتقاد کرد و آن را کاملا مردود خواند.
وی همچنین تصویب چنین طرحی را «مداخله در امور کشورهای مستقل» عنوان کرد و از پارلمان اروپا خواست که به خاطر این اقدام خود، از لبنان عذرخواهی کند.
«قاسم هاشم» عضو فراکسیون «التنمیة والتحریر» (توسعه و آزادسازی) هم این تصمیم را مداخله آشکار در حاکمیت ملی لبنان عنوان کرد و گفت: "پارلمان اروپا فراموش کرده است که لبنان، یک استان یا کشور اروپایی نیست. ای کاش آنان به تجاوزات و اقدامات اسرائیل علیه لبنان هم توجه می‌کردند."
حتی «تیری ماریانی» نماینده پارلمان فرانسه هم با انتشار پیام ویدئویی این مصوبه پارلمان اروپا را «خنجر واقعی در پهلوی مردم لبنان» عنوان کرد.
علاوه بر لبنان، اردن نیز با مسئله آوارگان سوری دست و پنجه نرم می‌کند. اردن که با مشکلات اقتصادی مواجه است، خواستار بازگشت آوارگان سوری به کشورشان و همچنین کمک نهادهای جهانی به این کشور برای رسیدگی به امور آوارگان سوری است.
با این وجود، «ایمن اصفدی» وزیر امور خارجه اردن گفت: "برنامه جهانی غذا وابسته به سازمان ملل متحد به دنبال آن است که کمک به پناهجویان سوری در کشورش را اوایل ماه آینده میلادی (حدود 15 روز دیگر) قطع کند."
الصفدی با بیان اینکه دولت امان به تنهایی نمی‌تواند این بار را تحمل کند، گفت: "سازمان ملل متحد باید برای اطمینان از بازگشت داوطلبانه پناهجویان به وطنشان تلاش کند و آژانس‌های این نهاد بین المللی نیز باید تا آن زمان حمایت کافی از آنها را ادامه دهند."
رفتارهای پارلمان اروپا و سازمان ملل متحد نه تنها هیچ کمکی به آوارگان سوری در لبنان و اردن نمی‌کند بلکه سبب افزایش مشکلات آنها در این کشورها و همچنین مشکلات کشورهای میزبان خواهد شد، در حالی که اروپا و سازمان ملل متحد می‌توانند با کمک‌های بشردوستانه به سوریه، زمینه بازگشت آوارگان به کشورشان را فراهم کنند.
نویسنده: سيدرضی عمادی
117
