پس از آن که "خوان گوایدو" Juan Guaido رییس برکنار شده کنگره ملی ونزوئلا روز چهارشنبه خود را به عنوان رییس جمهور موقت این کشور معرفی و سپس سوگند یاد کرد، "دونالد ترامپ" رئیس جمهور آمریکا با نادیده گرفتن روند انتخابات و دولت قانونی ونزوئلا، "گوآیدو" را به عنوان رئیس جمهوری این کشور به رسمیت شناخت.
واشنگتن اعلام کرده که از همه ابزارهای اقتصادی و دیپلماتیک برای برقراری دموکراسی در ونزوئلا استفاده خواهد کرد.
در این راستا، آمریکا روز شنبه پیشنویس قطعنامهای را در شورای امنیت سازمان ملل با مضمون اعلام حمایت از " گوایدو" رهبر مخالفان ونزوئلا مطرح کرد.
در این پیش نویس، انتخابات اخیر ریاست جمهوری ونزوئلا نامشروع قلمداد و دولت "مادورو" به توسل به زور علیه مخالفان متهم شده بود.
با این حال، روسیه و چین ضمن مخالفت با موضع آمریکا، پیش نویس قطعنامه پیشنهادی از سوی واشنگتن را وتو کردند.
"واسیلی نبنزیا" Vasily Nebenzya نماینده روسیه در سازمان ملل ضمن مخالفت با دستور کار شورای امنیت درباره ونزوئلا گفت: آمریکا از کودتا در ونزوئلا حمایت میکند.
متقابلا، "مایک پمپئو" وزیر امور خارجه آمریکا نیز در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد، گوایدو را رئیس جمهوری ونزوئلا نامید و خواستار حمایت از وی شد اما تلاشهای پمپئو نیز بی نتیجه ماند.
به نظر میرسد تقابل آمریکا با دو قدرت بینالمللی دیگر عضو دائم شورای امنیت یعنی روسیه و چین را باید درچارچوب جدال جهانی بین یکجانبهگرایی و چند جانبهگرایی تحلیل کرد.
این اولین بار نیست که شورای امنیت صحنه رویارویی بین واشنگتن با مسکو و پکن است. در چند سال اخیر برسر برخی مسائل مهم بین المللی به ویژه بحران سوریه نیز این تقابل رخ داده است.
در واقع آمریکا هنوز خود را همانند دوره پس از فروپاشی شوروی تنها ابرقدرت جهان میداند که نه فقط باید تحولات منطقهای و بینالمللی در راستای خواسته ها و منافع آن سامان یابد، بلکه دیگر کشورها را نیز موظف به پیروی بی چون و چرا از رویکردها و نظرات خود می داند.
این رویکرد یک جانبه گرایانه در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ رئیس جمهور جنجالی آمریکا بشدت تقویت شده و منجربه اتخاذ سیاست ها و اقداماتی درعرصه های مختلف سیاسی، تجاری و امنیتی شده که مخالفت جهانی را بر انگیخته است.
اکنون مهمترین رقبا و چالشگران آمریکا در عرصه بین المللی روسیه و چین هستند که معتقدند روند کنونی سیاست ها و اقدامات دولت ترامپ به طور روزافزونی چند جانبه گرایی و نقش کلیدی سازمان ملل را مورد تهدید قرار داده است.
"آنتونیوگوترش" دبیرکل سازمان ملل درسخنرانی اخیر خود در نشست دوحه در این باره اظهار داشت: بیش از هر زمان دیگری چند جانبه گرایی و همکاری های بین المللی در معرض خطر قرار دارد. این همان تضاد نهایی در جهان امروز محسوب می شود.
در واقع واشنگتن عملا خود را در قالب پلیس جهانی قلمداد کرده و درباره کشورهای مختلف از جمله ونزوئلا تعیین تکلیف می کند، بدون اینکه به موازین و حقوق بین الملل و اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها و نیز وظایف شورای امنیت اعتنا کند.
"ماریا زاخاروا" سخنگوی وزارت امورخارجه روسیه با انتقاد از سیاست های واشنگتن در برابر ونزوئلا گفت: آمریکا ونزوئلایی دست نشانده می خواهد که در حوزه های مختلف طبق فرامین ایالات متحده عمل کند.
با این حال روندهای جهانی و افزایش قدرت رقبای بین المللی آمریکا به ویژه روسیه و چین، عملا سد محکمی در برابر اقدامات و خواسته های واشنگن محسوب و موجب شده تا دولت ترامپ بارها از جمله در اقدام اخیر خود علیه دولت قانونی ونزوئلا در شورای امنیت با ناکامی آشکاری مواجه شود. 139/120
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
بیشتر بخوانید:
فرصت 30 روزه ونزوئلا به آمریکا
گزارش: ونزوئلا؛ راهاندازی کودتا با هزینه آمریکا
لوگران سوار: آیا کودتای ونزوئلا آمریکایی است؟
افشای سفر مخفیانه گوایدو به آمریکا برای هماهنگی کودتا در ونزوئلا