موضوع استقلال منطقه کردستان عراق، موضوع تازه‌‌ای نیست و به خصوص طی سال‌های اخیر بارها توسط برخی از مقامات این منطقه از جمله «مسعود بارزانی»، رئیس منطقه، مطرح شد. مسعود بارزانی در ژانویه 2017 در اجلاس داووس در مصاحبه با واشنگتن پست گفت «زمان استقلال خواهد آمد.» بارزانی در عین حال ضمن اینکه عنوان کرد استقلال منطقه کردستان عراق «شانس بزرگ» دولت جدید آمریکا است، مدعی شد که در دولت کنونی آمریکا دوستانی دارد که از استقلال منطقه کردستان حمایت خواهند کرد. با توجه به تعیین روز 25 سپتامبر 2017 به عنوان روز همه پرسی، به نظر می‌رسد «زمانی» که مسعود بارزانی از آن در مصاحبه با واشنگتن پست سخن گفت، از دید رئیس منطقه کردستان فرا رسیده است.
سوال این است که آیا مسعود بارزانی و اداره محلی کردستان عراق می‌توانند همه پرسی استقلال را در سپتامبر 2017 برگزار کنند؟ کمترین تردیدی وجود ندارد که این همه پرسی در زمان تعیین شده برگزار نخواهد شد و همه پرسی بازی از پیش باخته بارزانی است. دلایل متعددی برای این موضوع می توان مطرح کرد.
نخست اینکه؛ اداره محلی کردستان عراق با وجود بودجه‌ای که از دولت مرکزی بغداد دریافت می‌کند، نتوانسته است چالش‌های معیشتی در این منطقه را رفع کند و شاهد برگزاری تظاهرات متعددی طی سال‌های اخیر است. اکنون بارزانی با مطرح کردن همه پرسی استقلال تلاش می‌کند بر مشکلات داخلی این منطقه سرپوش بگذارد و در عین حال از دولت بغداد امتیاز بگیرد. در همین خصوص، «کیت جانسون» در تحلیل کوتاهی برای «فارین پالیسی» نوشته است که منطقه کردستان عراق و بغداد علاوه بر اختلاف‌های زبانی و فرهنگی، در حوزه پولی هم اختلاف دارند. دولت عراق معتقد است که 17 درصد بودجه این کشور به منطقه کردستان عراق تعلق خواهد گرفت، اما اربیل کسری بودجه و مشکلات مالی این منطقه را ناشی از بودجه 17 درصدی می‌داند که دولت عراق به این منطقه اختصاص می‌دهد و بخشی از این بودجه نیز به دلیل اختلاف میان طرفین پرداخت نمی‌شود.
«مصطفی گوربز» نیز در تحلیلی که برای مرکز عربی واشنگتن دی سی در ژانویه 2017 عنوان کرد برخی از جریان‌های داخلی منطقه کردستان عراق نیز موضوع استقلال این منطقه را مانور مسعود بارزانی برای فرار از پاسخگویی به مشکلات اقتصادی منطقه می‌دانند.
دوم اینکه؛ منطقه کردستان بخشی از تمامیت ارضی عراق است که طبق قانون اساسی به طور فدرال اداره می‌شود. در حالی که هنوز اختلاف ارضی میان بغداد و اربیل حل نشده است، سخن گفتن منطقه کردستان عراق از استقلال با واکنش قاطع دولت مرکزی بغداد مواجه خواهد شد. «عمار الحکیم»، رئیس ائتلاف ملی شیعیان عراق در آوریل 2017 عنوان کرده بود که تحقق رویای بارزانی، به تجزیه عراق منجر خواهد شد و این خواست عراقی‌ها نیست. بنابراین، برگزاری همه‌پرسی استقلال منطقه کردستان عراق موضوعی نیست که صرفاً اداره محلی این منطقه بتواند درباره آن تصمیم بگیرد.
سوم اینکه؛ موضوع استقلال منطقه کردستان صرفاً یک موضوع در سطوح محلی و ملی عراق محسوب نمی‌شود بلکه یک موضوع منطقه‌ای است و برای سه کشور ترکیه، ایران و سوریه نیز اهمیت زیادی دارد و علاوه بر عراق، این سه کشور نیز مخالف استقلال منطقه کردستان هستند.
«مصطفی گوربز» در تحلیل خود در مرکز عربی واشنگتن دی سی در ژانویه 2017 در این خصوص عنوان کرد که ترکیه دست کم 15 میلیون جمعیت کرد دارد و علاوه بر این نگران اعراب موصل و ترکمن‌های عراق نیز هست. بنابراین ترکیه استقلال کردستان را یک تهدید ارزیابی می‌کند. جمهوری اسلامی ایران نیز موضوع استقلال کردستان عراق را به دلایل مختلف از جمله تاثیرگذاری آن بر امنیت داخلی ایران و همچنین تجزیه قلمرو عراق به عنوان یکی از مهمترین متحدان منطقه ایران نمی‌پذیرد.
با توجه به این شواهد باید گفت؛ همه پرسی استقلال کردستان روز 25 سپتامبر 2017 برگزار نخواهد شد و بارزانی بازی از پیش باخته‌ای را شروع کرده است و این بازی نیز بیش از همه مصرف داخلی برای بارزانی دارد. 114/111
بیشتر بخوانید:
همه پرسی درباره استقلال منطقه کردستان عراق برگزار می شود
تاریخ همه‌پرسی استقلال منطقه کردستان عراق اعلام شد
زمین در برابر استقلال، ترفند جدید هم‌قطاران مسعود بارزانی/تحلیل
