کاهش کمک مالی به ترکیه در دستورکار نشست سران اتحادیه اروپا/ تحلیل

برگزیت، برجام، کره شمالی، مهاجرت، موضوعات دفاعی و امنیتی از جمله مسائل مورد بحث در این نشست هستند. با این حال یکی از موضوعات مهم، موضع اتحادیه اروپا در قبال ترکیه است. «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان قصد دارد در این نشست خواهان کاهش کمک‌های مالی شود که به منظور آماده سازی ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا انجام می شود.

هدف نهایی آلمان به عنوان قدرتمندترین و مهمترین کشور اتحادیه اروپا، توقف مذاکرات عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا است اما برای عملی شدن این هدف که مرکل در مبارزات انتخاباتی خود آن را درخواست کرده بود، توافق همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا ضرورت دارد و این امر بعید به نظر می رسد. موضع تند مرکل علیه ترکیه با توجه به افزایش بی سابقه تنش ها میان دو کشورصورت گرفته است؛ همچنان که مرکل به تازگی از آنکارا به دلیل دستگیری خبرنگاران و فعالان حقوق بشر از جمله اتباع آلمانی در ترکیه به شدت انتقاد کرده است. 

به گفته «پیتر فیلیپ» Peter Philippe کارشناس سیاسی آلمانی، لحن کلام سیاستمداران ترکیه باید تغییر کند و تا زمانی که آنان سیاست آلمان را با دوره نازی ها مقایسه می کنند نمی توان به بهبود مناسبات دو کشور در بالاترین سطح اندیشید.اختلاف اصلی برلین و آنکارا در واقع به موضع گیری آلمان در قبال کودتای 15 ژوئیه 2016 و تحولات پس از آن باز می گردد.

دولت ترکیه، آلمان را حامی کودتاچیان و طرفداران فتح الله گولن رهبر تبعیدی مخالفان می داند و از همکاری نکردن آلمان در محدودسازی و کنترل هواداران وی ناراضی است. در مقابل، کشورهای اروپایی به ویژه آلمان، دولت ترکیه را متهم کرده اند که از کودتای نافرجام ژوئیه 2016 در این کشور برای تسویه حساب با مخالفان سیاسی اش استفاده می کند.

مساله دیگر، دیدگاه منفی دولت آلمان درباره مسیر تحولات سیاسی در ترکیه به ویژه اصلاح قانون اساسی از طریق برگزاری همه پرسی است.

روابط ترکیه و اتحادیه اروپا بعد از کودتای نظامی نافرجام سال گذشته در ترکیه بسیار متشنج شده است؛ 

همچنان که بسیاری از مقامات بلند پایه اروپایی به دلیل اقدامات دولت ترکیه علیه مخالفان خواهان توقف مذاکرات عضویت این کشور در اتحادیه اروپا هستند. به گفته «جعفر حق پناه» کارشناس سیاسی، روابط ترکیه با کشورهای اروپایی، تاریخی پر فراز و نشیب دارد و فقط به کشور آلمان مربوط نمی شود. در مقابل، «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری ترکیه نیز به تازگی از بروکسل خواسته است صریح و آشکار درباره عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا موضع خود را اعلام کند.

با این حال به دلیل نفوذ آلمان در اتحادیه اروپا، هر قدر تنش میان برلین و آنکارا بیشتر شود، فشار بروکسل به آنکارا نیز افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر با توجه به تغییرات مد نظر اردوغان در نظام سیاسی ترکیه و نیز دستگاه قضایی این کشور، از نگاه کشورهای مخالف عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا مانند آلمان، فرانسه و اتریش، هیچ جایگاهی برای ترکیه در اتحادیه اروپا متصور نخواهد بود زیرا این تغییرات بر خلاف اصول و ارزش ها و معیارهای اروپایی تلقی می شود.

این دیدگاه اکنون هواداران هرچه بیشتری را به خود جلب کرده است بنابراین روز به روز از احتمال عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا کاسته می شود. به رغم این ملاحظات و اصرار مقامات آلمانی برای تنبیه مالی ترکیه، انتظار نمی رود سران اروپایی با توقف کامل کمک های مالی به ترکیه موافقت کنند؛ هر چند احتمالا به کاهش این کمک ها رضایت خواهند داد.

نویسنده: سيدرضا مير طاهر

بیشتر بخوانید:

سفیر ترکیه در اتحادیه اروپا به کمیسیون اروپا احضار شد

ترکیه: اروپا باید بین ترکیه و دشمنانش یکی را انتخاب کند