این دومین تماس میان سران دو کشور در ماه جاری و پیش از برنامه گفت و گوی میان مقامات ارشد آمریکایی و روسی در 10 ژانویه در ژنو است. این تماس تلفنی در شرایطی صورت گرفت که واشنگتن، روسیه را به تحرکاتی در مرز اوکراین با هدف حمله به این کشور همسایه متهم کرده است.
کاخ کرملین در بیانیه‌ای اعلام کرد: "روسیه از تماس تلفنی پوتین و بایدن خرسند است." طبق این بیانیه، پوتین به همتای آمریکایی خود گفته مسکو به دنبال «نتیجه» بوده و اعمال تحریم‌های شدید علیه روسیه، «اشتباهی عظیم» خواهد بود.
«جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید نیز در بیانیه ای اعلام کرد: "بایدن تصریح کرد که اگر روسیه حملات بیشتری به اوکراین را ترتیب دهد، آمریکا، متحدان و شرکای آن قاطعانه پاسخ خواهند داد."
رایزنی مقامات روسیه و آمریکا در سایه تشدید تنش ها
گفت و گوی تلفنی پوتین و بایدن در شرایطی صورت گرفته که تنش در روابط روسیه و آمریکا در هفته های اخیر بشدت افزایش یافته است. آمریکا در کنار متحدان خود در ناتو و هم نوا با دولت غربگرای اوکراین، روسیه را متهم به آمادگی برای حمله به اوکراین کرده است.
آمریکا و متحدانش مدعی هستند که حضور نیروهای روسیه در مرز اوکراین تهدیدی برای این کشور محسوب می‌شود و پوتین درصدد حمله به اوکراین است در حالی که مسکو بارها عنوان کرده اقدامات نظامی‌اش در مرز با اوکراین عادی است.
«آنجلا استنت» رئیس «مرکز مطالعات اوراسیا، روسیه و اروپای شرقی» می گوید: "بایدن برای نشان دادن نتیجه و نشان دادن اینکه آیا آمریکا و متحدانش می‌توانند مانع پیشروی روسیه شوند و جلوی تحرکات این کشور را بگیرند تحت فشار قرار دارد."
به همین دلیل واشنگتن ضمن افزایش قابل توجه کمک های نظامی به کی یف، از زبان مقامات ارشد دولت بایدن به مسکو در باره پیامدهای عظیم تهاجم به اوکراین از جمله اعمال تحریم های گسترده، هشدارهای جدی داده است.
در مقابل مسکو با ارائه طرح هایی به ناتو و آمریکا خواهان ارائه تضمین های معتبر درباره عدم عضویت اوکراین در ناتو و نیز عدم استقرار تسلیحات تهاجمی ناتو در مرزهای روسیه شده است. البته این خواسته با مخالفت ناتو، آمریکا و اتحادیه اروپا مواجه شده است.
روسیه بارها مخالفت خود را با گسترش ناتو به سوی شرق و عضویت کشورهای حوزه خارج نزدیک به ویژه اوکراین در این سازمان نظامی غربی اعلام کرده و مقام‌های ارشد این کشور در مورد پیامدهای چنین اقدامی به سران غربی و آمریکا هشدار داده اند.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه اخیرا گسترش ناتو به سمت شرق را غیرقابل قبول دانسته و ارائه تضمین‌های قانونی در قبال اینکه چنین اتفاقی نخواهد افتاد، را ضروری تلقی کرد. وی پاسخ نظامی روسیه به ادامه گسترش ناتو به سوی شرق را بعید ندانسته است.
این در حالی است که برخی اعضای اروپایی ناتو از جمله بریتانیا در کنار آمریکا، پیشنهاد عضویت اوکراین در این سازمان نظامی را داده‌اند تا امکان استقرار نیروها و تجهیزات نظامی ناتو در خاک این کشور برای به اصطلاح مقابله با تهدیدات روسیه فراهم شود.
بدین ترتیب اکنون آمریکا و ناتو به صورت هماهنگ ضمن رد پیشنهادات مسکو برای کاهش تنش ها در شرق اروپا ، عملا موضعی فعال در زمینه مقابله با روسیه در اروپا در پیش گرفته اند.با این حال مسکو به دنبال کاهش تنش ها است و گفت و گوی تلفنی روسا جمهور روسیه و امریکا که به به پیشنهاد پوتین صورت گرفت نیز در همین راستا و برای درک بهتر خواسته ها و مواضع مسکو و واشنگتن صورت گرفته است.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
117
