به رغم عزم دیوان بین المللی کیفری برای محاکمه نظامیان آمریکایی متهم به ارتکاب جنایات جنگی، اما ترامپ 3 نفر از آنها را عفو کرد.
رئیس جمهور آمریکا روز جمعه از اختیارات خود برای عفو این نظامیان آمریکایی متهم به جنایت جنگی در افغانستان و سوریه که جرم دو تن از آنها ثابت شده بود استفاده کرد.
"کلینت لورنس" و "متیو گلستاین" دو نظامی آمریکایی در افغانستان و "ادوارد گالاگر"عضو دیگر ارتش ایالات متحده در سوریه مشمول عفو ترامپ قرار گرفته‌اند.
لورنس در سال 2012 در افغانستان به نیروهای خود دستور داده بود با سلاح سنگین به سه غیرنظامی موتورسوار افغان شلیک کنند.
در اثر این اقدام، دو موتورسوار کشته و دیگری مجروح شد.
این نظامی آمریکایی پس از محاکمه مجرم شناخته شده و در حال گذراندن 19 سال حکم زندان خود بود، اما با عفو ترامپ از زندان آزاد شد.
گلستاین دیگر نظامی آمریکایی متهم به کشتن یک عامل انتحاری طالبان در سال 2010 قرار بود ماه دیگر محاکمه شود، اما این دستور رئیس جمهور آمریکا وی را از ادامه محاکمه رها کرد.
"گالاگر" سومین نظامی مورد عفو ترامپ، در مرکز پرونده‌ای جنجالی قرار داشت. او متهم به قتل بود، اما در نهایت در یک فقره عکس انداختن با جسد یک جنگجوی داعش گناهکار شناخته شد که در نهایت منجر به خلع درجه وی شد. با عفو رئیس جمهور آمریکا، گالاگر درجه خلع شده خود را باز یافت.
دخالت ترامپ در محاکمه و محکومیت این نظامیان متهم به جنایت جنگی دو هفته پس از آن صورت می‌گیرد که یکی از مجریان شبکه محافظه‌کار و حامی ترامپ "فاکس" از وی درخواست عفو برای آنها کرده بود.
قبل از آن آمریکا در زمینه اقدامات دیوان بین الملی کیفری برای رسیدگی به جنایات جنگی نظامیان آمریکایی موانع جدی ایجاد کرده بود.
"فاتو بنسودا" Fatou Bensouda دادستان دیوان بین‌المللی کیفری در نوامبر 2017 برای دریافت مجوز تحقیق درباره جرائم ارتکابی در افغانستان اقدام کرده و خواستار تحقیق درباره ارتکاب جرایم جنگی نیروهای آمریکایی در افغانستان شده بود. در مقابل واشنگتن تهدید کرد که در صورت اصرار دیوان بر تحقیق درباره جرایم جنگی آمریکا در افغانستان، برای کارکنان آن در ارتباط با تحقیق درباره چنین ادعاهایی علیه نیروهای آمریکا یا متحدانش روادید صادر نخواهد کرد.
مخالفت دولت ترامپ با رسیدگی به جنایات نظامیان آمریکایی در افغانستان در دیوان بین المللی کیفری نشان دهنده آگاهی واشنگتن از عملکرد غیر انسانی نظامیان خود است.
سرانجام این نهاد حقوقی بین المللی در 12 آوریل 2019 اعلام کرد، تحقیقات درباره اتهامات جنایات جنگی در افغانستان را متوقف می‌کند چرا که ایالات متحده و دیگر طرف‌های درگیر دراین جنگ در این زمینه همکاری نمی‌کنند.
به گفته این نهاد حقوقی بین المللی: «در حال حاضر شرایط برای انجام تحقیقاتی در افغانستان که به نفع عدالت باشد، مهیا نیست».
دادستان دیوان کیفری بین‌المللی مدت‌ها در پی اجازه تحقیقات رسمی پیرامون اتهام کشتار غیرنظامیان، شکنجه و آزار و اذیت شهروندان افغانستانی بود که به نظامیان آمریکایی متهم به ارتکاب آن هستند.
اما دیوان بین المللی کیفری به این نتیجه رسید که عدم امکان جمع‌آوری مستندات و شواهد به دلیل کارشکنی آمریکا، رسیدگی به این پرونده را بسیار دشوار می‌سازد.
این اقدام دیوان با واکنش مثبت آمریکا مواجه شد.
به رغم این بهانه، اما واقعیت این است که فشارهای شدید و همه جانبه واشنگتن علیه این دادگاه بین المللی و اعضای آن موجب این تصمیم شد. به گفته "بیراج پاتنیک" Biraj Patnaik مسئول بخش جنوب آسیا در سازمان عفو بین‌الملل: تصمیم دیوان بین‌المللی کیفری مبنی بر عدم بررسی جنایات جنگی در این کشور، برای خانواده های قربانیان موضوعی تکان دهنده است.
بررسی وضعیت قربانیان جنایات جنگی در افغانستان مسئولیت قانونی و اخلاقی این دیوان است.
اکنون با عفو جنایتکاران جنگی توسط ترامپ، آمریکا نه فقط عملا دیوان بین الملی کیفری را به هیچ انگاشته است، بلکه نشان داده که از دیدگاه واشنگتن نظامیان آمریکایی عملا دارای مصونیت از هرگونه تعقیب و مجازات قضایی هستند.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
117/118
