یکی از این تدابیر، کانال ویژه تجارت اروپا با ایران موسوم به "اینستکس" INSTEX است.
در این راستا "پر فیشر" مدیر اینستکس در نشستی که با حضور فعالان اقتصادی، شرکت‌های تجاری، صاحبان سرمایه و مقام‌های دولت بریتانیا در لندن برگزار شد، از آمادگی این نهاد برای انجام نخستین تبادل تجاری با نهاد ایرانی متناظر با خود خبر داد.
"حمید بعیدی نژاد" سفیر ایران در بریتانیا با انتشار پیامی در توییتر نوشت: آقای فیشر، رئیس اینستک روز دوشنبه در جلسه‌ای با صاحبان صنایع و رؤسای شرکت‌های بازرگانی بریتانیا در لندن اعلام نمود، با وجود چالش‌های موجود، اینستکس با جدیت به دنبال انجام نخستین تبادل تجاری با همتای ایرانی خود در سریع‌ترین زمان ممکن است.
"اینستکس" یا ساز وکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا یک ابزار ویژه مالی است که در 31 ژانویه 2019 توسط آلمان، فرانسه و بریتانیا به منظور تسهیل تجارت غیر دلاری با ایران ایجاد شد.
وزیران خارجه این سه کشور اروپایی اعلام کردند، اینستکس به ثبت رسمی رسیده است.
این ساز وکار درگام نخست تجارت کالاهای اساسی (مواد غذایی و دارو) را تحت پوشش قرار می‌دهد؛ اما بتدریج دامنه‌اش گسترش خواهد یافت.
مقر اینستکس در پاریس و ریاست آن بر عهده "پر فیشر" آلمانی، از مدیران پیشین "کومرتس‌بانک" Commerzbank است.
هدف اصلی از ایجاد این کانال مالی ویژه، دادن امکانات به شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی است تا بتوانند کانال های مالی متعارف خود با ایران را حفظ کنند.
فیشر در 11 مارس 2019 برای دیدار با مقام‌های کشورمان و به منظور رایزنی درباره عملیاتی کردن هرچه سریع‌تر اینستکس به تهران سفر کرد.
"نورمن لامونت" Norman Lamont رئیس اتاق بازرگانی بریتانیا و ایران، راه‌اندازی این سازوکار را گواهی دانست که اروپا به‌رغم فشارهای آمریکا در این زمینه موضع خود را حفظ کرده است.
در اقدامی متقابل از جانب ایران، شرکت «سازوکار ویژه تجارت و تامین مالی ایران و اروپا» که نهاد متناظر اینستکس اروپایی به شمار می رود در 22 آوریل 2019 به مدیرعاملی "علی اصغر نوری" در تهران به ثبت رسید.
موضوع فعالیت این شرکت سهامی خاص، انجام همه معاملات تجاری مذکور در قانون تجارت از جمله خرید، فروش، صادرات و واردات اعلام شده است.
رئیس کل بانک مرکزی ایران در مارس 2019 اعلام کرده بود، ساز و کار متناسب با کانال معرفی شده از طرف سه کشور اروپایی با نام ساز و کار ویژه تأمین مالی و تجارت STFI بزودی در تهران ثبت می شود.
اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) برجام را نمونه ای از یک توافق چند جانبه می دانند که کمک زیادی به حفظ صلح و امنیت بین المللی کرده است.
از دیدگاه تروئیکای اروپایی رویکرد آمریکا در قبال ایران کاملا بر خلاف موازین و قوانین بین المللی بوده و باعث به خطر افتادن صلح و امنیت منطقه ای و جهانی شده و خطر رویارویی و درگیری را افزایش می دهد.
بدین ترتیب بر خلاف خواسته آمریکا و رویکرد یکجانبه گرایانه واشنگتن که همواره بر طبل لغو برجام و تشدید فشارها علیه ایران می کوبد، اروپایی ها خواهان حفظ این توافق بسیار مهم هستند.
مسلما اجرایی کردن اینستکس گام مهمی در مسیر تحقق وعده اروپایی ها در زمینه ادامه روابط تجاری، مالی و اقتصادی با ایران محسوب می شود.
اقدام اروپایی ها درباره اینستکس هرچند دیر هنگام اجرا می شود، با این حال نماد مخالفت اروپا با اقدام غیر قانونی آمریکا در خروج از برجام و اعاده تحریم های هسته ای علیه ایران از جمله تحریم های نفتی محسوب می شود. 138/117
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
بیشتربخوانید:
مدیر اینستکس: آماده اولین تبادل تجاری با ایران هستیم
ظریف: وعده های ساز وکار "اینستکس" تاکنونی اجرایی نشده است/ هرگز تسلیم فشارها نمی‌شویم
راه اندازی اینستکس در ایران، عقب‌ماندگی اروپایی‌ها در اجرای تعهدات برجامی/ تحلیل
پاریس مدعی شد؛ فرانسه همچنان در حال کار بر روی "اینستکس" است
ساز وکار ایرانی متناسب با اینستکس ثبت شد
