دونالد ترامپ در راستای شعار «نخست آمریکا» ضمن اولویت دادن به منافع و اهداف آمریکا، البته بدون توجه به سایر کشورها، بر این عقیده است که سیاست‌های یک جانبه گرایانه و خودمحورانه واشنگتن به افزایش قدرت و غلبه این کشور بر رقبایش منجر خواهد شد.
اتخاذ این رویکرد انتقادات زیادی را چه از جانب رقبا و چه توسط شرکای آمریکا موجب شده است. در این راستا «فرانک والتر اشتاین مایر» رئیس‌جمهور آلمان در سخنانی به مناسبت گرامیداشت سی‌امین سالگرد فروپاشی دیوار برلین از سیاست یکجانبه گرایی آمریکا انتقاد کرد.
رئیس‌جمهور آلمان با اشاره به اعمال سیاست نخست آمریکا‌ی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و همین طور اصرار وی بر ساخت دیوار در مزر جنوبی آمریکا با مکزیک، تاکید کرد: "مشتاقانه در انتظار بازگشت همان شراکت دو سوی اقیانوس اطلس گذشته ام."
آلمان در عین حال تصمیم آمریکا برای خروج رسمی از توافق نامه آب و هوایی پاریس را «تاسف بار» توصیف کرده است.
«سفینیا شولتز» وزیر محیط زیست آلمان گفت: "آمریکا دو سال پیش از توافق جهانی آب و هوایی که به امضای همه کشورهای جهان رسیده بود، خارج شد که خوشبختانه در انجام این کار تنها ماند."
ترامپ به شکلی مشخص و حساب شده، مبادرت به تخریب تمام ابزارها و هنجارهای چندجانبه گرایی کرده است. رئیس جمهور جنجالی آمریکا با خروج از توافق های مهم جهانی چند جانبه گرایی را زیر پاگذاشته و فقط به دنبال یک جانبه گرایی در جهان است.
ترامپ در ابتدا از توافق آب و هوایی پاریس و سپس از توافق هسته ای برجام خارج شد. دولت ترامپ خروج از پیمان های کنترل تسلیحات را نیز در دستور کار خود قرار داده و تاکنون از پیمان نیروهای هسته ای میان برد (آی ان اف) خارج شده و در صدد عدم تمدید پیمان استارت جدید است.
ترامپ آمریکا را از یونسکو و از شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز خارج کرده است. در عین حال رئیس جمهوری آمریکا مسبب جنگ تجاری بین واشنگتن و پکن و تقابل تجاری بین آمریکا و اروپا بوده و نقش آمریکا در ناتو را نیز زیر سئوال برده است.
به گفته «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه، ترامپ با شعار «نخست آمریکا» وارد کاخ سفید شد اما اکنون وی پای خود را فراتر گذاشته و شعار «آمریکا به تنهایی» را سر می دهد، یعنی آمریکایی که با همه درگیر جنگ قدرت شده و در هر نوع مذاکره دوجانبه ای بر برتری خود تاکید می‌کند.
از دیدگاه فرانسه، اروپا باید در مقابل ترامپ که می‌خواهد به طور سیستماتیک شالوده چندجانبه گرایی را نابود کند به گفتگو ادامه دهد. از نگاه پاریس، اروپا باید قوانین خود را تغییر دهد تا نوعی چندجانبه‌گرایی جدید را، از جمله در رابطه با آمریکا ایجاد کند.
رویکرد چند جانبه گرایی و شکل گیری مراکز جدید قدرت اقتصادی و نفوذ سیاسی در جهان مورد دلخواه و مطلوب و در راستای منافع آمریکا نیست و به همین دلیل ترامپ همواره تلاش خود را معطوف به جلوگیری از تحقق آن کرده است.
البته فقط شرکای اروپایی آمریکا نیستند که از رویکرد و نحوه رفتار ترامپ شکایت دارند. دو رقیب اصلی آمریکا یکی در عرصه سیاسی و نظامی یعنی روسیه و دیگری در عرصه تجاری و اقتصادی یعنی چین نیز بشدت رویکرد ترامپ در برخورد با مسائل مختلف به ویژه موضوعات بین المللی را مورد انتقاد قرار داده اند.
یکجانبه گرایی آمریکا که هنوز خود را قدرت برتر و در واقع تنها ابر قدرت جهان می پندارد و براساس این پندار موهوم به تعیین تکلیف مسائل جهانی می پردازد، از جمله مهم ترین انتقاداتی است که مسکو در سال های اخیر علیه واشنگتن مطرح کرده است.
با توجه به مخالفت ترامپ با رویکردها و اقداماتی که مورد اجماع جامعه بین المللی است، چین نیز معتقد است که رویکرد یک جانبه گرایانه ترامپ به شکل گیری جنگ تجاری در جهان و کاهش رشد اقتصادی و افزایش نابسامانی های اقتصادی در کشورهای مختلف منجر می شود.
اکنون به تدریج صف بندی جهانی علیه ترامپ در حال شکل گیری است. این واقعیتی است که با توجه به موضع گیری جهانی علیه اقدامات وی در باره تعرفه های تجاری، برجام ، توافق آب و هوایی پاریس و نیز محکومیت اقدامات ترامپ درباره قدس و ضدیت با فلسطینی ها آشکار شده است.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
116
بیشتر بخوانید:
مخالفت جهان با تحریم‌های یکجانبه آمریکا
