آمریکا دیگر همانند مقطع زمانی پس از فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، یک ابرقدرت نیست. در آن دوره واشنگتن بر اوضاع جهان تاحدی تسلط کامل داشت، اما اکنون با قدرت های رقیبی مواجه است که می توانند قابلیت هایی همتراز نشان دهند.

به گزارش ایران پرس، مجله آمریکایی نشنال اینترست با استناد به گزارش ژنرال استوارت رئیس سازمان اطلاعات دفاعی آمریکا به سنا یادداشتی به قلم «دیو ماجومدار» با عنوان «اینها دلایلی هستند که چرا آمریکا دیگر یک ابرقدرت نیست» درباره قدرت روسیه و چین برای به چالش کشیدن نظامی آمریکا در سطح بین الملل منتشر کرد.

ژنرال «وینسنت استوارت»، رئیس سازمان اطلاعات دفاعی آمریکا، 23 مه در گزارش مکتوب خود به کمیته سرویس های نظامی سنا گفت، «فضای نظامی دیگر از وضعیت گذشته که در آن آمریکا تنها ابرقدرت میدان بود خارج شده و اکنون قدرت های نظامی خارجی با همگرایی تا حدودی به قابلیت هایی نزدیک به آمریکا و در برخی مناطق همپای آمریکا دست یافته اند.

دشمنان شیوه های جنگی آمریکا را مطالعه کرده اند و بر مبنای آن توانمندی های خود را توسعه داده و اکنون نیز در حال توسعه روزافزون آن هستند تا تسلط طولانی مدت نظامی آمریکا در همه زمینه های جنگی از جمله زمینی، دریایی، هوایی، فضایی و سایبری را کاهش داده و یا آن را به چالش بکشند و سطح پیچیدگی و خطر حضور آمریکا در هر نزاعی را بالا ببرند.

کشورهای رقیب از تمام نفوذ دیپلماتیک، اقتصادی، سیاسی و شیوه های پنهانی که در دسترس دارند برای پیشبرد برنامه های منطقه ای خود استفاده می کنند و استفاده ضمنی یا واقعی از نیروی نظامی همچون تقویت کننده ای آنها را قویتر می سازد.»

دو قدرتی که می توانند به طور مستقیم آمریکا را به چالش بکشند همچنان روسیه و چین هستند. انتظار می رود که روسیه به بهینه سازی نیروی نظامی خود در سال 2017 نیز ادامه دهد. ژنرال استوارت در گزارش خود به سنا نوشته است که «روسیه به سرمایه گذاری سنگین بر روی بهینه سازی نیروی تهاجمی خود ادامه می دهد و در این راستا برروی قابلیت های همکاری نیروهای مشترک، سامانه های پیشرفته فرماندهی و کنترل و همچنین ظرفیت صنایع دفاعی متمرکز شده است.»

روسیه به سرمایه گذاری سنگین بر روی بهینه سازی نیروی تهاجمی خود ادامه می دهد

 

اما مسکو در مسیر بهینه سازی نیروی نظامی خود با چالش هایی همچون اقتصاد رو به احتضار و فساد گسترده مواجه است. در گزارش استوارت آمده است که «برنامه تجدید تسلیحاتی جاه طلبانه روسیه با چالش هایی همچون فساد، ناکارآمدی صنعتی، تحریم های غرب و ماهیت ضعیف اقتصاد روسیه مواجه خواهد بود. با این حال مسکو به شدت بر روی مدرن سازی نظامی خود با اولویت دادن به برنامه های خاص ادامه خواهد داد.

روسیه در برنامه 2015 و 2016 تانک های 72B3، خودروهای تهاجمی پیاده نظام BMP-3 و نفربرهای زرهی BTR-82A را بهینه سازی کرده است. برنامه های بهینه سازی دریایی بر روی ناوگان زیر دریایی و تجهیز شناورهای سطحی و زیرسطحی با قابلیت حمل سامانه های موشکی کروز متمرکز شده است. طرح های مدرن سازی هوایپماهای قدیمی روسیه، شامل تهیه جنگنده های چندمنظوره سوخو Su-34  و Su-35S و هواپیماهای بدون سرنشین، همچنین ارتقای کیفیت بدنه، تجهیزات تکنولوژیکی و مهمات جنگنده و بمب افکن های راهبردی می شود.»

روسیه علیرغم مشکلاتی که دارد نشان داده است که کم و بیش در بهینه سازی و اصلاح ارتش شوروی سابق موفق بوده است. ارتش دوران شوروی بر بسیج توده مردم استواربود و برای جنگ جهانی سوم و اعمال قدرت روسیه بر مناطق پیرامونش طراحی شده بود. استوارت خطاب به کمیته سنا نوشته است که «در مجموع، اصلاحات نظامی روسیه رو به رشد است و به طور کارآمد نیروی چالاکی به وجود آورده که قادر است عملیات اعزام نیرو و حمایت از جنگ های خارج از روسیه را به خوبی انجام دهد.»

در همین حال، چین نیز مشغول تبدیل خود به یک نیروی عظیم ویران کننده برای زمانی است که بتواند پا به پای آمریکا مقاومت کند. ژنرال استوارت در گزارش خود به سنا درباره چین نوشته است که «چین به اصلاحات خود با هدف قوی کردن حزب کمونیست چین برای کنترل بر ارتش و بالابردن توان ارتش آزادی بخش خلق (PLA) ادامه می دهد تا بتواند در درگیری های پیرامون خود و انجام عملیات در مناطقی بسیار دورتر از خاک خود موفق شود.

رهبران چین به دنبال آن هستند که با استفاده از اهرم افزایش قدرت نظامی، سیاسی و اقتصادی، نفوذ بین المللی این کشور را افزایش دهند. در سال 2016، شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین گفته بود که این «وظیفه راهبردی» چین است که ارتش قدرتمندی متناسب با جایگاه بین المللی این کشور ایجاد کند تا نه تنها بتواند بجنگد، بلکه در هر جنگی پیروز شود.

بهینه سازی در ارتش چین

 

برای دستیابی به چنین هدفی، چین اصلاحات گسترده ای در نیروهای نظامی خود ایجاد می کند. درادامه گزارش استوارت آمده است که «ارتش آزادی بخش خلق چین برنامه اصلاحات ساختاری گسترده ای با هدف ارتقاء رهبری، هدایت و فرماندهی عملیات مشترک بین نیروها تا سال 2020 طراحی کرده است. تغییرات عبارتند از بازآرایی نیروها برای اهمیت نسبی نیروهای هوایی و دریایی نسبت به سایر نیروها و ایجاد سامانه اتاق فرماندهی مشترک برای عملیات نیروهای پنجگانه ارتش (زمینی، دریایی، هوایی، فضایی و سایبری). اصلاحات نظامی اخیر در چین نیروی حمایت راهبردی ایجاد کرده که با هدف تلفیق توانمندی های تسلیحات سایبری، فضایی و الکترونیک طراحی شده است.»

بعلاوه چین به عنوان بخشی از برنامه بهینه سازی نیروی نظامی خود، در حال توسعه مهمات دوربرد هدایت شونده در مقیاس بزرگ است.

ژنرال استوارت در گزارش خود نوشته است که «طرح مدرن سازی ارتش چین مواردی همچون توسعه توانمندی های حمله به دشمنانی را شامل می شود که ممکن است در غرب اقیانوس آرام در ابعاد دریایی، هوایی، فضایی، الکترومغناطیسی واطلاعاتی عملیات هایی انجام دهند.

چین سامانه هایی طراحی کرده و در حال ارتقاء آنها است که بتواند با استفاده از تعداد زیادی موشک های کروز که قابلیت پرتاب از هواپیما، کشتی و زیردریایی را دارد، اهداف مورد نظر خود در زمین و دریا را هدف قرار دهد. چین در حال بهینه سازی شناورهای سطحی و زیرسطحی با موشک های دوربرد بسیار پیشرفته کروز است که می توانند از شناورهای بسیار قدرتمند این کشور پرتاب شوند.

ارتش چین همچنین بر روی ارتقاء و تجهیز نیروی هوایی خود با موشک های کروز ضدکشتی برای حمله به اهدافی در زمین و شناورهای سطحی است و اخیرا هم دو موشک بالستیک جدید پرتاب کرده است که یکی از آنها ممکن است قابلیت حمل کلاهک هسته ای را داشته باشد.»

علاوه بر این موارد، چین به عنوان کشوری که در حال ارتقاء توانمندی های خود است، بهینه سازی تسلیحات اتمی خود را در پیش گرفته است. ژنرال استوارت در گزارش خود در این زمینه نوشته است که «ارتش چین در حال بهینه سازی تسلیحات هسته ای خود با افزایش سیلوهای موشک های قاره پیما و سامانه های کنترل از راه دور است.

وقتی موشک های بالستیک زیرسطحی با کلاهک هسته ای، با سامانه های زیرسطحی پرتاب موشک های بالستیک ترکیب شوند، اولین پایگاه اتمی دریایی چین را ایجاد خواهد کرد که قدرت بازدارندگی دارد.

چین به احتمال زیاد بر روی طرح های تحقیق و توسعه هسته ای خود کار می کند و در حال ارتقاء کلاهک های موجود و تولید کلاهک اتمی جدید است. این کشور توانایی صنعتی غنی سازی اورانیوم و فرآوری پلوتونیوم برای نیازهای نظامی خود را دارد.»

گزارش ژنرال استوارت به سنا چندان عجیب نیست. وضعیت تک قطبی آمریکا در دوران پس از جنگ سرد خواه ناخواه یک وضعیت موقت بود. نظام بین الملل از خلاء ترس دارد و پس از این دوره کوتاه، قدرت های جدید ظهور کرده اند.113/110

بیشتر بخوانید:

توافقات 280 میلیارد دلاری آمریکا و عربستان/ همکاری های نظامی بخش اعظم این توافقات

تقابل قدرت نرم و قدرت سخت در امریکای دوران ترامپ / تحلیل

روسیه به سرمایه گذاری سنگین بر روی بهینه سازی نیروی تهاجمی خود ادامه می دهد
بهینه سازی در ارتش چین