بانویی بلندمرتبه به نام زینب کبری (س) نوه رسول خدا (ص)، دخت گرامی حضرت فاطمه و علی (ع) و خواهر و یاور امام حسین (ع) در سخت ترین و حساس ترین لحظات تاریخ اسلام.
بانوی گرانقدری که پس از شهادت امام حسین (ع)، ارائه نهضت عاشورا را به دوش کشید و پیام کربلا را جهانی کرد. اگر زینب و رشادتهایش نبود، پیام آزادی و آزادگی، پیام ایستادگی در برابر ظلم و پیام عزت طلبی امام حسین (ع) در روز عاشورا و در سرزمین کربلا باقی می ماند و انعکاسی در سطح تاریخ و سرنوشت ملت ها پیدا نمی کرد.
شخصیت هر انسان بستگی به عوامل مختلف و نحوه رشد و تربیت او دارد، اما روانشناسان معتقدند که سه چیز در شکل دهی شخصیت هرکس، نقش اساسی دارد.
آن سه مؤلفه عبارتند از: وراثت، تربیت و محیط رشد و نمو. اگر بخواهیم شخصیت حضرت زینب کبری را در این سه مؤلفه بررسی کنیم به نکات قابل توجهی دست می یابیم.
وراثت ایشان یعنی عوامل ژنتیکی نشان می دهد که ایشان نواده رسول خدا (ص) است که خود جامع تمام خوبی ها و فضیلت‌ها و افتخار عالم بشریت است.
همچنین پدری چون امیرالمومنین (ع) که اسوه بندگی، شجاعت و اطاعت و عدالتخواهی است و مادری چون زهرای مرضیه (س) دارد که برترین بانوی عالم است.
محیط تربیتی حضرت زینب نیز یک محیط کاملا دینی و اخلاقی است. تحت تربیت مادری است که زینب را از کودکی، با دین، معنویت، عفت و حیا آشنا نموده و او را برای صحنه های مختلف زندگی آماده کرده است.
خانه زهرا و علی (ع) خانه ای است که در آن بر پیامبر اکرم (ص) سوره "انسان" نازل شده و وحی الهی در آن رخ داده است. خانه ای که پیامبر اکرم (ص) چهل روز در مقابل در خانه ایستاده و به اهل آن خانه فرموده است: "السلام علیکم یا اهل البیت".
خانه ای که ماجرای نزول حدیث کساء و فرود جبرئیل - برترین فرشته ی الهی- در آن رقم خورده است. آری خانه ی گلین و عاری از زرق و برق های دنیوی لیک متصل به عالم ملکوت و سرشار از معرفت های انسان ساز، محل رشد حضرت زینب (س) بوده است.
زینب کبری (س) در چنین خانواده‌ای و با چنین مربیانی و در چنین محیطی رشد کرد و به بهترین شکل پرورش یافت و عقیله بنی هاشم لقب گرفت.
«محمد غالب» از عالمان اهل‌سنت است که درباره مقام و فضایل حضرت زینب(س)، مقاله‌ای مفصل و ادبی را منتشر کرده است.
وی در بخشی از مقاله 27 مجله «الاسلام» می‌نویسد: "یکی از بزرگ ترین بانوان اهل‌بیت(ع)، از نظر حَسَب و نسب و از بهترین بانوان طاهره که دارای روحی بزرگ و مقام تقوا و آینه تمام نمای رسالت و ولایت است، حضرت سیده زینب(س) دختر علی بن ابی طالب(ع) است که به نحو کامل، او را تربیت کرده بودند و از علم و دانش خاندان نبوت، سیراب شده بود؛ به حدی که در فصاحت و بلاغت، یکی از آیات بزرگ الهی محسوب می‌شد و در حلم، کَرَم، بینایی، بصیرت و تدبیر کارها، در میان خاندان بنی‌هاشم و بلکه عرب، مشهور بود و جمال، جلال، سیرت، صورت، اخلاق و فضیلت را، یک جا در خود جمع کرده بود. شب‌ها در حال عبادت و روزها، روزه بود و به تقوا و پرهیزگاری شهرت داشت."
یکی از القاب مهم حضرت زینب (س)، عقیله بنی هاشم است. یعنی بانویی که در علم و درایت جامع است و این لقب، وجود پرمعرفت و آگاه آن بانوی گرامی را بر ما آشکار می سازد. اما ایشان لقب مهم دیگری نیز دارند که عظمت ایشان را نزد خداوند نشان می دهد و آن لقب "الصدّیقه الصغری" است.
حضرت زینب (س) در صحنه های مختلف و غم انگیز روز عاشورا و سختی های اسارت، هر سه ویژگی صبور بودن، راضی بودن به قضاو قدر الهی و سپاسگزار بودن از خداوند را به زیبایی نشان داد.
زینب (س) زنی است که در روز عاشورا عزیزترین عزیزانش را در یک روز از دست داد لیک صبر پیشه کرد و هرگز لب به شکایت از خداوند باز نکرد و بالعکس در پیشگاه پروردگار نهایت خضوع و پذیرش را به نمایش گذاشت.
آن هنگام که دستانش را زیر پیکر خونین برادرش حسین(ع) می گذارد و پیکر پاره پاره ی او را کمی بالا می آورد و می فرماید: "خداوندا این قربانی را از ما بپذیر."
نهایت رضایت از قضا و تقدیر الهی را عیان می سازد . نه‌تنها صبر می ورزد بلکه حتی سخنرانی کوبنده و شجاعانه ای در مجلس ابن زیاد در کوفه و مجلس یزید در شام ایراد می کند. واقعه ای که ممکن است هرکس را در همان روز اول از پا در آورد نتوانست زینب (س) را که در دل کوهی از غم داشت، از پای درآورد و رضایت الهی در سیمای نورانی زینب پدیدار بود.
در مقامات و مراحل عرفانی و سلوک، رسیدن به مقام «رضا» بسی دشوار و بس ارجمند است و زینب؛ عابده و عارفه ایست که اهل بندگی و ستایش پروردگار است و به مقام رضا دست یافته است.
زینب برای ادای رسالتش در مواقع مهم و حیاتی به عرصه می آید و بر یزیدیان می خروشد. در آن هنگام که ابن زیاد با گستاخى و بى ادبى در حضور اسیران و حاضران کوفی به زینب (س) گفت: "حمد و سپاس خداوندى را که شما را رسوا و دروغ شما را آشکار کرد."
زینب (س) با کمال قاطعیت در پاسخ او می فرماید: "انما یفتضح الفاسق و یکذب الفاجر و هو غیرنا. فقط شخص فاسق رسوا مى‌شود و بدکار دروغ مى‌گوید و او دیگرى است، نه ما."
ابن زیاد آن پلیدِ دیو سیرت، باز از روی شماتت به زینب (س) می گوید: "دیدی که خداوند با برادر و خاندانت چه کرد؟" و زینب قاطعانه پاسخ می دهد: "جز زیبایی چیزی ندیدم."
و در ادامه می فرماید: "اینان افرادی بودند که خداوند مقام ارجمند شهادت را سرنوشتشان ساخت، از این رو داوطلبانه به آرامگاه های خود شتافتند، و به‌زودی خداوند بین آنان و تو جمع کند، تا تو را به محاکمه بکشند، اکنون بنگر در آن محاکمه چه کسی پیروز و چه کسی شکست خورده و درمانده است؟ مادرت به عزایت بنشیند، ای پسر مرجانه."
دکتر«عایشه بنت الشاطی»، نویسنده و پژوهشگر نامدار مصری، در مقدمه کتاب ارزشمند خود به نام «زینب، قهرمان کربلا» می‌نویسد:
"من معتقدم دوران جلوه شخصیت زینب(س)، با پایان یافتن این نبرد خونین [واقعه کربلا]، به پایان نرسید، بلکه آغاز دوران او، مصادف با پایان نبرد عاشوراست.
از این پس، زینب(س) می‌بایست بانوان اسیر بنی‌هاشم را سرپرستی و از علی بن حسین(ع) دفاع کند. اگر زینب(س) نبود، احتمالاً زین‌العابدین(ع) به شهادت می‌رسید و با شهادت او، امامت اهل‌بیت(ع) پایان می‌یافت."
ایشان همچنین در بخشی از مقدمه این کتاب می‌نویسد: "زینب(س)، پس از نبرد کربلا، مدتی طولانی زنده نماند؛ چرا که مصیبت‌هایی که به وی رسید، بسیار طاقت‌فرسا بود. لیکن در همین مدت کوتاه، توانست در جان مسلمانان، چنان آتش حزنی برافروزد که شراره آن تا امروز روشن است."
117
بیشتر بخوانید:
حضرت زینب (س) بانوی صبر و پایداری
