قدرت موشکی جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر توانمندی داخلی و با استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود در فواصل زمانی کوتاه در صنایع دفاعی و شرکت های دانش بنیان طراحی و ساخته می‌شود، این قدرت امروز به حدی رسیده است که صنایع دفاعی کشورمان در فاصله های زمانی کوتاه موشک و یا دستاورد جدیدی را در این حوزه اعم از موشکهای کروز و یا بالستیک رونمایی و معرفی می‌کنند.
با توجه به اهمیت روز افزون موشکهای کروز در عرصه رزم های دریایی و زمینی امروزه بسیاری از کشورهای مطرح جهان توانمندی خود را بر روی طراحی، ساخت و استفاده ازاین موشک‌ها متمرکز کرده اند.
این کار چندین دلیل دارد که مهم‌ترین آن را می‌توان هزینه کمتر در فرآیند تولیدشان نسبت به تولید موشکهای بالستیک و از سوی دیگر، مؤلفه‌های برتر در زمینه حرکت واصابت موشک به هدف دانست.
ماهیت موشک کروز
موشک کروز نوعی هواگرد بی‌سرنشین هدایت شونده است که مسیر آن تا رسیدن به هدف قابل تغییر و هدایت است. در اغلب سامانه‌های کروز از نوعی موتور جت استفاده می‌شود، در حالی که موشکهای بالستیک از موتور راکتی استفاده می‌کنند.
این موشک‌ها معمولاً تمام مسیر خود را به دلیل شناسایی نشدن توسط رادارها در ارتفاع بسیار پائین و با سرعت تقریباً ثابت نزدیک به صوت و یا مافوق صوت حرکت می‌کنند.
موشک کروز معمولا به سرعت موشک های بالستیک نیستند ولی در اکثر اوقات از اصل پنهانکاری و غافلگیری برای ضربه زدن به دشمن بهره می برند. موشک های کروز معمولا سر جنگی خیلی سنگین ندارند و به دلیل دقت بالا، صرفا یک نقطه خاص و مشخص را نابود می کنند.
موشک های کروز در مقایسه با موشک های بالستیک معمولا سبک تر و کوچک تر بوده و می توان آنها را از روی پلتفرم های مختلفی در روی زمین، هوا، دریا و زیر دریا نیز حمله و شلیک کرد، اما رسیدن به دقت بالا در هدف قرار دادن یک نقطه خاص و البته از آن مهم تر نحوه مسیریابی و حرکت در فضای پر از پستی و بلندی زمین چالش بزرگ و اصلی است که موشک های کروز حمله به اهداف زمینی را تبدیل به یک چالش بزرگ برای بسیاری از کشورهای جهان کرده و در مقایسه با مدل های ضد کشتی کشورهای کمتری دارای فناوری های مربوط به آن هستند.
نگاهی کلی
موشک کروز سومار از انواع موشکهای بومی ساخت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است که در 17 اسفند 1393 با حضور سردار سرتیپ پاسدار «حسین دهقان» وزیر دفاع پیشین و سردار سرتیپ پاسدار «امیرعلی حاجی زاده» فرمانده نیروی هوافضای سپاه رونمایی و معرفی شد.
سردار دهقان در مراسم رونمایی از این موشک، طراحی و ساخت این سلاح که از فناوری‌های پیچیده و نوین در حوزه‌های ناوبری، پیش رانش و سازه برخوردار است را گامی بلند در ارتقاء توان دفاعی و قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران برشمرد.
موشک کروز سومار ضمن توانمندسازی نیروهای مسلح می‌تواند گامی موثر برای افزایش قدرت دفاعی و بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران محسوب شود.
سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم پیام رونمایی از موشک کروز سومار را بی اثر بودن تحریم ها در روند برنامه‌های دفاعی ایران دانست و گفت: "انبوه محصولاتی که برای به کارگیری در راستای اهداف دفاعی کشور دریافت کردیم در سایه تحریم‌هایی به ثمررسیده است که دشمنان آن را تحریم‌های سخت و گزنده توصیف می‌کردند. این نشان دهنده این موضوع است که تحریم‌ها هیچ تاثیری ندارد."
نام شهر سومار در استان کرمانشاه بر این موشک کروز نهاده شده که در دوران دفاع مقدس نماد مظلومیت مردم کشورمان بود و بارها مورد حمله شیمیایی قرار گرفت و امروز تبدیل به نماد جدیدی از قدرت دفاعی و بازدارندگی ایران شده است.
در زمینه پیشینه موشک سومار باید به این مساله اشاره کرد که معاون وزیر دفاع ایران در شهریور 1391 خبر از تولید موشک مشکات یک موشک کروز با برد دو هزار کیلومتری با سه قابلیت دریاپایه، زمین‌پایه و هواپایه در آینده نزدیک داده بود.
تحلیلگران نظامی خارجی اعلام کردند که این پروژه برگرفته از تکنولوژی موشک کروز خا- 55 است. در نتیجه تصور می‌شود که سومار نمونه تکامل‌یافته مشکات باشد که خود برگرفته از خا- 55 است.
سرتیپ امیر «امیر حاتمی» وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، در 13 بهمن 1397 در مراسم رونمایی از موشک کروز برد بلند زمینی هویزه، برای نخستین بار برد موشک کروز سومار را اعلام کرد.
بر این اساس وزیر دفاع، برد موشک کروز زمینی سومار که در سال 1393 رونمایی شده بود را 700 کیلومتر اعلام کرد.
موشک کروز زمینی سومار، از فناوری‌های نوین در حوزه‌های ناوبری، پیش‌رانش و سازه برخوردار است و دقت بالایی در اصابت به اهداف دارد.پیش‌تر جانشین وزیر دفاع از تحویل موشک سومار به سپاه خبر داده بود.
مشخصات فنی
سومار از جمله پیشرفته‌ترین موشک کروز ساخت ایران است که به همت متخصصان سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع طراحی و ساخته شده است.
طول موشک کروز سومار در حدود شش متر و وزن آن هزار و 210 کیلوگرم و دارای موتور توربوفن است، چنین ویژگی‌هایی این موشک را بسیار کاربردی و شلیک آن را آسان‌تر می‌کند.
در بیان ویژگی‌ها و شاخص‌های کاربردی سومار باید تصریح کرد که اندازه نسبتا کوچک و قابلیت حرکت در ارتفاع پایین، شناسایی آنها را برای دشمن بسیار دشوار می‌کند در ضمن این موشک دارای قابلیت رادارگریزی است.
پرتابگرهای موشک سومار به دلیل اندازه کوچک و تحرک بالای خود، قابلیت انجام عملیات در تمام نقاط کشور را فراهم می‌کنند. این گونه پرتابگرها امنیت این سامانه را افزایش می‌دهند و همچنین این موشک در این نوع از پرتابگرها می تواند به سرعت شلیک شود.
موشک سومار توانایی انهدام طیف وسیعی از اهداف را دارد و با توجه به قابلیت تاکتیک پذیری بالا، ماندگاری طولانی درصحنه نبرد و رادارگریزی می‌تواند در هر شرایطی اهداف مورد نظر را منهدم کند. برخی کارشناسان تاکید دارند که فرم و ساختار این موشک مانند موشک روسی خا- 55 است. اما با این حال آنچه واضح است این است که در ساخت و موتور مجهزتر از مدل روسی خود است.
موشک سومار صرفا از لحاظ ظاهری مشابه خا- 55 است و روی آن بوستری تعبیه شده که آن را قادر می‌سازد تا از روی دریا یا خشکی شلیک شود. این موشک طوری طراحی شده تا دو باله آن پس از پرتاب و رسیدن به ارتفاع لازم و فعال شدن موتور شتاب دهنده باز شده و به هدایت و پرواز آن کمک کنند.
از جمله مزیت های مهم موشک سومار می توان به این موارد اشاره کرد:
موشک سومار از پرتابگرهای زمینی سیار به سمت هدف پرتاب می شود.
اندازه کوچک پرتابگر و تحرک بالای آن، این قابلیت را به این سامانه می دهد که بتواند در هر نقطه ای از کشور برای پرتاب آماده شود.
استفاده از این گونه پرتابگرها بقاء پذیری این سامانه را افزایش داده و این قابلیت را به آنها می دهد که بتوانند به سرعت به شلیک اقدام کرده و سپس با سرعت بالا از منطقه خارج شوند.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
117
