حسین امیرعبداللهیان در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای ترکیه ای خود با اشاره به محور گفتگو‌های مشترک درباره همکاری‌های همه جانبه سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی، فرهنگی و گردشگری دو کشور، از تدوین سند راهبردی بلندمدت همکاری‌های ایران و ترکیه خبر داد و گفت: در این سفر، نسخه پیشنهادی به ترکیه ارائه و درباره تشکیل کمیسیون‌های مشترک، در جهت نهایی شدن و امضای این سند توسط روسای جمهور دو کشور به توافق رسیدیم.
نقشه راه جامع و بلندمدت میان طرفین
یکی از موضوعات مهمی که در دستور کار مقامات ایران و ترکیه قرار دارد، ضرورت تقویت روابط دوجانبه از طریق ایجاد یک «نقشه راه جامع و بلندمدت» است که احتمالاً این سند در جریان سفر آتی رئیس جمهوری ترکیه به تهران، به امضای مقامات دو کشور خواهد رسید . اهتمام دو کشور به تنظیم نقشه راه همکاری‌های بلندمدت می‌تواند فصلی نوین از روابط جمهوری اسلامی ایران و ترکیه را رقم بزند. این دو کشور پیشتر افزایش حجم مبادلات تجاری تا 30 میلیارد دلار تا سال 2015 را پیش بینی کرده بودند که به دلایلی از جمله تحریم‌های غیر قانونی آمریکا و شیوع کرونا تحقق نیافت.
"مولود چاوش اوغلو" وزیر امور خارجه ترکیه در این باره گفته است: روسای جمهور دو کشور دستیابی به ۳۰ میلیارد دلار حجم تبادل تجاری بین تهران و آنکارا را هدف گذاری کرده اند اما این رقم هم اکنون خیلی کمتر از این میزان است و ما باید با تلاش بیشتر، حجم تبادل تجاری را بالا ببریم و از تمام سازوکارهای موجود به شکل مناسب استفاده کنیم.
سوریه؛ از جمله موارد اختلافی آنکارا و تهران
با وجود پایداری روابط جمهوری اسلامی ایران و ترکیه اما دو کشور درخصوص برخی موضوعات منطقه ای اختلاف نظر دارند. حملات ترکیه به شمال سوریه و عراق به بهانه مبارزه با تروریسم، یکی از موارد اختلافی در منطقه است. ایران بر لزوم حل مسائل سوریه از طریق سیاسی تاکید دارد و امیر عبداللهیان نیز در سفر اخیر خود به آنکارا با قابل درک خواندن نگرانی‌های امنیتی ترکیه یادآورشد : معتقدیم تحولات سوریه باید در روند آستانه بررسی و نگرانی‌های امنیتی از طریق گفتگو رفع شود.
سدسازی‌های ترکیه؛ دیگر مورد اختلافی
منابع آبی و به‌طورمشخص موضوع سد کاراکورت که گفته می شود 1 میلیارد و 600 میلیون مترمکعب از آب رودخانه ارس را کاهش داده است و باعث آسیب دیدن بخشی از محیط زیست ایران می‌شود و همچنین، آبگیری و تکمیل سد ایلیسو بر روی رودخانه دجله که به تشدید بحران ریزگردها و تخریب اراضی کشاورزی در مناطقی از ایران منجر می‌شود، از دیگر موارد اختلافی ترکیه و جمهوری اسلامی ایران است که مقامات دو کشور پیگیر حل و فصل آن هستند.
در این حال، ایران و ترکیه به رغم برخی اختلافات، در بسیاری دیگر از مسائل منطقه ای از جمله حمایت از آتش بس و رفع محاصره انسانی در یمن ، حمایت از مساله فلسطین و تلاش برای گفتگو‌های سه جانبه، تهران، باکو، آنکارا در حل مسائل حوزه قفقاز توافق دارند؛ در واقع اراده مقامات دو کشور تقویت مناسبات است زیرا این دو همسایه در بسیاری از موضوعات دارای منافع اقتصادی ، سیاسی و امنیتی مشترک هستند و همواره بر حسن همجواری تاکید کرده اند.
بدیهی است، امضای «نقشه راه جامع و بلندمدت» بین ایران و ترکیه ضمن گسترش روابط اقتصادی می تواند زمینه ساز کاهش فضای تعارض و اختلاف بین دو کشور شود که این برای ثبات منطقه ای نیز ضروری است؛ هم اکنون ظرفیت های متنوع در بخش های صنعت، کشاورزی، خدمات و گردشگری، نفت، گاز و پتروشیمی در دو کشور وجود دارد که می تواند در تدوین نقشه راه همکاری‌های بلند مدت ایران و ترکیه مورد توجه قرار گیرد.
"علی موسوی خلخالی" کارشناس مسائل منطقه می نویسد : ایران و ترکیه برای حل اختلافات خود تلاش دارند. هر دو طرف قاطعانه سعی دارند دامنه اختلافات از کنترل خارج نشود و روند جدی بهبود را بپیماید. به ویژه که دولت سیزدهم ایران بر بهبود روابط با همسایگان تاکید دارد و آن را اولویت خود می داند.
نویسنده: حسن عقیقی
/ 114
بیشتر بخوانید:
سفر امیرعبداللهیان به ترکیه؛ دیدار و گفتگو با اردوغان و چاووش اوغلو
امیرعبداللهیان: نگرانی‌های امنیتی ترکیه را درک می کنیم
دیدار و رایزنی امیرعبداللهیان با وزیر امور خارجه ترکیه
برنامه جامع بلندمدت، محور اصلی رایزنی امیرعبداللهیان در ترکیه
