با شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان، نگرانی ها درباره تبعات جنگ بین کشورها و درگیری های درون کشوری بر گسترش این ویروس افزایش یافته است.
"آنتونیو گوترش"، دبیرکل سازمان ملل متحد خواستار توقف جنگ ها و درگیری ها برای مقابله با کرونا شده است. این پیشنهاد می توانست به منزله یک فرصت طلایی برای عربستان سعودی باشد تا از باتلاق یمن خارج شود.
اگرچه ریاض از پیشنهاد گوترش استقبال و روز 9 آوریل نیز آتش بس یکجانبه در یمن اعلام کرد، اما به این آتش بس در حد چند ساعت نیز پایبند نبود.
سوال مهم این است که چرا عربستان سعودی به آتش بس ادعایی خود در یمن پایبند نبوده است؟
به نظر می رسد مهمترین پاسخ به این سوال این است که پایبند نبودن عربستان به آتش بس ادعایی خود به دلیل نگرانی آن از تبعات جنگ بدونِ دستاورد است. جنگ بدون دستاورد تبعات مهمی برای عربستان سعودی در سطوح مختلف خواهد داشت.
اولین سطح، سطح تحلیل فردی است.
جنگ یمن برای شخصِ "محمد بن سلمان"، ولیعهد سعودی اهمیت بسیاری دارد.
محمد بن سلمان در سال 2015 به عنوان وزیر دفاع عربستان منصوب شد و در نخستین اقدام برای رسیدن به کرسی پادشاهی، جنگ علیه یمن را از 26 مارس 2015 آغاز کرد.
هدف ظاهری بن سلمان از این جنگ، بازگرداندن "عبد ربه منصورهادی"، رئیس جمهور مستعفی یمن به صنعا، پایتخت، بود، اما هدف واقعی وی، نشان دادن توانایی‌های فردی برای اثبات صلاحیت خود جهت رسیدن به کرسی پادشاهی عربستان سعودی بود.
با گذشت 5 سال از این جنگ، نه هدف ظاهری تأمین شد و نه هدف واقعی. خروج بدون دستاورد از جنگ یمن شکست بزرگی برای بن سلمان محسوب می شود و می تواند موقعیت بن سلمان را در ساختار قدرت عربستان سعودی تضعیف کند، حتی اگر وی به کرسی پادشاهی نیز برسد.
دومین سطح، سطح ملی است.
پس از به قدرت رسیدن ملک سلمان و پسرش محمد، عملاً سیاست خارجی عربستان از محافظه کاری به تهاجمی تغییر یافت تا مشخص شود ریاض دوره جدیدی را در سیاست خارجی آغاز کرده است. پیش از این، آل سعود در امور داخلی دیگر کشورهای عربی مداخله می کرد، اما به طور مستقیم علیه هیچ کشور عربی وارد جنگ نشده بود. خروج بدون دستاورد به منزله شکست زودهنگام این سیاست خارجی عربستان سعودی است.
سومین سطح، سطح منطقه ای است.
خروج بدون دستاورد از جنگ یمن به منزله زیر سوال رفتن حیثیت نظامی و سیاسی عربستان سعودی است.
عربستان سعودی به لحاظ سیاسی مدعی رهبری مسلمانان به خصوص اهل سنت است. در همین حال، با توجه به خریدهای هنگفت تسلیحاتی که عربستان انجام می دهد و اکنون نیز پس از آمریکا و چین بیشترین هزینه های نظامی را دارد، ریاض مدعی است که مهم ترین قدرت نظامی جهان عرب محسوب می شود. خروج بدون دستاورد از جنگ علیه یمن که فقیرترین کشور عربی غرب آسیا است، یک شکست سیاسی و نظامی برای ریاض در سطح منطقه غرب آسیا محسوب می شود و آل سعود نگران است که این موضوع بر جایگاه منطقه ای عربستان و همچنین جایگاه آن در جهان عرب در محیط پساجنگ تأثیرات منفی بر جای گذارد.
با توجه به این وضعیت، می توان گفت عربستان سعودی در باتلاق یمن گرفتار و دچار سردرگمی شده است.
"حمید رزق" مدیر برنامه‌های سیاسی شبکه المسیره یمن در این خصوص معتقد است که عربستان در تنگنایی قرار دارد که نه می تواند به درخواست های عملی و واقعی صلح پاسخ دهد و نه قادر است جنگ و تجاوز را ادامه دهد.
117
بیشتر بخوانید:
محمدعلی الحوثی: محاصره، ملت یمن را به سمت تولید می کشاند
انتقاد یمن از کشورهای غربی درباره صادرات سلاح به عربستان و امارات
شکست عملیات ائتلاف متجاوز سعودی در جنوب یمن؛ 52 مزدور کشته یا زخمی شدند
