ارزش این تجهیزات و قطعات 119 میلیون و 396 هزار و 245 لیر ترکیه برآورد شده است. پیشتر نیزمنابع خبری از توافق پاکستان برای خرید 40 بالگرد «اتک تی 139 » از ترکیه خبر داده بودند تا از این بالگردها در ناوگان هوایی پاکستان استفاده شود. این توافق حاکی از اراده ترکیه و پاکستان برای تقویت همکاری های دفاعی- نظامی دو کشور است.
سفر ماه ژوئن سال گذشته وزیر دفاع ترکیه به پاکستان بلافاصله پس از دیدار راحیل شریف فرمانده وقت ارتش پاکستان به آنکارا و دیدارهای پر تعداد طرف ترک با مقامهای ارشد نظامی، دفاعی و دولتی پاکستان، نشانه ای از همین رویکرد آنکارا و اسلام آباد بوده است که اکنون در خریدهای نظامی و تسلیحاتی پاکستان از ترکیه نمود، پیدا کرده است.
اظهارات وزیر تولیدات دفاعی پاکستان مبنی بر تصمیم اسلام آباد به گسترش همکاری نظامی با آنکارا در زمینه تولید مشترک جنگنده و خرید تانک از ترکیه که نتیجه دیدار تنویر حسین وزیر از سیزدهمین نمایشگاه بین المللی صنایع دفاع ۲۰۱۷ در استانبول بود نیز از دیگر نتایج رویکرد دو طرف به بسط و گسترش همکاریهای نظامی و دفاعی است. اما انچه طی سالهای اخیر پاکستان و ترکیه را به همکاری نظامی و دفاعی ترغیب کرده است موضوعی است که توجه محافل سیاسی را بخود جلب کرده است.
صرفنظر از موقعیت جغرافیایی، بروز و نمود تنشهای مختلف منطقه ای در همسایگی دو کشور و نیز وجود منابع نفتی درخلیج فارس و نیاز این دو طرف به انرژیِ بر اهمیت همکاریهای راهبردی آنکارا و اسلام آباد افزوده است.
الگو گرفتن پاکستان از ترکیه برای تبدیل شدن به کانون ترانزیت انرژی در منطقه شبه قاره بعنوان بدیلی از ایفای نقش ترکیه برای تامین انرژیِ اروپا در کنار همکاریهای نزدیک دو کشور با عربستان سعودی در معادلات سیاسی / امنیتی و نظامی منطقه، بخشی ازدلایل رویکرد آنکارا و اسلام اباد به همکاری با یکدیگر در تمامی عرصه ها از جمله نظامی و دفاعی است.
ضمن اینکه بروز برخی اختلاف نظرهای راهبردی میان امریکا با این دو بازیگر منطقه، سبب نزدیک شدن ترکیه و پاکستان به یکدیگر و تلاش این دو برای یافتن جایگزینی جهت پر کردن خلاء همکاریهای سیاسی و نظامی آنها با واشنگتن است.
بازتعریف روابط با کشورها
از اینرو به نظر می رسد ترکیه و پاکستان با هدف تقویت روابط با کشورهای شرق اسیا و نیز تقویت مناسبات با کشورهای عرب و مسلمان منطقه و البته بازتعریف روابط با دولتهای غربی، درپی یافتن بازار مصرفی برای مصنوعات صنعتی و نظامی خود و نیز یارگیریهای منطقه ای در قبال بازیگران عرصه بین المللی هستند.
تمایل ترکیه به همکاری با روسیه و نزدیک شدن بیش از پیش پاکستان به چین در همین راستا قابل ارزیابی است. رویکردی که در بطن خود اسلام اباد و انکارا را به جهت پیشینه همکاری در سازو کارهای منطقه ای قدیم و جدید نظیر «سنتو» و «اکو» به همکاریهای همه جانبه ترغیب کرده است.
اکنون نیز به فراخور تحولات سیاسی با هدف ایجاد دگرگونیهای عمیق سیاسی که ماهیت امنیتی نیز بخود گرفته است هر چه بیشتر پاکستان و ترکیه را به سمت همکاریهای دفاعی و نظامی تشویق می کند.
تحولات جاری در سوریه، یمن، لبنان و فلسطین شاید از دیگر مصادیقی باشد که رهبران ترک و پاکستانی را به سمت توسعه همکاریهای نظامی و امنیتی سوق داده است. اما نمیتوان همه علت رویکرد ترکیه و پاکستان را به عالی ترین سطح همکاری نظامی در تحولات منطقه ای جستجو کرد.
نگرانی های اسلام آباد و آنکارا
نگرانی اسلام آباد و آنکارا از تغییر جایگاه این دو در تعریف دولت جدید امریکا از سیاست خارجی و تعریف مناسبات واشنگتن با پاکستان و ترکیه از دیگر دلایلی است که سبب نزدیک شدن این دو بازیگرمنطقه ای به یکدیگر شده است.
ضمن اینکه هر دو کشور در سطح منطقه ای، دست به گریبان چالشهای حل نشده ای هستند که ضرورت تقویت بینه نظامی را دو کشور نزد مقامات ترک و پاکستانی دو چندان کرده است.
درگیر بودن پاکستان در بحران کشمیر و لاینحل ماندن موضوع قبرس برای طرف ترک ازدیگر مسائلی است که میتواند در ردیف دلایل همکاری های استراتژیک و نظامی پاکستان و ترکیه قرار گیرد واین صرفنظر ازچالشهای داخلی دوکشور است که هردو را به یکسان درگیر بحران مبارزه با تروریسم و ناامنی درجغرافیای خود کرده است.
شایداز این روست که همکاریهای نظامی ترکیه و پاکستان که بارها کودتاهای مختلف راتجربه کرده اند پس ازکودتای نافرجام اخیر در ترکیه روندی صعودی بخود گرفته است و مقامات نظامی دو طرف بر برنامه ریزی برای گسترش همکاریهای نظامی -امنیتی تاکید کرده و می کنند. مجموعه رویکردیهایی که اکنون در همکاریهای نظامی پاکستان و ترکیه در بخش‌های مختلف هوایی، دریایی و زمینی بروز و نمود پیدا کرده است 114/111
