به نوشته روزنامه قطری العربی الجدید؛ مسوولان اردنی همواره تاکید کرده‌اند که کشورشان در جنگ دائمی با تروریسم به سر می‌برد اما مساله غافلگیرکننده در این حملات، موقعیت امنیتی حملات بوده است.
طراحی این حملات به گونه‌ای بود که در تعطیلات پایان هفته، «شهرک الفحیص» که از نظر امنیتی استحکام چندانی ندارد، مورد حمله قرار گرفت.
بیشتر ساکنان «الفحیص» مسیحی هستند و با وجود آن که این شهرک از اهمیت امنیتی چندانی برخوردار نیست اما این روزها برگزاری جشن‌هایی در این شهر، سبب شده است تا مورد توجه قرار گیرد.
پس از حمله تروریست‌ها به «الفحیص»، نیروهای امنیتی اردن، تروریست‌ها را در شهر السلط تحت پیگرد قرار دادند؛ اما نکته قابل توجه این است که پیوستن جوانان اردنی به گروه‌های تروریستی، سبب شده تا تفکر و اقدامات دولت اردن در مقابله با افراط‌گرایی و تفکر تروریستی، ناموفق باشد.
روز دوشنبه کنفرانس مطبوعاتی مشترک «سمیر مبیضین» وزیر کشور و «جمانه غنیمات» وزیر مشاور در امور اطلاع‌رسانی اردن با حضور مسوولان امنیتی این کشور و با هدف بحث و بررسی این حوادث، برگزار شد.
«مبیضین» در این کنفرانس مطبوعاتی از طرح‌های دیگری برای اجرای حملات تروریستی به مراکز امنیتی و تجمعات مردمی در اردن خبر داده و اظهار داشت، تروریست‌ها با داعش بیعت کرده‌اند و تحقیقات محرمانه ادامه دارد.
به گفته یک مسوول امنیتی اردن، این گروه تروریستی به تازگی شکل گرفته است و اعضای آن دارای تفکرات تکفیری هستند.
با وجود این که اردن به دلیل تجارب متعدد در زمینه مقابله با تروریسم از سال 1990، به عنوان کشوری شناخته شده که از شایستگی لازم برای مقابله با تروریسم و افراط گرایی، برخوردار است اما باز هم در برخی موارد، در دام تروریست‌ها گرفتار می‌شود.
انفجارهای «امان» که در سال 2005 رخ داد و 60 قربانی برجا گذاشت، بزرگ‌ترین عملیات تروریستی اردن به شمار می رود.
«فایز الدویری» کارشناس مسائل نظامی و افسر بازنشسته ارتش اردن در این باره گفت، از سال 2005 تاکنون، ده‌ها عملیات تروریستی در اردن خنثی شده است اما همه این برنامه‌ها در رسانه‌های خبری اطلاع‌رسانی نشده‌اند.
«الدویری» درباره حوادث منطقه «نقب الدبور» در شمال شهر السلط و درگیری با تروریست‌ها اظهار داشت، کاملا روشن است که تروریست ها به تجهیزات پیشرفته، مجهز بوده اند و شیوه درگیری آنها و انفجار ساختمانی که مورد حمله قرار گرفت، بیانگر آمادگی این گروه تروریستی برای رویارویی با نیروهای امنیتی کشور بوده است.
معروف ترین عملیات تروریستی که از سال 2000 تاکنون در اردن اتفاق افتاده، ترور «لورنس فولی» دیپلمات آمریکایی و از کارکنان آژانس آمریکایی توسعه بین المللی است که در سال 2002، توسط گروه تروریستی وابسته به «ابو مصعب الزرقاوی» صورت گرفت.
درسال 2004 نیز اعضای گروه «الزرقاوی»، یک بیمارستان نظامی را در منطقه عقبه جنوبی، با شلیک موشک کاتیوشا هدف قرار دادند که در اثر آن، یک تن کشته و چهار نفر دیگر زخمی شدند.
در سال 2015 نیز به یک مرکز آموزش امنیتی در منطقه «الموقر» در شرق «امان» حمله‌ای مسلحانه شد که درپی آن، پنج مسوول آموزش نظامی از جمله دو افسر اردنی، دو آمریکایی و یک نظامی اهل آفریقای جنوبی و همچنین مجری این عملیات، کشته شدند.
سال 2016 هم سالی دردناک برای اردنی ها بود. در آن سال وقوع شش عملیات تروریستی، به کشته شدن 23 عضو سازمان اطلاعات عمومی، نیروهای گارد مرزی، نیروهای ژاندارم و امنیت عمومی و چهار غیرنظامی از جمله یک گردشگر کانادایی منجر شد. همچنین در آن سال 13 تروریست نیز در اردن به هلاکت رسیدند.
سوزاندن «معاذ الکساسبه» خلبان اردنی در آتش در سال 2015 درحالی که زنده بود، اقدامی بود که تروریست ها با هدف ایجاد رعب و وحشت در جامعه اردن، انجام دادند اما این اقدام تروریست‌ها، نتیجه معکوس داشت و ارتکاب این جنایت، سبب اتحاد اردنی‌ها و تقویت توان مسوولان اردنی شد و موجب گردید تا دولت اردن برای مقابله با گروه‌های تروریستی در داخل و خارج از اردن، مجوز مردمی در اختیار داشته باشد.
تا پیش از حادثه زنده سوزانده شدن «الکساسبه» توسط داعش، اردنی‌ها نسبت به جریان سلفی جهادی، دیدگاه منفی نداشتند اما این حادثه سبب شد تا همه سلفی ها به یک دشمن، تروریست و عامل خطر در اردن تبدیل شوند.
«فایز الدویری» کارشناس مسائل نظامی و افسر بازنشسته ارتش اردن در این رابطه گفت، در خصوص انفجار «الفحیص»، انگشت اتهام، گروه داعش را نشانه رفته است. دو سال پیش نیز داعش موفق شد حملات مشابهی را اجرا کند و از آن زمان تاکنون، ساختار امنیتی اردن مورد حمله قرار نگرفته بود.
به گفته این کارشناس نظامی اردنی، داعش فرزند شبکه القاعده است که در گذشته، این گونه حملات را در خاک اردن انجام داده است.
خلبان اردنی
در سال های اخیر اردن جنگ با ترورسیم را آغاز کرده و «امان» به مرکز منطقه ای مقابله با تروریسم تبدیل شده است. همچنین آمریکا در نیمه نخست سال 2018، مرکز مقابله با تروریسم را به ارزش پنج میلیون دلار برای آموزش همه نیروهای عربی از کشورهای مجاور اردن، در خاک این کشور، ایجاد کرد.
از زمان آغاز تحولات سوریه در سال 2011 تاکنون، مساله مقابله با تروریسم و افراط گرایی، به یکی از اولویت های اردن تبدیل شد و این کشور با توجه به متلاشی شدن گروه‌های تروریستی در عراق و سوریه و نیز تقویت جبهه داخلی خود، ناچار شد با هدف جلوگیری از ورود تروریست‌ها به اردن، بودجه نیروهای مسلح و دستگاه امنیتی خود را افزایش دهد.
به اعتقاد «الدویری»، اردن مانند بسیاری از کشورهای عربی در مقابله با تروریسم موفق عمل کرده و ضربات دردناکی را نیز بر گروه های تروریستی وارد کرده است؛ اما فقط استفاده از راهکارهای امنیتی برای مقابله با تروریسم دشوار است و به رویکرد و تفکری نیاز داریم که بر اساس آن بتوان با تفکرات افراط گرایانه مقابله کرد و در این زمینه کشورهای عربی مانند اردن، موفق نبوده اند.
پس از عملیات امنیتی ارتش اردن در شهر السلط، دولت این کشور بلافاصله اعلام کرد که اعضای این گروه تروریستی، همگی اردنی و از اهالی شهر السلط هستند.
السلط دومین شهر اردن است که پس از استان الزرقاء، بیشترین تعداد سلفی ها را درخود جای داده است. سفر شماری از جوانان شهر السلط به سوریه برای پیوستن به گروه های تکفیری در این کشور، مهم ترین نشانه افزایش تعداد سلفی ها در السلط است.
با وجود این که شهر السلط با حدود صد هزار نفر جمعیت، یک شهر غیرنظامی است، اما سلفی های جهادی در این شهر فعالیت دارند.
نخستین دبیرستان در تاریخ اردن در این شهر تاسیس شده است و بیشتر ساکنان السلط، از قشر متوسط جامعه هستند و تقریبا فقر در این شهر به چشم نمی خورد.
این بدان معناست که تفکر سلفی جهادی، فقط به مناطق توسعه نیافته ای که بهره چندانی از آموزی نبوده اند، اختصاص ندارد.
مترجم:سیده زهرا محب‌احمدی
بیشتر بخوانید:
موضع‌گیری تند شاه اردن در قبال ناامنی‌های اخیر در این کشور
