دولت ترامپ روز دوشنبه ( 24 آوریل ) ضمن به رسمیت شناختن نسل‌کشی ارامنه در جریان جنگ جهانی اول توسط امپراطوری عثمانی، دولت ترکیه را به انجام یکی ازبدترین جنایات کشتار جمعی در قرن 20 میلادی متهم کرد.
وزارت خارجه ترکیه اما در واکنش اعلام کرد، بیانیه دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا درباره نسل‌کشی ارامنه در سال 1915 حاوی اطلاعات غلط است.
برخی محافل سیاسی معتقدند نسل کشی 1.5 میلیون ارمنی درجریان جنگ جهانی اول صرفا درجهت تحقق اهداف ملی‌گرایانه "پان ترکیستی" ترکهای عثمانی مطرح شد که همچنان از سوی ترکیه انکارا می‌شود.
صرفنظر از صحت و سقم اداعاهای ارامنه و ترکیه درباره کشتار این گروه مذهبی در دوره عثمانی، اما واقعیت آن است که ارامنه جهان همواره متأثر از آثار و پیامدهای این واقعه بود‌ه‌اند و اقدامات بسیاری برای اثبات واقعیت تاریخی نسل‌کشی ارامنه و جلوگیری از تحریف تاریخ توسط دولتهای متوالی ترکیه بعنوان وارث دوره عثمانی انجام داده اند.
تحقق خواسته جامعه ارامنه ترکیه و جهان و نیز احقاق حقوق بازماندگان به طور اخص و همه ارامنه جهان بطور اعم بخشی از فعالیتهای ارامنه در مناطق مختلف جغرافیایی بوده است که سکونت داشته اند و اجرای عدالت برای عاملان و آمران و وارثان این نسل کشی حداقل انتظار بازماندگان قربانیان این واقعه بوده اند.
آنچه طی همه این سالها باعث نگرانی دولتهای به اصطلاح ترکیه نوین بعنوان وارث تاج و تخت امپراتوری عثمانی درخصوص به رسمیت شناخته شدن نسل کشی ارامنه بوده است، تنگناها و تبعات حقوقی تحمیلی به دولتهای مستقر در انکارا و جامعه ترکیه بوده است.
موضوعی که اگر چه سالانه ازسوی محافل مختلف و نهادهای دولتی و غیر دولتی مستقل و وابسته به دولتها و ارامنه مطرح می شود ما فقط منحصر به همین ایام منتهی با 24 آوریل و اندکی پس از آن است که پس از آن نیز به فراموشی سپرده می شود.
بنابر برخی اقوال تاریخی، در فاصله سال‌های 1915 تا 1923 یعنی حدود پنج سال پس از جنگ جهانی اول بیش از 1.5 میلیون ارمنی ساکن ارمنستان غربی بر پایه طرح و برنامه‌ریزی منسجم سردمداران امپراتوری عثمانی و در اجرای سیاست نژادپرستانه حزب حاکم در آن زمان به نام اتحاد و ترقی، ملقب به ترکهای جوان به قتل رسیدند. واقعه ای که نه فقط از آن بعنوان اولین نسل‌کشی قرن بیستم نام برده می شود که ازآن بعنوان فجیع‌ترین و بی رحمانه ترین کشتار انسانها یاد می شود.
انچه اکنون بر آن تاکید می شود صرفنظر از ضرورت به رسمیت شناختن کشتار ارامنه بعنوان نسل کشی، تلاش برای جلوگیری از ادامه زنجیره کشتار انسانی است که همچنان نظام بین المللی به انحای مختلف شاهد است.
ارامنه معتقدند بخشی از رویکرد دولت کنونی ترکیه در قبال حزب کارگران کردستان ترکیه ( پ ک ک ) و نیز دیگر گروههای قومی ونژادی در چهارچوب جغرافیای این کشور و یا حتی کردهای سوریه را باید در اطمینان خاطر آنکارا از بی عملی جامعه جهانی در قبال کشتار انسانها دانست.
اشاره این عده از ارامنه به اظهارات اخیر رئیس جمهوری ترکیه است که در کوران تبلیغات و راه اندازی کمپین های حمایت ازهمه پرسی اصلاح قانون اساسی، آشکارا و صریح از کشتار حدود ده هزار تن از کردهای ترکیه سخن گفت و از آن بعنوان اقدام ضروری برای احیای امنیت کشور نام برد. اظهاراتی که حتی با انتقاد محافل سیاسی داخل ترکیه نیز همراه بود و انان نیز بر این موضوع تاکید کردند که این کشتار کردها نه در دروه ای از بی ثباتی جهانی ودر پوشش جنگ جهانی که باهدف پیشبرد اهداف و مکنونات و منویات اردوغان انجام شد.
ارامنه حتی معتقدند مواضع انفعالی بازیگران عرصه بین المللی در قبال نسل کشی ارامنه و موضع گیری های هدفمند که سبب بی‌کیفر ماندن نسل‌کشی ارامنه شد، زنجیره ای از کشتارهای جمعی را در سرتاسر دنیا رقم زد که از ان جمله می توان به قتل‌عام مردم در تیمور شرقی در سال 1978، قتل‌عام کردها در سال 1988، قتل‌عام در کامبوج در اواخر دهه1970 و نسل‌کشی در رواندا در اواسط دهه1990 اشاره کرد.
اکنون اما 23 کشور جهان و تعدادی از سازمانها و نهاد بین المللی، کشتار ارامنه در عثمانی را به عنوان نسل کشی عمدی به رسمیت شناخته اند. ضمن اینکه 44 ایالت امریکا و اتحادیه اروپا ، شورای اروپا و معاهده تجارت منطقه‌ای - مرکوسور ( Mercado Común del Sur ) بر واقعه نسل کشی ارامنه در دوره عثمانی صحه گذاشته اند. از اینرو بیانیه دولت ترامپ در خصوص نسل کشی ارامنه اگرچه اقدامی برای تحت فشار قراردادن دولت آنکارا محسوب می شود اما از یکسو همه رویاهای رهبران انکارا را در بازتعریف مناسبات ترکیه و امریکای دوران ترامپ یکسره به یاس تبدیل کرد و از سوی دیگر دولت ترکیه را که سخت درگیر تنشهای سیاسی داخلی و محیط پیرامونی است در شرایط دشواری قرارداده است. 113/111
بیشتربخوانید:
اعتراض ارامنه فرانسه به حذف مجازات انکارکنندگان نسل کشی ارامنه در این کشور
