روسیه مدتها است که درگیر مبارزه با افراط گرایان در داخل این کشور به خصوص مناطق مختلف قفقاز شمالی بویژه در چچن و داغستان است. این افراد تاکنون اقدامات تروریستی متعددی را در روسیه انجام داده اند که از جمله موارد اخیر آن حمله تروریستی آوریل 2017 در متروی سن پترزبورگ بود. افراط گرایانی با تابعیت روسیه و دیگر کشورهای حوزه همسود که به عضویت گروههای تروریستی تکفیری در سوریه در آمده اند، علاوه بر انگیزه های ایدئولوژیکی ، دارای آموزش ها و مهارتهای رزمی و نظامی شده و به همین دلیل بازگشت آنها ،نه فقط به روسیه بلکه به سایر کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز می تواند مخاطرات امنیتی جدی ایجاد کند.
همین مساله باعث شده تا از نگاه سران روسیه بویژه «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری این کشور، تهدیدات ناشی از تروریسم برخاسته از افراط گرایی، تهدیدی رو به تصاعد و گسترش تلقی شود که باید با آن مقابله جدی ، منسجم و همه جانبه ای صورت گیرد.
بویژه از 30 سپتامبر 2015 که عملیات نظامی روسیه در سوریه آغاز شد و هدف اعلامی آن مبارزه با گروههای تروریستی مخالف دولت سوریه اعلام شد، تدابیرمختلفی برای مبارزه با گروههای افراطی و اقدامات تروریستی در داخل روسیه اتخاذ شده است. از جمله مهمترین آنها ، ایجاد مراکز عملیاتی ضد تروریسم در اواخر دسامبر 2015 در چند منطقه ساحلی مهم از جمله دریای خزر ، شبه‌جزیره کریمه، شرق دور و شمالگان بود.
دلیل ایجاد این مراکز این بود که از نگاه مقامات ارشد سیاسی و امنیتی روسیه احتمال تحرکات تروریستی در این کشور بویژه در مبادی ورودی و حاشیه ای روسیه بشدت افزایش یافته است. هم چنین تشکیل گارد ملی روسیه در اوایل آوریل 2016 با هدف تشدید و تقویت سازو کارهای شناسایی و برخورد با تهدیدات تروریستی صورت گرفت.
اقدام دیگر، امضای قوانین جدید توسط پوتین در ژوئیه 2016 با هدف مقابله با سوء استفاده تروریستها از اینترنت و فضای مجازی در راستای اهداف آنها بویژه جذب هواداران و اعضای جدید و یا تبلیغ اندیشه های افراط گرایانه و نیز تشدید نظارت ها بر شبکه های اجتماعی بود. مساله مهمی که مقامات مسکو از جمله پوتین بارها بر آن تاکید کرده اند ، نقش مستقیم غرب در شکل گیری تروریسم تکفیری بویژه گروه تروریستی تکفیری داعش است.
به گفته «ایوان ایپولیتوف» کارشناس سیاسی روسی ، هدف آمریکا در سال های اخیر همواره استفاده ابزاری از تروریسم و افراط گرایی برای پیشبرد سیاست خارجی این کشور و پیامد آن ایجاد زمینه رشد تروریسم و افراط گرایی بوده است. اکنون حاصل اقدامات غربی ها در حمایت از تروریسم افراط گرا، با بازگشت عناصر تکفیری غربی به کشورهای خود و یا اقدامات تروریستی عناصر وفادار به داعش چه در اروپا و چه در آمریکا ،ظاهر شده است.
«پیتر نویمن» کارشناس آلمانی، با اشاره به شکل گیری و گسترش داعش می گوید: عواقب آنچه در سوریه اتفاق افتاده است همچنان سال های طولانی با ما همراه خواهد بود. با این حال تا زمانی که غرب بویژه آمریکا، منافع خود را در گروی بقا و گسترش افراط گرایی و تروریسم تکفیری می بینند، گسترش تروریسم در نقاط مختلف جهان امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. 112/114
سيدرضا مير طاهر
بیشتر بخوانید:
تاکتیک های داعش در فردای بدون سرزمین؛ سناریوهای داعش برای تداوم حیات
پایان داعش نظامی؛ آغاز مبارزه با ایدئولوژی داعش در عراق/ تحلیل
