ظریف درحالی برای رایزنی درباره برجام، نخست به مسکو رفت و سپس روز پنجشنبه در بروکسل با سه کشور اروپایی طرف برجام و موگرینی به نمایندگی از اتحادیه اروپا گفت وگو می‌کند، که قرار است «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا فردا (جمعه) دوباره «برجام» تصمیم‌گیری کند. اززمان روی کار آمدن ترامپ، وی تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران را به‌رغم نارضایتی از برجام تمدید کرده است. ترامپ بار دوم (اکتبر گذشته) بدون این که پایبندی ایران را به «برجام» تایید کند، در توافق هسته‌ای ایران ماند، اما تحرکات غیرهسته‌ای خود را ادامه داده است.
البته ناگفته نماند مرجع اصلی و قانونی تایید برجام، شخص «دونالد ترامپ» نیست، بلکه آژانش بین‌المللی انرژی اتمی است و این نهاد مسئول از زمان اجرای برجام در ژانویه 2016 تاکنون 9 بار پایبندی ایران را به برجام تایید کرده است. براساس قانون داخلی آمریکا، رئیس جمهوری این کشور ملزم به گزارش دادن درباره برجام به کنگره آمریکا است. ترامپ براساس قانون داخلی «اینارا» INARA که درباره توافق‌نامه هسته‌ای ایران وجود دارد، باید هر 90 روز یک‌بار موضع خود را درباره «برجام» به اطلاع کنگره برساند.
سومین موضع ترامپ درقبال برجام، تاحدودی نامشخص و مبهم است. برخی معتقدند ترامپ با تمدید نکردن تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران، عملا از «برجام» خارج خواهد شد؛ گزینه‌ای که مورد تایید جامعه بین‌المللی نیست و طرف‌های اروپایی برجام هم با آن مخالف هستند. درهمین زمینه؛ «علاءالدین بروجردی» رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران روز چهارشنبه درباره خروج احتمالی آمریکا از برجام اظهار کرد: «اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به اضافه آلمان و اتحادیه اروپا «برجام» را امضاء کرده‌اند و آنان هیچ‌گونه تبعیتی از آمریکا درباره برجام نخواهند داشت.»
گزینه دیگری که پیش‌روی ترامپ است، با توجه به گزارش‌های مختلف آژانش بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر پایبندی ایران به برجام، به تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران تَن دهد، و از برجام خارج نشود، اما مانند گذشته با طرح مباحثی خارج از توافق هسته‌ای فشارها را ضد ایران بیشتر کند. آسوشیتدپرس روز چهارشنبه از واشنگتن به نقل از منابع آگاه آمریکایی و نزدیک به کاخ سفید گزارش داد انتظار می‌رود «دونالد ترامپ» روز جمعه تعلیق تحریم‌های اقتصادی ایران را تمدید کند. با این وجود؛ مواردی همچون بحث موشکی و نقش ایران در منطقه غرب آسیا، دستاویزی برای «دونالد ترامپ» است تا بیش از پیش «برجام» را تضعیف و فواید آن را برای ایران کم کند. درهمین چارچوب؛ «صباح زنگنه» کارشناس مسائل بین‌الملل معتقد است: «آمریکا تلاش خواهد کرد محتوای برجام را از بین ببرد و با روش‌های دیگری مانند افزایش تحریم‌ها، فشار ضد جمهوری اسلامی ایران را افزایش دهد.» دراین میان؛ برخی کشورهای اروپایی مانند فرانسه و انگلیس هم با دونالد ترامپ همنوا شدند.
با توجه به سناریوهای مختلف ازسوی رئیس جمهوری آمریکا درقبال برجام؛ آنچه مهم و مورد انتظار از کشورهای اروپایی بوده، تصمیم‌گیری مستقل و خارج از اراده آمریکا است. پایبندی اروپایی‌ها به «برجام» در حرف و عمل و همسو نشدن با طرح‌های حاشیه‌ای ترامپ، آمریکا را بیش از پیش درجهان منزوی خواهد کرد و به جهانیان ثابت می‌کند، آمریکا شریک قابل اعتمادی در عرصه بین‌المللی نیست. «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران هم پیش از شروع رایزنی‌ها در بروکسل گفت: «جامعه بین‌المللی کاملا به روشنی نشان داده است که از سیاست‌های آمریکا حمایت نمی‌کند و در واقع سیاست‌های این کشور را مخرب می‌داند.»118/112
نویسنده: علی کرمی
بیشتر بخوانید:
تداوم پایبندی ایران به برجام، منوط به تعهد آمریکا به این توافق است
ورود ظریف به بروکسل
