عربستان سعودی حدود 36 میلیون نفر جمعیت دارد که حدود 10 میلیون نفر را کارگران خارجی تشکیل میدهند. این کارگران از شرق آسیا، پاکستان و کشورهای آفریقایی وارد عربستان سعودی شدهاند.
نگاهی که عربستان به کارگران خارجی دارد نگاه تحقیرآمیز است. اگرچه از سال 1964 به طور رسمی بردهداری در عربستان ممنوع شده، اما بسیاری از کارگران خارجی در این کشور در حال حاضر در شرایطی مشابه بردهها زندگی میکنند و گزارشهای مستندی منتشر میشود که نشان میدهد کارگران خارجی در این کشور با مشکلاتی مانند کار بیش از حد، خستگی، شکنجه و حتی محرومیت آب و غذا مواجه هستند.
نظام کفالت در عربستان
در عربستان نظام کفالت وجود دارد که کارگران را به مالک کار سعودی وابسته میکند. اگرچه دولت سعودی مدعی است نظام کفالت را لغو کرده، اما همچنان در عمل اجرایی میشود. کارفرمایان سعودی که خود را مالک کارگران خارجی میدانند مدارک هویتی آنها را توقیف کرده و به آنها اجازه خروج از عربستان را نمیدهند.
به گفته سازمان ملل متحد، نگه داشتن مدارک شناسایی کارگران نقض حقوق بشر بین المللی و نشانگر کار اجباری و سوءاستفاده از کارگران است.
علاوه بر این، این کارگران با بدرفتاری و شکنجه مواجه هستند و حتی زنان با خشونت و تجاوز جنسی رو به رو میشوند. دستمزد کارگران خارجی نیز به مراتب کمتر از کارگران عربستانی است.
ساعات کار کارگران خارجی در عربستان هم طولانی است و حتی برخی به صورت شبانهروز در اختیار کارفرمایان قرار دارند.
بازار خرید و فروش کارگران خارجی در عربستان به حدی داغ است که حتی اپلیکیشنی در این خصوص طراح کردهاند.
روزنامه انگلیسی «تایمز» در گزارشی نوشت: "پرطرفدارترین اپلیکیشن الکترونیکی خرید و فروش در عربستان سعودی شاهد تعداد زیاد قاچاق کارگران خارجی در روز است."
این روزنامه انگلیسی نوشت: "اپلیکیشن الحراج که بزرگترین بازار آنلاین عربستان سعودی محسوب میشود، روزانه شاهد انتشار دهها آگهی از سوی شهروندان سعودی مبنی بر فروش و اجاره خدمات کار خانگی است که شامل خدمتکاران، پرستاران، رانندگان، باغبانان و ... میشود."
خرید و فروش کارگران خارجی به حدی است که بازار سیاه در این خصوص ایجاد شد. برخی سعودیها اعلام کردند که خدمتکاران خود را برای سود بیشتر به حراج میگذارند، زیرا آنها با ارتباط با کودکان آشنا نبودند، یا نمیتوانستند به زبان عربی یا انگلیسی صحبت کنند.
انتقاد برخی نهادهای بینالمللی از وضعیت کارگران خارجی در عربستان
وضعیت کارگران خارجی با انتقاد برخی نهادهای بینالمللی مواجه شد. چندی پیش سازمان عفو بینالملل، ضمن محکوم نمودن رژیم عربستان سعودی به دلیل نقض آشکار حقوق بشر، از وضعیت پناهندگان در این کشور ابراز نگرانی کرد.
در این گزارش آمده است: "پناهندگان در عربستان، با حبسهای خودسرانه، محاکمههای ناعادلانه و شکنجه روبرو هستند."
این نهاد به طور معناداری حکومت عربستان را متهم کرده بود که به دلیل تکیه بر منابع اقتصادی و نفتی، مانع از بررسی وضعیت حقوق بشر در این کشور میشود. در واقع، میتوان گفت منابع اقتصادی سعودیها عامل شکلگیری بردهداری مدرن در این کشور شده است.
نویسنده: سیدرضی عمادی
117