این تحریم‌ها یکجانبه و نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد است. با این حال واشنگتن ناچار است تا برخی معافیت ها از جمله معافیت همکاری های هسته‌ای ایران را رعایت کند.
وزارت خارجه آمریکا دوشنبه شب 30 مارس با صدور بیانیه‌ای معافیت‌های تحریمی شرکت‌های خارجی فعال در صنعت هسته‌ای ایران را برای یک دوره 60 روزه دیگر تمدید کرد. معافیت‌های مزبور چهار مورد هستند.
این معافیت‌ها به ایران اجازه می‌دهد با دیگر کشورهایی که هنوز به برجام متعهدند، در سه سایت هسته‌ای فردو، اراک و نیروگاه اتمی بوشهر، به همکاری ادامه دهد. آخرین بار، واشنگتن در ژانویه 2020 معافیت‌های مزبور را برای 60 روز تمدید کرده بود.
تمدید معافیت‌های هسته‌ای ایران در حالی صورت گرفت که گزارش ها حاکی از اختلاف بین وزارت خارجه و وزارت خزانه‌داری آمریکا بر سر تمدید معافیت‌ها بود. ظاهرا استیو منوچین وزیر خزانه داری موافق تمدید معافیت های هسته ای و مایک پمپئو وزیر خارجه مخالف این مساله بوده است.
«مورگان اورتاگوس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بیانیه‌ای را در توییتر منتشر کرد که ضمن اعلام معافیت‌های مربوط به چهار محدودیت هسته‌ای ایران، بار دیگر ادعاهای آمریکا در این زمینه را تکرار کرده و تاکید کرد تداوم توسعه فعالیت های هسته‌ای ایران غیرقابل قبول است.
در این بیانیه تاکید شده است که آمریکا از نزدیک تحولات مربوط به برنامه هسته‌ای ایران را دنبال می‌کند و هر زمان که لازم بداند این معافیت‌ها را [با توجه به شرایط ] تطبیق خواهد داد. قرار است پس از پایان این دوره 60 روزه، دولت ترامپ درباره تمدید کردن یا نکردن این معافیت‌ها تصمیم گیری کند.
اقدام دولت ترامپ درباره تمدید معافیت های هسته ای نه از سر خیرخواهی بلکه به دلیل اجبار صورت گرفته زیرا همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای با ایران، یکی از بندهای توافق هسته‌ای برجام با گروه 1+5 است.
بر این اساس، دولت وقت آمریکا معافیت‌هایی را برای برخی از تحریم‌های یکجانبه مربوط به صادرات اقلام قابل استفاده در برنامه هسته‌ای به ایران، صادر کرد. دولت ترامپ به رغم خروج از برجام در مه 2018 همکاری‌های هسته‌ای میان ایران و دیگر اعضای این گروه را از شمول تحریم‌ها معاف کرد. هدف آمریکا اطمینان از این بود که ایران غنی‌سازی اورانیوم را در سطح محدود نگاه دارد و آن را ارتقا ندهد.
با این حال واشنگتن در اواسط 2019 برخی از این معافیت‌ها، از جمله معافیت از تحریم خرید آب سنگین و اورانیوم با غنای پایین از ایران را لغو کرد. این اقدام آمریکا کاملا برخلاف مفاد توافق هسته ای برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد بود و صرفا بر مبنای خواسته زورمدارانه دولت ترامپ و به منظور بازداشتن دیگر کشورها از هرگونه همکاری هسته ای با ایران انجام شد.
دولت ترامپ در حالی که خود از توافق هسته ای برجام خارج شده و اجرای تعهدات آمریکا را در چارچوب این توافق کنار گذاشته، بارها از ایران خواسته تا هم چنان به اجرای تعهدات برجامی بپردازد. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا 3 مارس2020 در کنفرانسی خبری از قدرت‌های جهانی خواست تا ایران را مسئول تعهدات هسته‌ای خود بدانند.
جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده است که تسلیم فشارهای آمریکا به منظور تسلیم دربرابر خواسته‌‌های استکباری آن نمی شود و با توجه به تعلل اعضای اروپایی برجام در اجرای تعهدات خود، گام های پنج گانه را در راستای کاهش تعهدات هسته ای در چارچوب برجام برداشت که از جمله آنها کنار نهادن سقف‌های تعیین شده در برجام برای ذخایر دو فرآورده مهم در صنعت هسته ای یعنی اورانیوم غنی شده و آب سنگین بود.
ضمن اینکه دولت ترامپ در چارچوب خواسته رژیم صهیونیستی با هر گونه فعالیت و توانمندی هسته ای ایران به ویژه حق غنی سازی هسته ای مخالف است. با این حال ایران سیاست "مقاومت حداکثری" را در برابر سیاست "فشار حداکثری" آمریکا برگزیده و به رغم فشارهای مستمر واشنگتن هم چنان بر حفظ حقوق خود از جمله در زمینه فعالیت های هسته ای صلح آمیز تاکید می کند.118
بیشتر بخوانید:
آمریکا معافیت‌های همکاری های هسته‌ای با ایران را برای 60 روز تمدید کرد
