«ظریف» در این گفت و گو که روز شنبه منتشر شد، با تاکید بر این موضوع افزود: اتحادیه اروپا اگر همچنان به صورت منفعلانه به خروج آمریکا از برجام واکنش نشان دهد، باید منتظر عواقب این موضع‌گیری خود از طرف ایران باشد.
اکنون فرصت چندانی برای مذاکره با اروپا درخصوص برجام باقی نمانده است.
سید «کمال خرازی» رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران که به چین سفرکرده است، روز شنبه در دیدار با «یانگ ژییه مین» Yang Zhiyamin رئیس موسسه مطالعات بین‌المللی شانگهای درباره ادامه برجام پس از خروج آمریکا گفت: با اروپایی‌ها مذاکرات متعددی صورت گرفته‌است و فقط در صورت تضمین حقوق ایران این توافقنامه بین‌المللی می‌تواند ادامه پیدا کند.
اروپایی‌ها در ماه مه گذشته یک بسته حمایتی به ایران پیشنهاد دادند که تعهدی مهم بود و اکنون باید اجرایی شود. به تعبیر ظریف؛ مهم این است که اروپا چنین کاری را برای ایران انجام نمی‌دهد، بلکه برای حاکمیت خود و منافع دراز مدت اقتصادیش انجام می‌دهد.
در این ارتباط سه بحث کلیدی وجود دارد: بحث اول؛ مشخص شدن موضع اروپا و سایر طرف‌های برجام درقبال یک تعهد بین المللی‌است.
بحث دوم؛ مسئله صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران است که این موضوع اکنون با فرآیند برجام و توافقات با آژانس اساسا" یک بحث تمام شده است.
بحث سوم؛ داشتن یک ارزیابی واقع‌بینانه در مورد میزان پایداری اروپا مقابل فشارها و زورگویی آمریکاست.
درخصوص بحث نخست؛ واضح است که تضمین کننده توافق هسته‌ای با ایران، قطعنامه‌ای شورای امنیت سازمان ملل است که ایران به آن پایبند است؛ اما آمریکا علیه آن اقدام کرد. اکنون آمریکا سعی دارد از این خط قرمز هم عبور کند و از دیگران می‌خواهد که قانون بین‌المللی را نقض کنند.
در چنین شرایطی بند 36 توافق و قطعنامه 2231 شورای امنیت این امکان را به ایران می‌دهد که سطح پایبندی را کاهش دهد بدون اینکه از توافق خارج شود که افزایش غنی‌سازی اورانیوم می‌تواند یکی از این موارد باشد.
در مورد بحث دوم نیز باید گفت که موضوع نگرانی از محتوای برجام و احتمالاتی که آمریکا درخصوص تلاش ایران برای دستیابی به سلاح اتمی مطرح می‌کند یک ادعا و بهانه است.
چرا که 12 گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که دو مورد از آنها پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای اعلام شده‌اند نشان می‌دهند که ایران به تعهدات خود پایبند بوده است و ادعای آمریکا هیچ اعتباری ندارد.
اما درخصوص بحث سوم که درواقع در برگیرنده میزان پایبندی اروپا به تعهدات خود در حفظ برجام است؛ پرسش این است که آیا اروپا می‌خواهد که شرکت‌های اروپایی از قوانین اروپا پیروی کنند یا از قوانین آمریکا یا اینکه (اروپا) تحت دیکته آمریکا قرار دارد؟
«مایا کوتسیانچیچ»، سخنگوی اتحادیه اروپا در همین زمینه گفته است که تلاش‌ها برای ادامه همکاری با ایران در بخش‌های مهم اقتصادی، از جمله نفت ادامه دارد.
با این حال؛ یک سخنگوی وزیر امور مالی فرانسه در این زمینه می‌گوید که هنوز تصمیمی سیاسی برای ایجاد یک تسهیلات مالی مستقل اتخاذ نشده، اما شتاب در این زمینه وجود دارد.
وزارت امور مالی آلمان هم اعلام کرد: «مشاوره در این مورد به طور فشرده ادامه داشته و نمونه‌های مختلف روی میز وجود دارد.»
بدیهی است که در وضعیت فعلی نمی‌توان انتظار داشت که در یک تعهد چند جانبه به‌طور یکطرفه عمل کرد. اروپایی‌ها باید تصمیم بگیرند که آیا آمادگی دارند حرف‌های خود را عملی کنند یا آنکه خود را از پیش از ماه نوامبر شکست خورده سیاست‌های ترامپ و بازنده در برجام بدانند. 118/120
نوینده: نسرین خویی
بیشتر بخوانید:
فهرست اقدامات اتحادیه اروپا برای حفظ برجام منتشر شد
اروپا برای حفظ برجام چه می‌کند؟/ تحلیل
ال موندو: 5 دلیل اتحادیه اروپا برای مقابله با ترامپ
