"بریس پدرولتی"، نویسنده و خبرنگار روزنامه لوموند در مطلبی درباره نشست شانگهای نوشت؛ درست زمانی که نشست گروه 7 در فضایی پر تنش در آن سوی کره زمین با حضور رئیس جمهوری آمریکا و متحدانش در حال برگزاری بود، "شی جین پینگ"، رئیس جمهوری چین در شهر بزرگی در شرق این کشور به نام" چینگ دائو" میزبان سران هشت کشور در نشست سازمان همکاری شانگهای بود. سران کشورهای بزرگی چون روسیه، هند و پاکستان.
سازمان همکاری شانگهای یک نهاد بین دولتی است که مبنای اصلی فعالیت آن مسائل امنیتی و مبارزه با تروریسم است و البته نشست 2018 این نهاد به امکانی برای چین تبدیل شد تا برای ترویج « نوع تازه ای از روابط بین الملل» تلاش کند.
سازمان همکاری شانگهای در سال 2001 تاسیس شد ولی قبل از آن و در سال 1996 به نام گروه شانگهای شناخته می شد که یکی از مسئولیت هایش نظارت بر روند استقلال جمهوری های پیشین شوروی در آسیای میانه بود.
شی جین پینگ روز شنبه 9 ژوئن(19 خرداد) ابراز امیدواری کرد که هجدهمین نشست سازمان همکاری شانگهای که وی آن را «روح شانگهای» نامید، فرصتی برای یافتن زمینه های مشترک میان کشورهای عضو و کنار گذاشتن اختلافات باشد.
به عقیده "ژان پییر کبستان"، از دانشگاه باپتیست هنگ کنگ، نشست سازمان همکاری شانگهای در حالی برگزارشد که رقیب اصلی چین یعنی هند از روابطی نزدیک با آمریکا برخوردار و دارای مشارکت استراتژیک قوی با روسیه است؛ موضوعی که بازی نفوذ در منطقه را بسیار پیچیده خواهد کرد و از سوی دیگر پاکستان یکی از متحدان نزدیک و استراتژیک چین محسوب می شود.
در مورد روابط دوستانه میان چین و روسیه می توان این روابط را همواره رو به رشد ارزیابی کرد و یکی از نشانه های این ادعا، اهدای «مدال دوستی» از سوی رئیس جمهوری چین به همتای روس خود بود.
برای نخستین بار است که چنین هدیه ای به یک شخصیت خارجی اعطا می شود. نکته قابل توجه دیگر افزایش تقدیر و تمجید از ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه توسط مطبوعات چین در آستانه این نشست بود.
صفوف منظم تر و متحد تر سران کشورهای عضو اجلاس شانگهای در مقابل تفرقه و بگو مگوهای گروه هفت
هرچند سازمان همکاری شانگهای نقش عمده ای در زمینه همکاری های امنیتی در میان اعضای تاریخی خود ایفا می کند به ویژه برای چین که نیاز به همکاری با کشورهای آسیای میانه و نظارت مستقیم بر اقلیت قومی "اویغور سین کیانگ" دارد ولی نتوانسته خواسته های دولت روسیه در زمینه حمایت سیاسی و چین در مسائل اقتصادی را برآورده کند.
"الکساندر کولی"، مدیر نهاد "هریمن"، در دانشگاه کلمبیا در این زمینه می گوید: سازمان همکاری شانگهای در جریان مسائل گرجستان در سال 2008 و تحولات کریمه در سال 2014 یا حتی مداخله روسیه در سوریه، موضعی در حمایت یا عدم حمایت از ولادیمیر پوتین اتخاذ نکرد.
چین نیز هنگامی که قصد داشت از طریق سازمان همکاری شانگهای طرح یکپارچگی اقتصادی با آسیای میانه را به اجرا در آورد، با مقاومت روسیه مواجه شد.
در میان کشورهای عضو، هرچند روسیه در حال حاضر نسبت به روزهای نخست چندان به برنامه های دولت چین بدبین نیست ولی دولت هند همچنان حالتی دفاعی به خود گرفته است.
نارندرا مودی، نخست وزیر هند یکی از معدود سران دولت های منطقه ای بوده که نخستین نشست «راه ابریشم، یک کمربند یک جاده» در مه 2017 را تحریم کرده بود.
چین و هند این دو غول آسیا قطعاً تلاش هایی نیز برای بهبود روابط داشته اند.
سازماندهی سفر نارندرا مودی به چین جهت دیدارهایی رسمی در ماه آوریل از جمله این تلاش ها است؛ ولی از سوی دیگر اقدامات چین برای برتری یابی اقتصادی، خطراتی را در برقراری دموکراسی در پرجمعیت ترین کشور جهان به همراه خواهد داشت و این موضوع نگران کننده است.
چین همواره سعی کرده است از هویت و قالبِ چند جانبه سازمان همکاری شانگهای به عنوان پوششی برای انگیزه های بلند پروازانه منطقه ای استفاده کند که این رویکرد خود باعث ایجاد تناقض خواهد شد.
الکساندر کولی، در این راستا می گوید: تشکیل گروه های دوگانه با اعضای گروه سازمان همکاری شانگهای می تواند سایر دولت ها را به تشکیل کمیته های جداگانه وادارد و چنین وضعی به محدود شدن طرح های یکپارچه سازی چین منجر شود.
هجدهمین نشست سازمان همکاری شانگهای همچنین به فرصتی برای "حسن روحانی" رئیس جمهوری ایران بدل شد (که کشورش نقش ناظر بر این نهاد را دارد) تا دید گاه های خود را اعلام کند و زمینه ای باشد تا اعضای این نهاد برای سرعت بخشیدن به روند عضویت ایران تصمیم گیری کنند.
مترجم: سارا کشاورز رضایی
137/110
بیشتر بخوانید:
چین: هدف اصلی سازمان شانگهای، برقراری صلح‌جهانی است + ویدئو
ظریف توییت کرد: همکاری در شانگهای در مقابل نزاع در گروه هفت
پوتین: قدرت خرید سازمان شانگهای از گروه هفت بیشتر است
قرقیزستان، رئیس جدید سازمان همکاری شانگهای شد
