در دیدار رئیس جمهور آمریکا با ولادیمیر پوتین این نگرانی موجه وجود دارد که ترامپ ممکن است در دیدار با پوتین به امتیازدهی نامناسب پرداخته و به عنوان مثال در جهت کاهش تحریم‌های روسیه و به رسمیت شناختن کریمه به عنوان بخشی از این کشور اقدام کند.
با توجه به گزارش‌های منتشر شده از سوی دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا (که اخیرا در گزارشی دو حزبی که از سوی کمیته اطلاعاتی سنا نیز تایید شده) و در آن بر دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 آمریکا در جهت حمایت از ترامپ تاکید شده است، بسیاری از آمریکایی‌ها به هرگونه توافق میان رییس جمهوری خود و پوتین به دیده شک و تردید می‌نگرند.
از خوش شانسی ترامپ، راه های کم هزینه و مستقیمی برای برقراری ثبات در روابط میان آمریکا و روسیه وجود دارد که خطر جنگ میان دو کشور و همچنین رقابت تسلیحاتی پر هزینه میان دو طرف را کاهش می‌دهد.
ترامپ و پوتین می توانند این گزینه را انتخاب کنند که مذاکرات میان خود بر سر کنترل تسلیحاتی را که از سال 2013 تا کنون به حالت تعلیق درآمده، از سر گیرند.
اولین و بهترین راه این است که دو طرف بر سر گسترش و ادامه پیمان "استارت جدید" (پیمان کاهش تسلیحات هسته ای دوجانبه میان آمریکا و روسیه) پس از پایان زمان این معاهده یعنی فوریه 2021 به توافق برسند (این احتمال البته در بند چهاردهم این پیمان پیش بینی و گنجانده شده است).
رییس جمهوری روسیه البته در مکالمه تلفنی با ترامپ در فوریه سال 2017، به تمایل خود برای ادامه این پیمان اشاره کرده است. همچنین مسئولان نظامی آمریکا نیز با گسترش محدودیت‌های عددی وضع شده در پیمان "استارت جدید" بر قوای هسته‌ای آمریکا و روسیه (1550 کلاهک هسته ای و 700 وسیله حمل و نقل سلاح های هسته ای برای هریک از این کشورها) و تایید ضمیمه آن موافقند.
این در حالی است که گسترش معاهده "استارت جدید" تا فوریه 2026، به هیچ عنوان مانعی در برابر ارتقای نیروهای استراتژیک مورد نظر وزارت دفاع امریکا (پنتاگون) ایجاد نمی‌کند.
در مقابل، اضافه کردن پنج سال دیگر به زمان معاهده "استارت جدید" مانع از تحقق سناریوهای ناخوشایندی می‌شود که آمریکا ممکن است با آنها روبه رو شود؛ همچون استقرار موشک‌های جدید بالستیک بین قاره‌ای روسیه با 15 کلاهک هسته ای برای هر موشک.
مهمتر اینکه، گسترش معاهده "استارت جدید" ادامه مبادلات اطلاعات ارزشمند و همچنین نظارت و پیگیری ساختار مبهم نیروهای استراتژیک روسیه را به همراه خواهد داشت.
با در نظر گرفتن خصومت احتمالی دموکرات ها نسبت به هرگونه توافق میان ترامپ و پوتین که منجر به حرکتی جدید برای فاصله گرفتن از سیاست های امنیتی سنتی آمریکا می شود و همچنین ادامه مخالفت بسیاری از جمهوری خواهان با معاهده های کنترل تسلیحاتی، گزینه گسترش معاهده "استارت جدید" می تواند به قوانینی که تاکنون در این رابطه در کنگره آمریکا به تصویب رسیده است مزایای دیگری اضافه کند.
ترامپ و پوتین می توانند با تاکید بر گسترش معاهده "استارت جدید" به عنوان یک اصل اساسی، از نشست هلسینکی به عنوان وسیله ای برای از بین بردن دیگر اختلافات خود در حوزه کنترل تسلیحاتی استفاده کنند. یکی از مهمترین اولویت ها در این زمینه شاید جلوگیری از ادامه وخامت اوضاع پیمان منع موشک های هسته ای میان برد (INF) است.
اگرچه این پیمان در حذف کامل وسایل حمل و نقل سلاح های هسته‌ای (2700 موشک بالستیک و موشک کروز پرتاب از زمین) در ظرف مدت سه سال موفق عمل کرد، اما به کارگیری و توسعه موشک‌های جدید کروزِ پرتاب از زمین روسیه، بقای این پیمان را با خطر روبه رو کرد.
در مقابل، دولت ترامپ در حال توسعه سلاح‌های هسته‌ای جدید خود است که پرتاب آزمایشی و استقرار این سلاح‌ها، معاهده را نقض خواهد کرد. همچنین باید گفت که در این صورت، خطر از سرگیری رقابت هسته‌ای خطرناک بسیار جدی است.
موضوع دیگر وجود صمیمیتی پویا میان ترامپ و پوتین است که می‌تواند موانع موجود بر سر راه بهبود روابط میان دو طرف را از بین ببرد.
در واقع فرصت لازم برای حل مسائل مربوط به پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان برد، پس از دیدار ماه نوامبر 2017 کمیسیون ویژه تایید این پیمان بوجود آمد. پس از سه سال اتهام از سوی آمریکا و انکار و اتهام مقابل از سوی روسیه، آمریکا در نهایت شواهد نظامی را دال بر وجود این موشک‌ها ارائه کرد که واشنگتن آنها را نقض پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان برد می‌دانست.
روسیه نیز بعدا به طور تلویحی وجود این موشک‌ها را اعلام کرد؛ اما درخصوص قابلیت این موشک‌ها همچنان به جدال با آمریکا پرداخت. در حالی که اصل موضوع از تایید وجود این سیستم‌ها به تایید قابلیت واقعی آنها تغییر کرد، دو طرف این فرصت را یافتند تا اختلافات میان خود را کاهش دهند.
اگرچه دعوت یکجانبه روسیه برای بررسی موشک‌ها از سوی متخصصان فنی آمریکا چندان معقول به نظر نمی رسید، اما به عنوان بخشی از یک توافق دوجانبه، از نظر سیاسی امری امکان پذیر است.
در همین حال، ادعای روسیه مبنی بر اینکه بر اساس پیمان منع موشک های هسته ای میان برد، راه اندازی سامانه موشکی موسوم به "ایجیس اشور" (Aegis Ashore) آمریکا که در رومانی و لهستان راه اندازی شده و قادر به پرتاب موشک های کروز از روی زمین است، ممنوع بوده، می‌تواند مشکل جدیدی را در این زمینه بوجود آورد، و آن اینکه، در ازای بازرسی‌های آمریکا از سیستم‌های موشکی جدید روسیه، باید امکان بازدید بازرسان این کشور نیز از سیستم‌های آمریکایی مستقر در اطراف روسیه بوجود آید.
سامانه موشکی موسوم به ایجیس اشور
به هرحال، اگرچه راه حل همه این مشکلات و اختلافات بسیار ناهموار است، اما ترامپ و پوتین می‌توانند در دیدار روز دوشنبه خود، به آغاز این راه متعهد شوند.
به هرحال، دست‌آوردهای کنترل تسلیحاتی در هلسینکی نمی‌تواند بیش از معاهده های تسلیحاتی گذشته که تا حد زیادی اختلافات موجود میان واشنگتن و مسکو در دوران جنگ سرد را از بین برد، همه مشکلات و اختلافات موجود در روابط آمریکا و روسیه را حل و فصل کند.
در واقع، این انتظاری غیرواقع بینانه است که بخواهیم پوتین الحاق کریمه به روسیه را ملغی اعلام کند، و یا ترامپ موضعی سخت در قبال دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 آمریکا اتخاذ کند.
اما برخلاف مناقشه بر سر مداخله در انتخابات، فعالیت های روسیه در سوریه و یا سرنوشت توافق هسته‌ای غرب با ایران (برجام)، گسترش پیمان "استارت جدید"، و پیشنهاد بازرسی‌های دوجانبه در رابطه با پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان برد، همگی می‌توانند دست‌آورد دیدار "دونالد ترامپ" و "ولادیمیر پوتین" در هلسینکی باشند؛ دیداری که نه تنها می‌تواند تا حدی خود برتربینی را در آنها از بین ببرد، بلکه در جهت حفظ منافع ملی آنها نیز عمل خواهد کرد.
مترجم: زهره خزائی
لوموند: دیدار ترامپ با پوتین در مکان دوران جنگ سرد
سایه کریمه بر سر دیدار ترامپ – پوتین/ تحلیل
دیفنس وان: دیدار ترامپ و پوتین، آنچه اروپا از آن بیم دارد
شورای آتلانتیک: چشم انداز ناامید کننده دیدار احتمالی ترامپ و پوتین
