بنا بر همین راهبرد نیز شاهدیم که در اوج تنش‌ها میان قطر و عربستان سعودی، دولت کویت به بهانه حمایت تهران از گروهک «العبدلی» اعلام کرده که باید تعداد دیپلمات‌های ایرانی در این کشور از 19 نفر به 4 نفر کاهش پیدا کند و ظرف 45 روز نیز خاک کویت را ترک کنند.
البته بحث اتهامات در خصوص گروه العبدلی به سال 1994 بازمی‌گردد؛ در آن سال افراد این حزب که مورد اتهام دولت کویت بودند به نوعی تبرئه شدند، لذا پرونده در حالت عادی و طبیعی خود باید مختومه اعلام می‌شد، اما امروز به دنبال تحریک عربستان دوباره این اتهامات مطرح شده است.
تهدید و تطمیع دو ابزار عربستان برای همراه کردن دیگران با سیاست هایش
درواقع در پی تشدید تنش‌ها در روابط ایران و عربستان بر سر مسائل و موضوعات منطقه‌ای، به‌ویژه بر سر موضوع قطر، ریاض تلاش دارد تا کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس را با تهدید و تطمیع با سیاست‌های منطقه‌ای خود هماهنگ کند. در این رابطه فشارهایی بر عمان و کویت نیز وارد شده است.
این در حالی است که ایران همواره روابط خوب و حسنه‌ای با کویت داشته و حتی در زمان اشغال این کشور از سوی صدام حسین در سال 90 میلادی در زمره نخستین کشورهایی بود که از تمامیت ارضی این کشور دفاع کرد و تمام مساعی خویش را برای پایان بخشی به این اشغال‌گری به کار گرفت. کویتی‌ها نیز اصولا در دهه‌های اخیر به دلیل روابط تجاری و سیاسی مناسب با ایران تلاش کرده بودند که در درگیری‌های منطقه‌ای میان قدرت‌های بزرگ به‌خصوص ایران با برخی از کشورهای عربی مانند عربستان جانب میانه را بگیرند و از پشتیبانی آشکار یکی علیه دیگری پرهیز نمایند.
از این رو انتظار می‌رفت در اوج تنش‌های منطقه‌ای که قطر و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را نیز در بر گرفته، کویت همچنان با خویشتن‌داری در قامت یک کشور میانجی نقش تاریخی خود را در کنار عمان بازی کند.
این در شرایطی است که به دنبال سیاست‌های سلطه طلبانه‌ای که بعد از به قدرت رسیدن ملک سلمان و ولیعهدی پسر وی، محمد بن سلمان در منطقه تشدید شده است، ظاهرا کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در قبال مسائل منطقه‌ای مجبور هستند که سیاست همنوایی با ریاض را در پیش بگیرند.
عربستان پشت رفتار اخیر کویت
بنابراین به نظر می‌رسد که تشدید فشارهای دیپلماتیک عربستان علیه کویت برای موضع‌گیری خصمانه علیه ایران و دوری جستن از هرگونه همکاری‌های منطقه‌ای با هدف حل و فصل بحران‌های موجود در اتخاذ این سیاست جدید کویت بی‌تاثیر نبوده است و این فشارها باعث شده که کویت به کاهش روابط دیپلماتیک با ایران تن دهد.
در سطح کلان‌تر می‌توان به دستور کاری که واشنگتن برای منطقه دنبال می‌کند، اشاره کرد. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در سفری که به خاورمیانه داشت و بعد از نشست ریاض، از شورای همکاری خلیج فارس به شکل علنی خواست که روابط دیپلماتیک خویش را با تهران قطع کنند یا کاهش دهند. در این میان هرگونه سرپیچی از این سیاست تحمیلی از سوی آمریکا و عربستان با گزینه تهدید و فشار همراه خواهد بود که مصداق عینی آن را می‌توان در مورد قطر مشاهده کرد.
در نتیجه سیاست‌هایی که عربستان اخیرا در منطقه در پیش گرفته در ادامه سیاست‌های موازنه‌سازی منطقه‌ای علیه ایران است؛ به گونه‌ای که ریاض آشکارا از اعلان سیاست کویت مبنی بر کاهش روابط دیپلماتیک با ایران، استقبال کرد.
تلاش عربستان برای گسترش دامنه تنش‌ها به خارج از حوزه خلیج‌فارس
بی‌تردید تداوم سیاست‌های خصمانه عربستان علیه ایران می‌تواند به تنش‌های موجود در منطقه دامن بزند، به‌ویژه آنکه ریاض سعی دارد تا دامنه تنش‌ها را حتی به خارج از حوزه خلیج‌فارس بکشاند و سایر بازیگران منطقه‌ای از جمله مصر را در پازل تنش‌های عربی علیه ایران وارد نماید.
البته باید توجه داشت که ایران به عنوان یک بازیگر موثر در منطقه، در عراق، سوریه و اغلب کشورهای منطقه به شکل طبیعی از نفوذ سیاسی و اقتصادی برخوردار است و سناریوی تهدید و منزوی ساختن ایران از سوی آمریکا و عربستان و همراهی برخی از کشورهای کوچک منطقه نمی‌تواند گام مثبتی در مسیر حل و فصل بحران‌های پیچیده موجود قلمداد شود.
اهرم های مختلف قدرت ایران در منطقه
در عین حال تهران می‌تواند از منافع خویش برای اثبات قدرتش از طریق اهرم‌های مختلف بهره گیرد. لازم به ذکر است که تقریبا 40 درصد از جمعیت کویت را شیعیان تشکیل می‌دهند و هرگونه خصومت‌ورزی و اصرار بر روابط ناسالم با ایران ممکن است بر ساختار سیاسی و اقتصادی این کشور در آینده تاثیر منفی برجای بگذارد.
ایران علیرغم آنکه به سیاست صبر و شکیبایی در حل و فصل مسائل پیش‌آمده با کشورهای همسایه خود از طریق گفتگو و راه حل‌های سیاسی پایبند است ولی نمی‌تواند نسبت به منافع راهبردی خود در منطقه بی تفاوت باشد و غفلت ورزد.115/111
*منبع: شورای راهبردی روابط خارجی- داود احمدزاده
