با این وجود، اما، بیاعتنایی "دونالد ترامپ" رییس جمهور آمریکا به دیگر اعضای گروه و نادیده گرفتن منافع آنها باعث شد گروه کشورهای پیشرفته در شرایط فعلی دچار چنان شکافی شود، که تاکنون میان آنها بیسابقه بوده است.
دولت ترامپ، بر اساس شعار "اول آمریکا" با بسیاری از شعارهای کشورهای عضو اتحادیه اروپا، کانادا، ژاپن و سایر همپیمانان خود مخالف است. این مخالفت، به مناقشه در حوزههای دیگر همچون حکومت جهانی و اداره جهان، تجارت و امنیت دامن زده و سبب شده است تا آمریکا از مسئولیتهای خود درقبال غرب و همچنین نظم جهانی شانه خالی کند.
برخلاف نشستهای قبلی سران گروه هفت، سران شرکت کننده در نشست اخیر سنت "نشان دادن همبستگی" را رها کرده و به جای آن اختلافات خود را آشکار کردند و نشان دادند.
ترامپ در آستانه این اجلاس در سخنانی گفت که این نشست را زودتر از دیگران ترک خواهد کرد و در انتشار بیانیه مشترک، با دیگران همراهی نخواهد کرد.
"دونالد توسک"، رییس کمیسیون اروپا در واکنش به این تحولات گفت که نظم بینالمللی مبتنی بر قانون، از سوی آمریکا دچار چالش شده است.
در واقع، شعار "اول آمریکا" از سوی ترامپ به ایجاد تشویش، سردی روابط و ناتوانی میان همپیمانان این کشور منجر شده است.
ترامپ اما مانند وضعیتی که برای "رونالد ریگان"، رییس جمهوری سابق آمریکا در دوران جنگ سرد بوجود آمد، نگران افول قدرت آمریکا است. در واقع، استراتژی امنیت ملی که کاخسفید در پایان سال گذشته آن را منتشر کرد، حاوی درکی مشابه از اوضاع بینالمللی بود.
این گزارش نشان داد با بازگشت بازی قدرت و ژئوپولتیک، رقابت هنوز هم اصلیترین موضوع جهانی بهشمار میرود. از نظر مسئولان دولت ترامپ، همپیمانان آمریکا دیگر شرکای این کشور نیستند، بلکه رقبایی هستند که به منافع آمریکا لطمه وارد میکنند.
درحال حاضر، بزرگترین اختلاف میان آمریکا و همپیمانان این کشور در اتحادیه اروپا، کانادا و ژاپن بر سر اقتصاد و تجارت است.
آمریکا اخیرا تعرفه گمرکی بر واردات محصولات فولاد و آلومینیوم از ژاپن، اتحادیه اروپا و کانادا وضع کرده است. در همین حال، بند 232 تحقیقات درخصوص واردات اتومبیل و قطعات خودرو همچنان به اجرا گذاشته میشود. به این ترتیب، چنین تصمیمی از سوی ترامپ، لطمه زیادی به صادرکنندگان عمده این محصولات یعنی اتحادیه اروپا، ژاپن و کانادا وارد میکند.
با وجود برگزاری هفت دور دیدار میان "شینزو آبه" نخست وزیر ژاپن و ترامپ، مشاورههای "امانوئل مکرون" رییس جمهوری فرانسه و "انگلا مرکل" صدراعظم آلمان و همچنین اعلام تدابیر تلافیجویانه از سوی اتحادیه اروپا و کانادا، ترامپ هنوز هم تصمیم خود را تغییر نداده است.
یکجانبهگرایی شدید آمریکا اما از سوی دیگر باعث نزدیکی بیشتر میان اعضای دیگر گروه هفت یعنی اتحادیه اروپا، کانادا و ژاپن شده است. حتی مکرون اینگونه استدلال کرده است که کشورهای دیگر گروه هفت باید خود را برای تبدیل شدن به گروه شش به علاوه یک آماده کنند.
علاوه بر مناقشات تجاری، آمریکا همچنین بر سر مساله تغییرات آب و هوایی، توافق هستهای ایران، مناقشه میان اسراییل و فلسطین و نقش نهادهای بینالمللی، با کشورهای اروپایی دچار اختلاف است.
نظم لیبرال پس از جنگ مبتنی بر چندجانبهگرایی، تجارت آزاد و بازگشایی سنگبنای روابط فراآتلانتیک به شمار میروند. این موضوع همچنین هدف اخلاقی و اقتصادی برای کانادا و ژاپن به شمار میرود. اما ترامپ معتقد است آمریکا نباید بیشترین سهم را به دلیل رهبری این جریان به عهده بگیرد. برای ترامپ، منافع آمریکا در اولویت قرار دارد؛ حتی اگر به ضرر منافع دیگران و همچنین زیر پا گذاشتن اصول اخلاقی تمام شود.
اختلاف میان آمریکا و همپیمانان این کشور روز به روز در حال افزایش است؛ و نفوذ گروه هفت نیز به دلیل ناتوانی اعضای آن در رسیدن به توافق با یکدیگر رو به کاهش است.
کانادا بهعنوان کشور میزبان چهل و چهارمین نشست سران گروه هفت، این نشست را طوری طراحی کرده بود که نشان دهنده روحیه پیشرفت و ترقیخواهی بوده و موضوعاتی همچون تساوی جنسیتی، اعطای قدرت به زنان و انرژی پاک را برای طرح در این نشست انتخاب کرده بود. چنین تمهیداتی اما به جلوگیری از افشای اختلافات و تنشها میان اعضای این گروه کمکی نکرد.
از سوی دیگر، پدیدار شدن اقتصادهای نوظهور و درخواست برای عدالت و دموکراسی در اداره جهان، به نوعی، مشروعیت گروه هفت برای اداره جهان را زیر سوال برده است.
اقتصاد اعضای گروه هفت در دهه 1980، در مجموع 61 ممیز هشت دهم درصد از کل تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل میداد؛ اما این مقدار در سال 2017 به 46 درصد کاهش یافت. این در حالی است که مجموع تولید ناخالص داخلی کشورهای نوظهور اقتصادی، در همین فاصله زمانی، از 24 ممیز یک درصد به 39 ممیز شش دهم درصد افزایش یافته است.
در همین حال، مفاهیم مرتبط با اداره جهانی نیز در کشورهای نوظهور اقتصادی توسعه یافتهاند. به این ترتیب، گروه هفت دیگر نمیتواند، تنها مجمعی باشد که اقتصاد جهانی را مدیریت کرده و به پیش میبرد.
در واقع، مرکز و گرانش حکومت و اداره جهانی در حال تغییر و رفتن به سوی گروه بیست، گروه بریکس و همچنین اپک است، که به نوبه خود نهادهایی بزرگتر و دموکراتیکتر هستند.
در نهایت باید گفت که روابط میان آمریکا و همپیمانان این کشور به ویژه اتحادیه اروپا به بدترین حالت خود پس از دوران جنگ سرد رسیده است. اروپا و کانادا، هر دو با یک انتخاب سخت روبه رو هستند: گروه هفت به عنوان یک کانون کشورهای توسعه یافته به تدریج نقش و اهمیت خود را از دست خواهد داد.
مترجم: خزائی
137/120
بیشتر بخوانید
ترامپ، منزوی در نشست سران گروه هفت
لوموند: راهبرد پرنوسان «دونالد ترامپ» در زمینه تجارت جهانی
لوپوئن: دونالد ترامپ، هنر برهم زدن معامله