جنگ ائتلاف سعودی علیه یمن از 25 مارس 2015 آغاز شد. در حالی که عربستانی ها مدعی شده بودند، ظرف چند هفته این جنگ را به نفع خود خاتمه خواهند داد، اکنون این جنگ در چهل و پنجمین ماه قرار دارد و عربستان سعودی نیز تحت شدیدترین فشارها برای متوقف کردن جنگ قرار گرفته است.
تاکنون چند دور مذاکره میان گروههای یمنی با وساطت نماینده سازمان ملل برگزار شد.
نخستین دور مذاکرات میان گروههای یمنی در ژانویه 2016 در ژنو سوئیس و با وساطت «احمد ولد الشیخ»، نماینده وقت سازمان ملل در امور یمن برگزار شد، اما دستاوردی نداشته است.
دومین دور مذاکرات نیز در کویت با وساطت «ولد الشیخ» و طی مدت یک صد روز برگزار شد، اما این مذاکرات نیز دستاوردی نداشت و از اوت 2016 تاکنون هیچ مذاکره ای میان گروههای یمنی انجام نشد.
عامل اصلی شکست مذاکرات صلح، استقلال نداشتن هیات وابسته به دولت مستعفی و وابسته بودن آن به ریاض و همچنین شدت گرفتن حمله های جنگنده های سعودی همزمان با برگزاری مذاکرات بود.
اکنون نیز مذاکرات سوئد در شرایطی با تلاش های «مارتین گریفیتس»، نماینده سازمان ملل در امور یمن آغاز می شود که هیئت 12 نفره وابسته به دولت مستعفی یمن از ریاض به سمت استکهلم سوئد پرواز کردند. این موضوع گویای این است که عربستان به طور غیرمستقیم در نشست سوئد حضور دارد و هیئت وابسته به دولت مستعفی همچنان از خود اختیاری ندارد.
سه موضوع مذاکرات کنونی را با دو مذاکره در سال 2016 متفاوت می سازد
نخست اینکه، در اثر 45 ماه جنگ و بمباران روزانه، یمن با بزرگترین فاجعه انسانی دهه های اخیر در جهان مواجه شد.
تداوم جنگ می تواند «دومینوی مرگ ناشی از بیماریها و گرسنگی» را در یمن به راه اندازد.
دوم اینکه، عربستان سعودی تحت شدیدترین فشارهای جهانی برای پایان دادن به این جنگ قرار دارد و در عین حال توان شاهد افزایش توان پدافندی کمیته های مردمی و ارتش یمن است.
سوم اینکه، بر خلاف دو نشست سال 2016 در ژنو و کویت، جنبش انصارالله و دولت مستعفی یمن پیش از آغاز مذاکرات درباره مبادله یک هزار و پانصد تا 2000 نفر از اسراء به توافق رسیدند و اجرای این توافق نیز به بعد از مذاکرات سوئد موکول شده است.
جامعه بین الملل از وضعیت درد و رنج مردم یمن خسته شده است
«بشری المقطری» در تحلیلی که توسط روزنامه العربی الجدید چاپ لندن منتشر شد، نوشت: «تحولات داخلی و منطقه ای روند سیاسی اوضاع یمن را در مسیر تازه ای پیش می برد. افزون بر موازنه میدان های نبرد، جامعه بین الملل بیشتر از هر زمان دیگری از وضعیت درد و رنج های مردم یمن خسته شد.»
نکته پایانی این است که با وجود اینکه فضای جدیدی درباره بحران یمن به وجود آمده و نشانه هایی در خصوص تمایل بازیگران غربی برای پایان دادن به این جنگ دیده می شود، اما با این حال مهمترین شاخصه مذاکرات سوئد، «عدم اطمینان» در خصوص نتیجه بخش بودن این مذاکرات است.
در همین راستا، یک منبع دیپلماتیک در شورای امنیت سازمان ملل متحد در گفتگو با خبرگزاری فرانسه گفت: «امید چندانی» به این مذاکرات نیست و بخت کمی برای منتهی شدن این گفتگوها به پیشرفت های محسوس وجود دارد. مهمترین علت این عدم اطمینان این است که همزمان با حضور گروههای یمنی در سوئد، حمله های ائتلاف سعودی علیه مناطق مختلف یمن تشدید شده است.
در واقع، مسئله اصلی این است که دولت مستفعی یمن در حالی برای مذاکره راهی سوئد شد که اختیاری برای پایان دادن به جنگ ندارد؛ زیرا این عربستان سعودی و متحدانش هستند که علیه یمن می جنگند و دولت مستعفی اکنون در ضعیف ترین شرایط خود در بحران یمن قرار دارد.
نویسنده: سید رضی عمادی
133/112
بیشتر بخوانید:
آغاز مذاکرات صلح یمن؛ فردا در سوئد/تحلیل
تلاش گریفیتس برای برگزاری مذاکرات یمن در سوئد/ تحلیل
