صندوق بین المللی پول در جدیدترین گزارش خود آورده است: کشورهای آفریقایی می بایست در سال 2022 شاهد احیای اقتصادهای خود می بودند، اما وقوع جنگ اوکراین و عوامل متعددی که اقتصاد جهان را متزلزل کرده است، باعث شد تا این قاره، قربانی تحولات ناگوار جهانی شود.
بر اساس این گزارش، به رغم سیاست های احیای اقتصادی، پیش بینی می شود رشد اقتصادی در کشورهای جنوب صحرای آفریقا در سال 2022 کاهش یابد و به 3.6 درصد برسد. این شاخص در سال 2023 به 3.7 درصد خواهد رسید و متوقف خواهد شد. همچنین چشم انداز اقتصادی برای بازه زمانی کوتاه مدت بسیار نامطمئن است.
گزارش های منتشر شده خسارت اقتصادی شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد قاره آفریقا را بالغ بر 200 میلیارد دلار ارزیابی کرده است. این موضوع سبب شد بسیاری از کشورهای این قاره تلاش کنند با افزایش همکاری های منطقه ای و مبادلات اقتصادی با دیگر کشورهای جهان، خسارات ناشی از همه گیری ویروس کرونا را کمتر کنند و سال 2022 برنامه های توسعه اقتصادی خود را از سر بگیرند. درحالی که کشورهای افریقایی محیای بهبود شرایط اقتصادی بودند، جنگ اوکراین، سیاست های اروپا و بحران انرژی ناشی از آن، این کشورها را به شدت تحت فشار قرار داد. اکنون بیم آن می رود که تداوم بحران جاری، ضمن تاثیرگذاری بر زیر ساخت های اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی این قاره، بنیان های سیاسی را نیز به لرزه درآورد .
جنگ در اوکراین و تحریم‌های غرب علیه مسکو، تأمین گندم، کودهای شیمیایی و سایر کالاها را با اخلال مواجه کرده و این موضوع، برای آفریقا دشواری‌های مضاعفی پدید آورده است.
ریموند گیلپین، اقتصاددان ارشد برنامه توسعه سازمان ملل متحد در آفریقا در این زمینه می گوید: این بحرانی بی‌سابقه برای قاره آفریقا است. ما شاهد کاهش تولید ناخالص داخلی در این قاره هستیم.
براساس آمار سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) تعداد افرادی که با گرسنگی مواجه هستند به 193 میلیون نفر رسیده است و حدود 40 میلیون نفر نیز به ناامنی حاد غذایی دچار هستند. اوکراین قبل از آغاز جنگ، یکی از تامین کنندگان اصلی گندم، ذرت و روغن آفتاب‌گردان به سایر کشورها مخصوصاً کشورهای فقیرتر آفریقای شمالی بود. روسیه نیز نقش مهمی در تامین محصولات غذایی استراتژیک برای قاره آفریقا داشت. در پی توافق میان روسیه و اوکراین با میانجیگری سازمان ملل، قرار بود محموله های غلات و کود شیمیایی طی ماه های اخیر به کشورهای فقیر آفریقا هم صادر شود ولی بخش عمده ای از این محمولات راهی کشورهای ثروتمند در اروپای شده است .
مارلن تیمه، رئیس سازمان آلمانی کمک به گرسنگان در جهان در این زمینه می گوید: بحران های گرسنگی در سراسر جهان به خاطر پیامدهای جنگ به صورت فزاینده ای به فجایع تبدیل می شوند.
اکنون کشورهای آفریقایی نه تنها در معرض کمبود غذا هستند بلکه بحران بیکاری و ناکارامدی شرایط اقتصادی در بسیاری از کشورهای این قاره سبب گرایش برخی از شهروندان افریقا به گروه های افراطی شده است؛ موضوعی که خود، شرایط وخیم این قاره را تشدید می کند.
به نظر می رسد در میانه میدان زورآزمایی کشورهای غربی در جنگ اوکراین، تشدید تغییرات آب وهوایی که حاصل عدم پایبندی کشورهای غربی به تعهدات توافقنامه تغییرات آب و هوایی و تولید گازهای گلخانه ای است و همچنین گسترش نا امنی ناشی از فعالیت های تروریستی؛ کشورهای آفریقایی همچنان بزرگترین قربانیان هستند .
دیوید مالپاس، رئیس بانک جهانی در این زمینه می گوید: چنین به نظر می‌رسد که هدف جهانی پایان بخشی به فقر شدید تا سال 2030 نیز،عملی نخواهد شد.
نویسنده: آتوسا دینیاریان
115
