یکی از گزینه‌های سرمایه گذاری که در سال‌های اخیر بازدهی بالایی داشته و توجه عده‌ای از افراد را به خود جلب کرده، ارز بوده است. در واقع، افراد با خرید ارز کشورهایی که قدرت اقتصادی بالایی دارند، سعی می‌کنند از دارایی‌شان حفاظت کنند. اما با توجه به آنچه گفتیم آیا این تصمیم خوب و درست است یا به عبارت دیگر آیا سرمایه گذاری در ارز سودآور است؟
سرمایه گذاری در ارز چیست؟
در بالا اشاره کردیم که برخی افراد برای مواجهه با تورم پول خود را تبدیل به ارز می‌کنند. این کار در واقع به این معنی است که سرمایه‌ای را که برحسب پول ملی خود دارند، به پول کشوری دیگر تبدیل می‌کنند. برای این کار معمولا واحدهای پول مانند یورو یا دلار انتخاب می‌شوند. افزایش تورم به معنای کم‌ارزش شدن واحد پولی یک کشور در برابر ارزهای معتبر دنیاست بنابراین، وقتی تورم بالا می‌رود، افرادی بخشی از پول خود را به ارز کشورهایی که اقتصاد بزرگ و تورم کمی دارند، اختصاص می‌دهند تا سرمایه‌شان دست کم محفوظ بماند. این کار سرمایه گذاری در ارز است. اما سرمایه گذاری در ارز چه مزایا و معایبی دارد؟
مزایای سرمایه گذاری در ارز
سرمایه گذاری در ارز مانند هر گزینه دیگری مزایا و معایب خاص خود را دارد. از یک طرف وقتی تورم در یک کشور بالا باشد ارزش پول آن در برابر سایر کشورها پایین می‌آید و تبدیل آن به ارزهای دیگر پیش از اوج‌گیری تورم بازدهی خوبی می‌تواند داشته باشد. از سوی دیگر مشکلاتی در این زمینه وجود دارد. بیایید ابتدا نگاهی به بازار ارزهای معتبر بپردازیم و ببینیم در بازه 5 سال اخیر چقدر سودآور بوده‌اند.
از 19 آذر 1396 که آمریکا هنوز از برجام خارج نشده و تورم چشمگیری در ایران دیده نشده بود، تا 19 آذر 1401 شاهد این بوده‌ایم که دلار در بازار آزاد از 4212 تومان به حدود 37 هزار تومان رسیده است. این به معنای آن است که دلارِ بازار آزاد در بازه 5 ساله تقریبا 8.8 برابر شده است. این در حالی است که هر یورو نیز به عنوان یک ارز معتبر دیگر، از 5037 تومان به 38800 تومان افزایش یافته است. در واقع هر یورو در بازه زمانی 5 سال اخیر 7.7 برابر شده است. قیمت هر لیر ترکیه نیز در این بازه زمانی از 1127 تومان به 1980 تومان رسیده یعنی تنها 1.8 برابر شده است.
این در حالی است که افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در بازه 5 ساله تقریبا 5 برابر بوده است. یعنی به طور متوسط قیمت کالاها در این مدت 5 برابر شده‌اند. با این حساب بازدهی یورو و دلار بالاتر از تورم کلی بوده است. بنابراین در این بازه زمانی 5 ساله به دلیل تورم بالا، سرمایه گذاری در ارزهای کشورهایی با اقتصادهای غیرتورمی سودآور بوده است.
معایب سرمایه گذاری در ارز
در بالا به بازدهی بالاتر سرمایه گذاری در ارزهای معتبر در مقایسه با تورم اشاره کردیم. با این حال این بازار معایبی هم دارد. سرمایه گذاری در بازار ارز با مشکلاتی همراه است. به طور کلی 3 دسته ریسک در این گزینه وجود دارد. ریسک اول خطر نگهداری آن است که به امکان فروش ارز جعلی یا سرقت آن پس از فروش برمی‌گردد. در واقع، برای نگهداری ارز باید جای مناسبی داشت تا ایمنی آن حفظ شود. دومین ریسک آن به مولفه‌های سیاسی ارتباط دارد. به عنوان مثال اگر گشایش‌هایی در روابط سیاسی حاصل شود امکان دارد قیمت ارز با افت روبرو شود. این اتفاق در میانه سال 99 هم رخ داد و قیمت دلار تا مدتی با افت روبرو بود. ریسک سوم به ریسک‌های حقوقی برمی‌گردد. از نظر نگهداری میزان ممکن است نگهداری ارز با محدودیت‌هایی روبرو باشد و داشتن مقادیر زیاد آن با مسایل حقوقی روبرو باشد.
مقایسه سودآوری بازار ارز با سایر گزینه‌ها
در بالا به این موضوع اشاره کردیم که ارزهای معتبری مانند دلار و یورو بهتر از تورم عمل کرده‌اند. اما این گزینه در مقابل سایر بازارها چه عملکردی داشته است؟ در 5 سال اخیر، به طور متوسط، قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در پایتخت از متری 4 میلیون و 889 هزار تومان به متری 46 میلیون و 705 هزار تومان رسیده یعنی بیش از 9.5 برابر شده است. هر سکه طلا نیز در این مدت از یک میلیون و 409 هزار تومان به 17 میلیون و 788 هزار تومان رسیده و در واقع 12.6 برابر شده است. در پایان باید گفت شاخص کل بورس نیز در این مدت از 91 هزار و 199 واحد به حدود یک میلیون و 384 هزار واحد رسیده و در واقع 15.2 برابر شده است. این موضوع نشان می‌دهد ارز یعنی دلار و یورو با وجود سودآوری و بهتر بودن از تورم در مقایسه با سایر بازارهای دارایی ضعیف‌تر عمل کرده‌اند.
راهکارهایی برای سرمایه گذاری در شرایط تورم شدید
در بالا دیدیم که سرمایه گذاری در ارز سودآور است اما بازارهای بسیار بهتری برای سرمایه گذاری در شرایط تورمی وجود دارند. بنابراین می‌توان آن گزینه‌ها را انتخاب کرد. در برخی موارد، به خصوص اگر پول کمی دارید یا می‌خواهید ماهانه سرمایه گذاری کنید هم امکان سرمایه گذاری در گزینه‌های بالا وجود دارد. به عنوان مثال اگر قصد سرمایه گذاری در طلا و سکه را دارید، می‌توانید از صندوق سکه طلا کیان استفاده کنید و با پرداخت حداقل نیم میلیون تومان از مزایای رشد طلا بهره‌مند شوید. البته اگر به گزینه‌هایی مانند سهام علاقه داشته باشید نیز باز هم صندوق‌های مخصوصی مانند آوای سهام کیان و صندوق شاخصی هم وزن کیان برای شما وجود دارند. با این همه به یاد داشته باشید که بازارهای طلا، ارز و سهام در کوتاه‌مدت با ریسک روبرو هستند و اگر شما روحیه‌ای ریسک‌پذیر دارید، می‌توانید در عوض از صندوق‌های درآمد ثابت کیان و صندوق ندای ثابت کیان که بازدهی بالاتری از بانک دارند و جزو گزینه‌های کمریسک به حساب می‌آیند، استفاده کنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر در حوزه سرمایه گذاری اینجا کلیک کنید.
