به گزارش روز سه شنبه ایران پرس، روزنامه رأی الیوم در یادداشتی درباره مسائل اخیر در روابط کشورهای حوزه خلیج فارس نوشت؛ بحران بین قطر و سه کشور عربستان، امارات و بحرین در حوزه خلیج فارس همچنان شعله ور و جنگ رسانه ای نیز بر میزان آتش آن می افزاید.
آخرین خبر مهم در ارتباط با این بحران، اعلام آمادگی کویت برای میانجیگری است، همانند بحران مشابه سال 2014 با این تفاوت که بحران قبلی خفیف تر بود.
سه اقدام روز دوشنبه مقامات قطر، خط مشی و رویکرد سیاسی دوحه را منعکس می کند.
رای الیوم می افزاید: اقدام نخست قطر، تماس تلفنی شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران، 24 ساعت پس از اوج بحران ایجاد شده، بود.
ضمن این گفتگو امیر قطر متعهد شد دستگاه های اجرایی کشورش در جهت تحکیم روابط با همسایه ایرانی عمل کنند.
این موضوع نمکی بر زخم اختلافات عربستان، امارات و بحرین و تاکیدی است بر پایبندی قطر به داشتن سیاست مستقل و اینکه هیچ علاقه ای به تغییر سیاست خود لااقل در حال حاضر ندارد.
اقدام دوم قطر که می تواند در راستای تنش زدایی با ریاض باشد؛ بازگرداندن ناگهانی فعال حقوق بشر عربستانی، عبد الله العتیبی به کشور خود بود؛ در حالیکه وی قصد سفر به نروژ و انتظار پناهندگی سیاسی داشت. در پی این حادثه، سازمان عفو بین الملل اقدام قطر را محکوم کرد زیرا العتیبی هرگز به طور عادلانه محاکمه نخواهد شد و احتمالا با حکم زندان طولانی مدت شاید به اندازه ده ها یا صدها سال مواجه شود.
اقدام دیگر قطر برای رقع تنش، این بود که شبکه الجزیره کاریکاتور توهین آمیزی که در سایتش منتشر شده بود و بسیاری از کاربران عربستانی آن را توهین به ملک سلمان پادشاه کشورشان و نیز عبد الفتاح السیسی رئیس جمهوری مصر تلقی کردند؛ حذف کرد.
الجزیره در بیانیه ای اعلام کرد؛ به منظور جلوگیری از سوء تفاهم ها، این کاریکاتور را حذف کرده است. این شبکه قطری در ادامه تاکید کرد، قصد توهین به خادم حرمین شریفین را نداشته و مسائل پیش آمده در این رابطه سوء استفاده برخی افراد از این موقعیت بوده است.
همچنان مشخص نیست که این سه اقدام قطر چطور روی طرح میانجیگری احتمالی کویت و سفر روز چهارشنبه شیخ تمیم به این کشور که در قالب تبریک حلول ماه مبارک رمضان به شیخ صباح الاحمد الصباح امیر کویت است، تأثیر می گذارد.
شکی نیست که مقامات عربستان از تحویل دادن یکی از مخالفان این کشور خشنود خواهد شد، مخالفی که می توانست در نروژ از پایگاه امن و تریبون خوبی برای ادامه فعالیت هایش در خصوص نقض حقوق بشر و فساد در عربستان، برخوردار شود.
اما اختلاف قطر و عربستان نه بخاطر پناه دادن به آن فعال حقوق بشر در دوحه بود، بلکه به دلیل روابط رو به گسترش ایران و قطر و نیز آنچه در مورد عبور از تمام خطوط قرمز توسط محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر خارجه قطر گفته شده است.
شایعاتی در مورد دیدار وزیر خارجه قطر با سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه ایران، طی سفری غیر منتظره به بغداد پیش از نخستین سفر خارجی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا به ریاض، منتشر شده است.
شاید امیر کویت شیخ صباح الاحمد الجابر، تا قبل از میانجیگری امید چندانی به موفقیت آن نداشته باشد زیرا از خواسته های بسیار و پیچیده طرف های مقابل قطر کاملا آگاه است و اینکه سه کشور مقابل قطر احتمال برگشت دوحه از مواضع خود را تا حدی منتفی می دانند.
نکته دیگر اینکه، عربستان یک بار مانع میانجیگری کویت در برقراری رابطه قطر و ایران شده است. عربستان بلافاصله پس از رسیدن شیخ صباح الخالد الحمد الصباح، وزیر امور خارجه کویت به تهران در بیانیه ای از این سفر اعلام برائت کرد.
انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجه امارات، در تویتر خود با اعلام شرط های سنگین برای برقراری آشتی با قطر گفت: «راه حل بحران بین یک کشور برادر و برادران دیگرش، صداقت در نیت و پایبندی به تعهدات و تغییر رفتار متضررانه است.»
قرقاش همچنین هشدار داد که این فتنه خطر بزرگی به دنبال دارد و افزود: «موقعیت و ثبات ما در وحدت و صداقت است، ما در شرایطی نیستیم که ضرر تنها به کشور همسایه آسیب برساند ولی به ما ضرری نرسد؛ امنیت و آینده ما به هم وابسته است و صبر هم اندازه دارد.»
اولین برداشت از این گفتار، متهم شدن قطر به بی صداقتی و عدم پایبندی به تعهدات است.
روشن است که چنین اتهامات و مطالباتی هرگز نمی تواند برای مسئولان قطری خوشایند باشد.
قطری ها بر این باورند که عمان روابط بسیار گسترده تری با ایران دارد و به علاوه حجم مبادلات تجاری بین دبی و ایران سالانه بیش از 15 میلیارد دلار است، پس چرا برقراری رابطه و نزدیکی برای دوحه اشکال دارد و ممنوع است؟
دلایل قطر صحیح است، ولی قطر، عمان نیست که طی سال ها سیاست بی طرفی ستون فقرات آن را تشکیل می دهد و با تمامی کشورهای همسایه روابط خوبی دارد و خود را از هر درگیری منطقه ای دور نگهداشته است و امارات هم نیست که به دور از اختلافات سیاسی؛ اولویت را به تجارت و اقتصاد داده است.
جالب است که حتی حاکم ابوظبی شیخ محمد بن راشد در رأس هیات کشورش به کنفرانس ریاض نیامد و این مساله را برای اولین بار در تاریخ کنفرانس های خلیجی و عربی و اسلامی به شیخ محمد بن زاید سپرد.
مأموریت امیر کویت برای مهار این اختلاف تقریبا ناشدنی است زیرا اختلافات فراتر از بازگشت و فراخواندن سفرای این کشورها است. مساله به تغییرات ریشه ای در سیاست قطر و مهم ترین آن درخواست های عریض و طویل از جمله قطع رابطه با ایران و سپس جنبش حماس و در نهایت قطع رابطه با گروه های اخوان المسلمین و البته جبهه النصره (گروه تروریستی تحت حمایت دوحه در سوریه) است.
نکته دیگر این است که دولت ترامپ، با استثنا کردن چهار کشور مخالف قطر، شامل عربستان، امارات، مصر و بحرین، مشکل تروریسم را به خاطر حمایت از جنبش حماس و گروه جبهه النصره متوجه قطر ساخته است.
با این اوصاف، بر آتش جنگ رسانه ای میان آنها روز به روز افزوده می شود و به نظر می رسد سناریوی پنهانی علیه قطر تدارک یافته و تفاهم ها برای اجرای آن نیز صورت گرفته است.
در هر صورت، شورای همکاری خلیج فارس بعد از این بحران دیگر مانند سابق نیست؛ شکاف های داخلی بیشتر شده و به سرعت گسترش پیدا می کند و باید منتظر آینده ماند. 113/110
بیشتر بخوانید:
رییس جمهوری در تماس تلفنی با امیر قطر: کشورهای منطقه حساس خلیج فارس ، باید با حکمت و دوراندیشی عمل نمایند
وزیر خارجه قطر با سخنی از امام علی(ع) به سعودی و امارات پاسخ داد
آیا کودتا در قطر دوباره تکرار می شود؟
