مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا براین اعتقاد است که اگر تنش‌های ژئوپلیتیک جهانی کنونی در جهت «غرب در برابر بقیه» پیش روند، خطرات برای اروپا در آینده بیشتر خواهد بود.بورل اعتراف کرد: دوران سلطه غرب در واقع به طور قطعی به پایان رسیده است. در حالی که این موضوع از نظر تئوری درک شده، ما همواره این موضوع را درک نکرده‌ایم. به گفته بورل، عملیات نظامی ویژه در اوکراین و درگیری غزه به طور قابل توجهی خطر رویارویی بین غرب و جنوب را افزایش داده است.
اذعان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر کاهش نقش غرب و حتی پایان سلطه یا هژمونی غرب بر جهان در سایه تحولات سیاسی ، اقتصادی و نظامی در جهان به ویژه پس از وقوع دو جنگ بزرگ در دو منطقه حساس حهان یعنی جنگ اوکراین در اروپا و جنگ غزه در غرب آسیا نشان می دهد که دیدگاه و رویکرد منتقدان غرب در این زمینه یعنی افول سلطه غرب به ویژه آمریکا امری عینی و نه خیالی است.
هر چند بورل برای تقسیم بندی جهان بین کشورهای غربی و کشورهای غیر غربی از اصطلاح غرب و جنوب استفاده کرده که خود نشانه نوعی خود برتر بینی از جانب این مقام اروپایی است ، اما واقعیت این است که در پرتو تحولات بین المللی در عرصه سیاسی ، اقتصادی ونظامی به ویژه ظهور قدرتهای جدید جهانی مانند چین ، روسیه ، هند ، برزیل وآفریقای جنوبی که در گروههایی مانند بریکس و یا سازمان همکاری شانگهای مجتمع شده اند و نیز تقویت گفتمان های غیر غربی که بر لزوم باز تعریف سیاست و اقتصاد جهانی از جمله در شورای امنیت سازمان ملل تاکید می کنند ، چالش های جدی برای تداوم سلطه غرب به وجود آمده است.
نقطه عطف این مساله در وهله نخست وقوع جنگ اوکراین است که حاصل رویکرد تهاجمی غرب در قالب سیاست گسترش ناتو به سوی شرق و تلاش برای عضویت کشورهای همسایه روسیه به ویژه اوکراین در ناتو و بی توجهی به هشدارهای مسکو در این زمینه است. روسیه بارها اعلام کرده بود که تحقق این امر به معنای به خطر افتادن امنیت ملی این کشور است. با شروع جنگ اوکراین در فوریه 2022 عملا اروپایی ها در کنار آمریکا جنگی نیابتی با روسیه را با ارسال دهها میلیارد دلار انواع تسلیحات و اعزام هزاران مزدور به اوکراین به راه انداختند. اکنون در آغاز سومین سال جنگ اوکراین ، روسیه با تصرف و انضمام بخش های زیادی از 4 استان اوکراین و نیز تصرف شهر استراتژیک آودیوکا ضربات مهمی را به اوکراین وارد کرده و دولت غرب گرای کی یف را با وضعیت بغرنجی مواجه ساخته است. در واقع جنگ اوکراین به مثابه زورآزمایی بین روسیه و ناتو به سرکردگی آمریکا بوده است و غربی ها به رغم سرمایه گذاری بسیار هنگفت در این رویارویی بازنده شده اند. لذا جنگ اوکراین را همان طور که بورل هم به آن اذعان کرده باید به مثابه شکست و افول سلطه غرب تلقی کرد.
از سوی دیگر جنگ غزه که به دنبال وقوع عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر 2023با حمله گسترده هوایی و زمینی رژیم صهیونیستی به نوار غزه آغاز شده و موجب ویرانی گسترده و نسل کشی ساکنان آن توسط ارتش این رژیم شده است نیز به عرصه دیگری برای نمایش کاهش نفوذ و تاثیر گذاری غرب بر روندهای منطقه ای و بین المللی تبدیل شده است.
هر چند سران غربی از جمله کشورهای اروپایی مانند آلمان ، بریتانیا و فرانسه در آغاز جنگ همگام با جو بایدن رئیس جمهور آمریکا مخالف برقراری آتش بس و خواهان سرکوب کامل گروه های مقاومت فلسطینی به ویژه حماس از سوی اسرائیل بودند اما اکنون در پنجمین ماه جنگ با مشخص شدن ناکامی تل آویو در تحقق اهداف خود در غزه مانند نابودی حماس و یا کوچاندن ساکنان آن و نیز افزایش بی سابقه مخالفت های جهانی با تداوم عملیات جنایتکارانه اسرائیل علیه مردم مظلوم غزه ، اکنون مقامات غربی از جمله بورل خواهان برقراری آتش بس در این جنگ شده اند.
با این حال بی اعتنایی مقامات صهیونیستی به ویژه بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی به درخواست های غرب نشان می دهدکه به اصطلاح وجهه یا همان پرستیژ غربی ها حتی در بین متحدان منطقه ای آنها نیز دیگر رنگی ندارد. ضمن اینکه همه تلاش غرب به سرکردگی آمریکا برای حمایت و پشتیبانی از اسرائیل با ارسال سیل تجهیزات نظامی و انواع مهمات برای بمباران غزه با هدف شکست مقاومت فلسطین و تضعیف محور مقاومت در منطقه غرب آسیا با شکست فاحشی مواجه شده است.
مساله دیگری که بورل مطرح ساخته انتقاد کشورهای جنوب از رویکردهای دوگانه غرب در قبال جنگ اوکراین و جنگ غزه است . مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد که بسیاری از کشورهای جنوب جهان، غرب را به در پیش گفتن استانداردهای دوگانه متهم می‌کنند. البته او این دیدگاه کشورهای جنوب جهان را ناعادلانه دانسته و مدعی است که روسیه چنین مساله ای را تبلیغ می‌کند.
با این حال نگاهی به موضع گیری های غرب در قبال این دو جنگ و رویدادهای آن به ویژه مساله ارتکاب جنایات جنگی و نیز نسل کشی نشان می دهد که به رغم موضع گیری سخت کشورهای غربی در قبال روسیه در این موارد در جریان جنگ اوکراین و حتی متهم کردن ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به ارتکاب جنایت جنگی و صدور حکم بازداشت بین المللی او توسط دیوان بین المللی کیفری ، اما همین غربی ها هیچ حساسیت و واکنش معنا داری در برابر جنایات بی سابقه اسرائیل در غزه از جمله نسل کشی و استفاده از گرسنگی به مثابه سلاح جنگی علیه جمعیت غیر نظامی نشان نداده اند. کشورهای غربی به ویژه آمریکا بارها مخالفت خود با اعلام جرم علیه مقامات رژیم صهیونیستی به خصوص نتانیاهو به دلیل ارتکاب جنایات جنگی در جریان جنگ غزه را اعلام کرده اند.
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
112
بیشتر بخوانید:
افزایش انتقادها در غرب از حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی در جنگ غزه
هشدار بورل درباره تبعات حمله اسرائیل به رفح
هشدار بورل درباره کاهش بودجه آنروا برای آوارگان فلسطینی
بورل: حمله هوایی آمریکا علیه سوریه و عراق می‌تواند منجر به تشدید تنش‌ها شود
