قرآن کریم کتاب ارزشمندی است که آیات آن راهگشای بشر در زندگی دنیا و آخرت است، کتابی که گاه در کنج عزلت قرار گرفته و با وجود آثار قابل توجه دنیوی و اخروی آن مورد غفلت قرار می گیرد. آثاری که اگر خواننده از آن مطلع گردد لاجرم تلاوت روزانه قرآن را پیشه خود خواهد ساخت. یکی از راه های موثر در رشد و باروری ایمان در هر فرد، قرائت قرآن است. امیرالمومنین (علیه السلام) فرموده: تلاوت قرآن، مایه باروری ایمان است. در این میان قاری های برجسته ای در جهان وجود دارند که با صوت زیبای خود و تلاوت آیات قرآن، بر اعجاز آن می افزایند و شنوندگان را به وجد می آورند.
تلاوت قرآن و جایگاه قاریان
قاریان قرآن، برحسب خلوص، تدبر، تأثیر پذیری و خضوعشان ( نسبت به قرآن ) در مراتب و درجات متفاوتی قرار دارند. از امیرمؤمنان علی ـ علیه السلام ـ نقل است که فرمودند: «به قاری قرآن گفته می‌شود بخوان و بالا رو، و آن را به تأنی بخوان همچنان‌که در دنیا آن را به تأنی می‌خواندی. همانا عظمت مقام و درجه تو، در آخرین آیه‌ایست که می‌خوانی.»[ مجمع البیان، ج 1، ص 30]
جهان اسلام هفته گذشته یکی از قاریان برجسته خود را از دست داد. «محمد عبدالوهاب طنطاوی» قاری برجسته مصری که در طول عمر بابرکت خود بسیاری از افراد را جذب اسلام کرد، صبح روز چهارشنبه( ۴ مرداد- 26 جولای) در ۷۰ سالگی دعوت حق را لبیک گفت.
این استاد بزرگ اگرچه به دنیای ابدی پرگشود، اما صوت و نوای دلنشین تلاوت قرآنش تا ابد جاودانه خواهد ماند.
گوشه ای از تلاوت استاد طنطاوی- آیه 40 سوره احزاب
«محمد عبدالوهاب طنطاوی»، استاد و داور بین‌المللی قرآن کریم در سال ۱۹۴۷ میلادی در روستای «نسیمیه» استان «دقهلیه» کشور مصر چشم به جهان گشود. وی از دوران کودکی به واسطه فضای حاکم بر خانواده به امور قرآنی علاقه‌مند بود، به همین دلیل همچون سایر قاریان برجسته مصری ابتدا به حفظ قرآن کریم پرداخت. او قبل از 10 سالگی موفق به حفظ قرآن شد و آرزوی دیرینه پدرش عبدالوهاب را که فرزندش را نذر قرآن کرده بود، برآورده کرد. شیخ صلحی محمود به عنوان استاد طنطاوی به وی تلاوت قرآن آموزش داد و این قاری برجسته جهان اسلام را در روستای محل اقامتش با فنون قرائت آشنا کرد.
استاد طنطاوی فعالیت حرفه‌ای خود را در عرصه تلاوت از دوران نوجوانی با حضور در دانشگاه الازهر مصر آغاز کرد. «طنطاوی» پس از ورود به دانشگاه از محضر اساتید مختلفی بهره برد و آموزش‌های تلاوت قرآن خود را تکمیل کرد. محمد عبدالوهاب طنطاوی علاوه بر تلاوت قرآن با صوت خوش، حافظ قرآن بود و این دو صفت نیک سبب شهرت او شد، به همین دلیل طرفداران زیادی پیدا کرد که دوستدار صوت زیبا و دلنشین استاد بودند.
استاد طنطاوی برای تکمیل آموزش و کسب مهارت بیشتر، از بزرگان و اساتید برجسته ای بهره گرفت. ایشان در یکی از مصاحبه های خود در این خصوص می گوید: « من تا حدودی زندگی اساتیدی همچون «مصطفی اسماعیل» و «شعبان عبدالعزیز صیاد» را درک کردم و از محضر اساتیدی مثل «احمد نعینع» و «غلوش» بهره گرفته و با آنها همسفر بودم. در این بین تلاوت‌های «مصطفی اسماعیل» که 15 سال با وی هم‌دوره بودم، بیشترین تأثیر را در وجودم داشت به طوری که از پنج سالگی از تلاوت‌های این استاد برجسته جهان اسلام استفاده می‌کردم و سبک وی را خیلی دوست داشتم. متأسفانه از راه دور از آموزش‌های «مصطفی اسماعیل» بهره می‌گرفتم و به دلیل مسافت نمی‌توانستم در جوار ایشان باشم. به نظر من استاد «مصطفی اسماعیل» در قله قرائت قرار داشت و در تاریخ تکرار نمی‌شود.»
مرحوم راغب مصطفی غلوش
این داور بین‌المللی قرآن کریم بهره‌گیری از آموزش‌های استاد «ابوالعینین شعیشع» را یکی از بهترین خاطرات خود می‌دانست. ایشان در این رابطه گفته است: « خاطرات بسیاری با «ابوالعینین شیعشع» دارم. زمانی که 6 ساله بودم به کلاس‌های قرآنی که این استاد برگزار می‌کرد می‌رفتم. ایشان یک شال داشتند که همیشه بر گردن‌شان بود و من علاقه بسیاری داشتم که روزی بتوانم این شال را بشویم تا اینکه یک روز به آرزویم رسیدم اما وقتی شال شسته شده را تحویل استاد «شعیشع» دادم؛ ایشان با لبخندی به من گفتند: «من شستن تو را قبول ندارم اگر می‌خواهی خوشحالم کنی طوری تلاوت کن تا استاد قرائت قرآن شوی و بتوانی به خوبی با تلاوت خود مستمعان را جذب کنی». این گفته استاد تأثیر به‌سزایی در من ایجاد کرد به طوری که در طول عمرم همواره سعی می‌کنم تلاوتی شایسته داشته باشم.»
این استاد برجسته مصری در رابطه با آموزش قرآن کریم گفته است: «قرآن تنها علمى است که از طریق القاء براى انسان حادث مى شود و انسان مى تواند به آن دست پیدا کند. همچنان که از طرف خداوند متعال به جبرئیل و از جبرئیل به پیامبر مکرم اسلام(ص) نازل شد. آموزش قرآن لزوماً باید همراه با استاد باشد و به این کفایت نمى کند که به صورت شفاهى و تنها همراه با نوار استفاده و از این قبیل موارد به آموزش قرآن دست پیدا کنیم. حتماً باید استادى باشد که در حضورش قرائت شود و خطاهاى قارى توسط استاد گرفته شود و یکى از شاخصه هاى آموزش، وجود استاد براى آموزش قرآن است.»
استاد طنطاوی
استاد در خصوص پیشرفت قاریان قرآنی همیشه توصیه هایی را بیان می کردند و دوست داشتند تا قاریان تلاش کنند به جای تقلید، سبک جدیدی را ابداع کنند. این قاری برجسته معتقد بود که قاریان بزرگ مصرى مانند قله هایى بودند که تعدادشان هم بسیار کم است و شاید تعدادشان به اندازه انگشتان یک دست هم نرسد. ایشان بیان می کردند: « ما همیشه به عنوان مقلد از یک استاد بزرگ تقلید مى کردیم اما حقیقتش این است که هم اکنون صداها بسیار به هم نزدیک و شبیه تر شده است. بایستى یک قاری یک راهى یا یک سبکى را براى خودش ابداع کند که در این شلوغى بتواند خودش را نشان دهد و استقلال داشته باشد. قاریان جدید در مرحله اول باید اصوات مختلف از قرائت هاى مختلف و از قاریان مختلف را بشنود. هر قارى باید همه آن ها را بشناسد و با صوت هاى آنها آشنا باشد. مانند هر میوه اى که یک طعم مخصوص خود دارد هر صوت هم حلاوت و زیبایى خاص خود را داراست. یک قارى باید همه اصوات را بشناسد و از میان آنها طریقه واحدى را براى سبک جدید خود انتخاب کند.»
استاد و قاری برجسته مصری، محمد عبدالوهاب طنطاوی در طول عمر با برکت خود به کشورهای زیادی سفر کرد؛ اما سفر به ایران را به دلیل استقبال گرم شهروندان ایرانی غیر قابل وصف می‌دانست. او در یکی از مصاحبه های خود می گوید: « من به چند کشور اروپایى و آفریقایی سفر کرده ام. از جمله به هند و همچنین به چند کشور در آمریکاى شمالى و آمریکای مرکزى مثل ونزوئلا و پاناما نیز سفر کرده ام. من در کشورهاى آسیایى از سوریه و لبنان و همچنین در آفریقا از کنیا دیدن کرده ام ولى در ارتباط با استقبال حقیقتاً باید بگویم که استقبالى که در ایران از من شد قابل وصف نیست و من نمى توانم با کلمات این استقبال گرم را بیان کنم.»
دیدار استاد طنطاوی با رهبر معظم انقلاب
این استاد و قاری برجسته بین المللی برای اجرای تلاوت و داوری مسابقات بین‌المللی قرآن کریم بارها به دعوت جمهوری اسلامی ایران به کشورمان دعوت شد. نخستین سفر استاد به ایران در سال 2001 صورت پذیرفت و در برخی از سفرها به عنوان داور مسابقات بین‌المللی قرآن کریم حضور یافت. ایشان در خصوص مسابقات قرآن کریم در جمهوری اسلامی ایران بیان کرده بود که: « مسابقات بین‌المللی قرآن کریم در ایران بسیار سنجیده و موفق است به طوری که می‌توان این مسابقات را یکی از بهترین مسابقات قرآنی جهان اسلام عنوان کرد. در کشورهای بسیاری مسابقات قرآن برگزار می‌شود که من توفیق داشتم به این کشورها سفر کنم اما فکر می‌کنم مسابقات بین‌المللی قرآن در مالزی و ایران نسبت به سایر مسابقات از سطح بهتری برخوردار باشد. اما نکته قابل توجه در مسابقات بین‌المللی ایران توجه به حفظ قرآن است چرا که در ایران مسابقات بین‌المللی در رشته حفظ و قرائت برگزار می‌شود که این امر قابل تحسین است. علاوه بر این، در هر دوره از مسابقات قرآن، شرکت کنندگانی از کشورهای مختلف جهان گردهم می آیند و برای کسب رتبه به رقابت می پردازند که این تجمع جامعه قرآنی جهان نشانگر وحدت و اتحاد مسلمانان است.»
این قاری برجسته در مورد قاریان ایران همیشه تعریف و تمجید داشت و اعتقاد داشت که قاریان ایرانی دارای صوت بسیار خوبی هستند. به گفته این استاد بزرگ: « ایرانیان برای گسترش فعالیت‌های قرآنی اهتمام بسیاری دارند. از سال اولی که به ایران آمدم تاکنون رشد این فعالیت‌ها به وضوح مشخص است و این روند صعودی نشان می‌دهد که در سال‌های آینده ایرانیان بر قله‌های قرآنی جهان خواهند ایستاد.»
صوت دلنشین استاد همچنان جاودان و باقی خواهد ماند و الگویی برای قاریان جدید خواهد بود. امید است تا قاریان جدید با توجه با توصیه های استاد، بتوانند با ابداع سبک جدید بار دیگر با نوای زیبا و گوش نواز، آیات قرآن کریم، این کلام اعجازآمیز کتاب آسمانی را به زیباترین شکل قرائت نمایند.
