درباره انگیزه دولتمردان ژاپن برای توجیه افزایش بودجه نظامی این کشور می‌توان به چند نکته اشاره کرد:
نکته اول اینکه، روزنامه ژاپنی «نیکی آسیا»، به نقل از «نوبو کیشی» وزیر دفاع این کشور نوشت: "ژاپن درباره بودجه دفاعی و نظامی خود با نگرانی از نسبت بودجه نظامی به کل تولید ناخالص داخلی تصمیم نخواهد گرفت به بیان دیگر بودجه نظامی ژاپن در یک دهه گذشته روند افزایشی داشته، ولی همواره کمتر از یک درصد از تولید ناخالص داخلی بوده است، این مطلب به این معنا است که توکیو آماده است تا محدودیت بودجه نظامی به میزان یک درصد از کل تولید ناخالص داخلی را کنار بگذارد."
نکته دوم اینکه، به گفته وزیر دفاع ژاپن، محیط امنیتی پیرامون کشور به سرعت در حال تغییر است و ناامنی افزایش یافته است. اشاره وزیر دفاع ژاپن به تغییر محیط پیرامونی این کشور به اختلاف نظرهای سرزمینی ژاپن با چین دلالت دارد.
به بیان دیگر تصمیم ژاپن به افزایش بودجه نظامی در حالی است که بنا به ادعای طرف ژاپنی، تحرکات نظامی گارد ساحلی چین در اطراف جزایر «سنکاکو» تحت اداره ژاپن افزایش یافته است و دولت توکیو باید با ادعای مالکیت چین بر جزایر ژاپنی «سنکاکو» نیز مقابله کند.
افزون براین، در سال‌های اخیر، چین و برخی کشورهای همسایه با هدف افزایش قدرت نظامی و تحکیم گسترش حضور نظامی خود پیرامون ژاپن، به ایجاد جزایر مصنوعی نظامی در دریای چین جنوبی و افزایش پروازهای هواپیماهای خود در حریم هوایی ژاپن دست زده‌اند.
به باور ژاپنی‌ها، این تحولات نشانگر بالا رفتن تنش و موجب نگرانی‌ها بر سر وضعیت امنیتی کنونی در منطقه است؛ به همین دلیل ارتقا و تقویت توان نظامی ژاپن از منظر زاپنی ها یک ضرورت محسوب می‌شود.
نکته سوم اینکه، با افزایش نگرانی‌های توکیو در چند سال اخیر از گسترش تحرکات نظامی چین در آب‌های اقیانوس آرام و آزمایش‌های مکرر موشک‌های بالستیک توسط کره شمالی، دولت توکیو از سال 2018 تصمیم گرفت که برنامه دفاع ملی خود را بازبینی، و طرح دفاعی ده ساله جدیدی تصویب کند.
این برنامه شامل افزایش بودجه نظامی با هدف کسب توانایی‌های دفاعی بیشتر جهت مقابله با تهدیدات چین، کره شمالی و همچنین همکاری‌های دفاعی بیشتر با آمریکاست.
به بیان دیگر برنامه‌های دفاعی ژاپن نشان می‌دهد که بلندپروازی‌های این کشور برای تبدیل شدن به یک قدرت منطقه‌ای صورت می‌گیرد و دولت آمریکا برای رسیدن به این هدف از سیاست‌های دفاعی ژاپن در برابر چینی ها حمایت می کند.
ودر نهایت اینکه، اظهارات وزیر دفاع ژاپن برای افزایش بودجه نظامی این کشور در شرایطی مطرح می شود که یک ماه پیش، دولت ژاپن در پی اجلاس مشترک «سوگا - بایدن» در کاخ سفید، متعهد شد که توانایی‌های دفاعی خود را برای تقویت ائتلاف و امنیت منطقه‌ای با آمریکا، ارتقا دهد.
به بیان دیگر تاکید مقامات دفاعی ژاپن درباره افزایش بودجه این کشور، در واقع مطابق قول ماه گذشته «یوشیهیده سوگا» نخست وزیر به «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا صورت می گیرد.
در خواست دولت آمریکا برای افزایش بودجه نظامی ژاپن و تقویت ائتلاف منطقه ای با واشنگتن در شرایطی است که در حال حاضر چین به دلیل برخورداری از برخی موئلفه های قدرت از جمله رشد اقتصادی، تا حدودی برتری اقتصادی آمریکا را به چالش کشیده است.
اکنون دولت بایدن برای مهار چین حساب ویژه ای روی متحدین شرقی خود به ویژه ژاپن باز کرده است. در همین چارچوب دولت آمریکا از افزایش بودجه نظامی توکیو و تشکیل ائتلاف ضد چینی در شرق آسیا حمایت می کند.
در مجموع می توان چنین نتیجه گیری کرد که در آینده ای نزدیک با حمایت آمریکا محدودیت‌های دفاعی ژاپن به تدریج برداشته شود و در مقابل این حمایت، ژاپن نیز سهم بیشتری را در سیاست‌های مقابله جویانه آمریکا با چینی ها در منطقه بازی نماید.
نویسنده: فرهاد همتی
117
