الاخبار روز جمعه در مقاله ای نوشت: با وجود آنکه روز اول مذاکرات صلح سازمان ملل در سوئد برای جنبش انصارالله، چندان نوید بخش نبود، اما این جنبش همچنان به نتیجه این مذاکرات خوش بین است؛ هر چند که این خوش بینی به دلایلی چند شکننده و با احتیاط است.
این دور از گفت وگوها در واقع می‌توانست فرصت مناسبی را برای «اعتماد سازی میان طرفین» ایجاد کند، اما اقدامات عربستان و دولت انتصابی طرفدار این کشور شک و تردیدهایی را در خصوص جدیت این دو به پایان درگیری ها ایجاد کرده است.
با این حال هفته آینده هفته سرنوشت سازی است. اگر اولین گام که همان اجرای توافقنامه تبادل اسرا است، برداشته شود، می توان امیدوار بود که مذاکرات صلح اوایل سال آینده میلادی برگزار شود اما اگر توافقنامه تبادل اسرا با شکست مواجه شود، این به معنی تمدید جنگ در یمن خواهد بود.
گفت و گوهایی که دیروز در استهکلم سوئد آغاز شده، دور پنجم و اولین دور گفت و گو طی پس از دو سال، قلمداد می شود. دور اول و دوم مذاکرات صلح یمن در سال 2015 در شهرهای «ژنو» و «بیل» سوییس، دور سوم سال 2016 در کویت و دور چهارم مذاکرات قبل از آنکه در سال 2018 در ژنو آغاز شود، به شکست انجامید. اما این دور از مذاکرات که به در خواست «مارتین گریفیتس» فرستاده سازمان ملل به یمن، آغاز شده است، با اقدام های امیدوار کننده کلید خورد.
مذاکرات یمنی - یمنی در استکهلم
اعلام امضای توافقنامه تبادل اسرا که روز سه شنبه به امضای نهایی همه طرفها رسید، باعث شد تا امیدها برای موفقیت آمیز بودن این دور از گفت و گو بیشتر شود؛ البته سخنان تهدید آمیز مسوولان دولت انتصابی «عبد ربه منصورهادی»، بار دیگر نگرانی هایی را در خصوص به تعویق افتادن دور جدید مذاکرات صلح و دچار شدن این دور از مذاکرات به سرنوشت دورهای قبلی، ایجاد کرده است.
این در حالیست که نهادهای بشر دوست بر ضرورت تلاش برای جلوگیری از وخامت اوضاع انسانی در یمن تاکید دارند. طبق آخرین آمارهای منتشره، 20 میلیون نفر در آستانه قربانی شدن در جنگی هستند که از سوی ائتلاف سعودی - اماراتی از 4 سال قبل علیه یمن آغاز شده است. صبح دیروز اما در مرکز همایش های کاخ یوهانسبورگ، 60 کیلومتری استکهلم، جلسه افتتاحیه گفت و گوهای صلح در یمن با حضور «مارتین گریفیتس» و «مارگوت والستروم»، وزیر امور خارجه سوئد آغاز شد.
گریفیتس در مراسم افتتاحیه این دور از مذاکرات تاکید کرد که طرفین به توافقنامه تبادل اسرا و بازداشت شدگان دست یافته اند. این توافقنامه زمینه تبادل هزاران اسیر را فراهم خواهد کرد. به گفته منابعی از جنبش انصار الله، کمیته بین المللی صلیب سرخ جهانی در این تبادل اسرا به عنوان میانجی بی طرف عمل خواهد کرد و کمک هایی را ارائه خواهد داد. این توافقنامه چهار مرحله ای همانطور که دیروز اعلام شد، قطعی شده و طرفین راهی جز اجرای آن ندارند.
به گفته همین منابع مرحله اول توافقنامه که طی روزهای آینده به مورد اجرا درمی آید به تبادل اسرا و بازداشت شدگانی اختصاص می یابد که اسامی آنان در لیست اسرا و بازداشت شدگان اعلام شده است. گریفیتس اما تلاش کرده است این اجلاس شیوه و روش رایزنی و نه مذاکره را به خود گیرد. وی گفت، این دور از گفت و گوها، جنبه رایزنی و مشاوره دارد و ما هنوز روند مذاکرات را آغاز نکرده ایم.
منابعی در هیات اعزامی از صنعا نیز با تاکید بر همین موضوع به الاخبار گفتند، اگر رایزنی های کنونی که با هدف اعتماد سازی میان طرفین کلید خورده است، با موفقیت همراه شود، اوایل سال جدید مرحله بعدی که مرحله مذاکرات است، آغاز خواهد شد. فرستاده سازمان ملل تلاش دارد برای فراهم شدن زمینه آغاز مذاکرات، یک چارچوب سیاسی وضع کند که به گفته وی بر سه مرجع (طرح کشورهای خلیج فارس در خصوص یمن، گفت و گوهای ملی و قطعنامه 2216 شورای امنیت ملل) استناد خواهد داشت.
در حالیکه دولت انتصابی طرفدار ریاض خواستار استناد به این سه مرجع در مذاکرات است اما تاکید بر استناد به این سه مرجع، باعث انزجار هیات اعزامی انصار الله شده است؛ هیاتی که تشکر گریفیتس از کشورهای ائتلاف جنگ ضد یمن نیز به مذاقش خوش نیامد.
«أنصار الله»: انگیس و سازمان ملل خواستار دستیابی به راه حل بحران یمن هستند اما آمریکا و امارات مخالف این مساله هستند.
نمایندگان دولت انتصابی «عبد ربه منصور هادی» قبل از آغاز گفت و گو حدود 2 ساعت نزد هیات اعزامی ریاض ماندند و در خصوص اینکه شمار اعضای هیات اعزامی صنعا از تعداد آنان بیشتر است، اعتراض کردند. برخی از نمایندگان هیات اعزامی دولت انتصابی بیشتر بودن شمار اعضای هیات اعزامی صنعا به این دور از گفت و گو را «اشتباهی فاحش و دال بر جانبداری آشکار از انقلابیون» توصیف کردند و آن را خلاف مرجعیت های مورد استناد در دست یابی به راه حل سیاسی بحران یمن دانستند. آنان همچنین این قضیه را باعث اخلال در روند تلاش ها برای موفقیت رایزنی ها برشمردند.
هیات اعزامی انصار الله اما این اعتراض نمایندگان دولت انتصابی یمن را بیهوده دانستند. به گفته نمایندگان دولت نجات ملی یمن، هیات دولت انتصابی به این بهانه قصد داشت قبل از آغاز گفت و گو از «محمد بن جابر» سفیر عربستان در یمن که با تاخیر وارد مرکز همایش های کاخ یوهانسبورگ شد، کسب تکلیف کند.
علاوه بر این اقدام، هیات اعزامی دولت انتصابی هادی مشکل دیگری نیز داشت و آن اینکه در بین افراد اعزامی به سوئد هیچ فردی که از نظر دیپلماتیک کار آمد باشد و بتواند به موفقیت این رایزنی ها کمک کند، به چشم نمی خورد.
در همین پیوند برخی منابع به الاخبار گفتند، حزب تجمع یمنی برای اصلاح (اخوان مسلمون) و جنبش جنوب یا حراک جنوبی، نماینده ای در این نشست ندارند. این مساله بر خلاف آنچه که برخی پیش بینی می کنند، برای انصارالله نکته مثبتی قلمداد نمی شود؛ چرا که به گفته رئیس کمیته انقلاب عالی وابسته به جنبش انصارالله اگر این جنبش بخواهد از میان دو گزینه «گفت و گو با هادی و مزدورانش و گفت و گو با برخی شخصیت ها و گروه های جنوب یمن» یکی را انتخاب کند، حتما گزینه دوم را انتخاب می کند.
صرف نظر از آنچه گفته شد، مسئولان صنعاء همچنان به این دور از گفت و گوها خوش بین هستند. اما این خوش بینی ها به دلایلی چند شکننده است؛ اول اینکه انسجامی در مواضع منطقه ای و بین المللی در قبال رایزنی هایی که همه نمایندگان کشورهای ناظر بر روند سیاسی بحران یمن، در آن حضور دارند، به چشم نمی خورد.(19 نماینده و از جمله نمایندگان 6 کشور حاشیه خلیج فارس در این دور از گفت و گوها حضور دارند.) چند دستگی میان طرف های ذیر ربط کاملا مشهود است.
به گفته منابعی در هیات اعزامی انصار الله «انگلیس و سازمان ملل خواهان حل بحران یمن، امارات و آمریکا همچنان مانع دستیابی به راه حل بحران یمن هستند.عربستان اما میان دو طرف سر در گم است.» شاید همین موضوع باعث شد تا فرستاده سازمان ملل با احتیاط در خصوص امیدهایی که می توان به این دور از گفت و گو ها بست، سخن بگوید و تنها «برگزاری» آن را یک دستاور بداند.
با وجود آنکه گریفیتس گفت، جامعه بین الملل در حمایت از ایجاد راه حلی برای برون رفت از بحران یمن متحد است، اما فرانس پرس به نقل از منابع دیپلماتیک شورای امنیت سازمان ملل گزارش داد که جامعه بین الملل نیز امید چندانی به پیشرفت این دور از گفت و گوها ندارد. آنچه باعث این ناامیدهای شده، عملکرد طرف هایی است که تاثیر بیشتری بر روند جنگ دارند. این طرف ها در صدر آنان، آمریکا هنوز وارد مرحله ای نشده اند که حکایت از آمادگی جدی برای پایان بخشیدن به درگیری ها در یمن داشته باشد.
علاوه بر این آغاز گفت و گوها در یوهانسبورگ نتوانست عملیات نظامی علیه یمن را محدود یا متوقف کند. نیروهای طرفدارائتلاف سعودی دیروز حملات خود را در جبهه های مختلف تشدید کرده اند و طبق هشدارهایی که منابعی در انصارالله داده اند، اگر این عملیات ادامه یابد ممکن است، روند گفت و گوها به کلی در معرض تهدید قرار گیرد. «یحیی سریع» سخنگوی ارتش و کمیته های مردمی یمن با اشاره به آغاز برخی تحرکات برای پیشروی در جبهه های نهم ، دمت و نجران، اعلام کرد، جنگنده های دشمن، دیروز( پنج شنبه ) 28 بار مناطق مسکونی، ساختمان های خصوصی و دولتی را مورد حمله قرار دادند.
تشدید عملیات نظامی علیه یمن با موضع تند دولت انتصابی عبد ربه منصور هادی همزمان بود. «خالد الیمانی» وزیر امور خارجه دولت منصور، بار دیگر خروج کامل « شبه نظامیان انقلابی را از ساحل غربی و تحویل این منطقه و به عبارت دیگر تحویل شهر الحدیده و بندر آن را به دولت منصور خواستار شد. این در حالیست که فرستاده سازمان ملل در کنفرانس مطبوعاتی تاکید کرد که خواهان خروج بندر الحدیده از دایره جنگ است. منابع سازمان ملل متحد اما مساله الحدیده را بسیار پیچیده توصیف کردند.
در مقابل این موضع الیمانی، رئیس کمیته عالی انصار الله اعلام کرد اگر توافقی در خصوص بازگشایی فرودگاه صنعاء به روی همه پروازها حاصل نشود این فرودگاه به روی پرواز هواپیماهای مسولان سازمان ملل نیز بسته می ماند.114/118
مترجم: محبوبه جعفری
بیشتر بخوانید:
تلاش گریفیتس برای برگزاری مذاکرات یمن در سوئد/ تحلیل
گریفیتس: جنبش انصارالله برای صلح آماده است
هیات جنبش انصارالله یمن عازم سوئد شد
