به گزارش پارس‌تودی به نقل از ایرنا؛ پارلمان اروپا با ابراز نگرانی از دخالت‌های امارات و عربستان در سومالی، تصریح کرد: دولت سومالی سعی کرد در بحران به وجود آمده میان کشورهای حاشیه خلیج فارس بی‌طرف بماند، اما این موضع‌گیری باعث شد تا این کشور از کمک‌های مالی امارات و عربستان محروم شود.
دو ماه پیش نیز سفیران اتحادیه‌اروپا در کشورهای شاخ آفریقا نشستی در شهر عنتیبی اوگاندا داشتند و نسبت به دخالت امارات که اقدام به دخالت نظامی در منطقه شاخ آفریقا کرده است، ابراز نگرانی کردند.
دخالت امارات محدود به جانب نظامی نیست، این کشور در تشدید اختلافات میان طرف‌های سیاسی در سومالی که موجب بالا رفتن تنش سیاسی موجود در این کشور شده، نقش داشته است.
امارات از سومالی چه می خواهد؟
سومالی در سواحل شرق قاره آفریقا روی خط استوا قرار دارد و قسمت شمالی آن بین خلیج عدن در قسمت شمال و اقیانوس هند در شرق واقع شده است.
این کشور به همراه اتیوپی و جیبوتی را معمولاً به عنوان شاخ آفریقا می‌شناسند.
مرزهای سومالی در شمال غرب به جیبوتی، در غرب به اتیوپی و در جنوب غرب به کنیا محدود می‌گردد.
طول خط ساحلی سومالی کمی بیش از سه هزار کیلومتر است که بیشترین ساحل در بین کشورهای آفریقایی به حساب می‌آید.
سومالی با دارا بودن وسعتی برابر با 638 هزار کیلومتر مربع، چهل و دومین کشور بزرگ دنیا پس از افغانستان است.
«محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی طی سال‌های گذشته در قالب برنامه‌های بلندپروازنه خود دخالت در امور داخلی شماری از کشورهای عربی را آغاز کرده است.
پس از اعزام نیرو به بحرین، دخالت در درگیری‌های نظامی لیبی، حمایت از کودتا در مصر، ایفای نقش اصلی در جنگ یمن و اشغال جزیره سقطری این کشور بخشی از دخالت‌های امارات در سایر کشورهای منطقه است.
در کنار این اقدامات، ابوظبی مدتی است تلاش دارد با سوء استفاده از اختلافات داخلی در سومالی، با ایجاد پایگاه نظامی نزدیک تنگه «باب المندب»، ضمن تضعیف دولت مرکزی سومالی، حضور نظامی خود در این منطقه مهم و ژئو استراتژیک را تقویت کند تا در تحولات احتمالی منطقه تاثیرگذارتر باشد.
تلاش امارات برای افزایش حضور خود درباب المندب
به همین منظور امارات در قالب شرکت «دی.پی.ورلد» که بیشتر سهام آن متعلق به دولت دبی است با وعده ساخت بندر «بربره» به سومالی نزدیک شد.
بندر قدیمی بربره در سومالی لند، سرزمینی که تلاش دارد از کشور سومالی جدا شود، قرار دارد.
سومالیلند از سال 1991 مدعی است، از سومالی جدا شده و یک کشور مستقل است.
سرمایه‌گذاری 450 میلیون دلاری اماراتی‌ها برای ساخت بندر در بربره، بزرگترین سرمایه‌گذاری در این منطقه طی این دوره بوده است.
برنامه اماراتی‌ها برای بربره، وقتی اهمیت بیشتری پیدا کرد که شرکت «دی.پی.ورلد» در ماه فوریه سال جاری میلادی از جیبوتی بیرون انداخته شد.
اصلی‌ترین بندر جیبوتی از سال 2009 در اختیار این شرکت بود.
به نوشته اکونومیست، قرار بود با سرمایه‌گذاری «دی.پی.ورلد»، این بندر (بربره) طی یک دهه آینده به یکی از بزرگترین بنادر شرق آفریقا تبدیل شود.
ساخت این بندر در کنار برنامه اماراتی‌ها برای ایجاد پایگاه نظامی در بربره نشان می‌دهد که پول کشورهای حاشیه خلیج فارس، چگونه شاخ آفریقا را تغییر خواهد داد.
این اقدامات از سوی دیگر، باعث خواهد شد دولت فدرال سومالی که از سوی جامعه بین‌المللی به رسمیت شناخته شده و در موگادیشو مستقر است، مقابل تجزیه‌طلبان سومالیلند تضعیف شود.
رئیس منطقه سومالیلند با بیان این ادعا که پایگاه نظامی امارات موجب اشتغال‌زایی می‌شود، با ایجاد آن موافقت کرده بود.
یک مقام رسمی سومالی لند که اجازه گفت وگو با رسانه‌ها را نداشت و به همین دلیل مایل به افشای نامش نبود در این زمینه گفت:
"دولت امارات در صدد ایجاد یک پایگاه دریایی مجهز به کشتی‌های جنگی است که می‌‌تواند علیه انصارالله یمن مورد استفاده قرار گیرد."
بر اساس این توافق 19 درصد درآمد حاصله به اتیوپی به عنوان شریک راهبردی، 51 درصد به شرکت بنادر جهانی دبی و 30 درصد هم به سومالی لند می رسید.
وزارت امور خارجه سومالی با احضار سفیر امارات در موگادیشو از وی در خصوص عقد قرارداد شرکت بنادر دبی با مقام های محلی منطقه خودمختار سومالی لند و نقض حاکمیت این کشور، توضیح خواست.
سومالی 2 مارس 2018 (11 اسفند 96) تصمیم گرفت این توافقنامه را که بین شرکت جهانی بنادر دبی، جمهوری خودخوانده سومالیلند و اتیوپی امضا شده بود، ملغی اعلام کند و پارلمان سومالی 12 مارس (21 اسفند 96) گذشته طرحی را به تصویب رساند که به موجب آن فعالیت شرکت جهانی بنادر دبی در خاک سومالی متوقف می‌شود.
27 مارس 2018 (7 فروردین 96) نیز «ابوبکر عثمان» نماینده سومالی در سازمان ملل توقف تجاوزات امارات مبنی بر نقض حاکمیت و تمامیت ارضی سومالی را به دلیل امضای توافقنامه‌ای جهت تأسیس پایگاه نظامی امارات در بندر بربره، خواستار شد.
همزمان الشباب گروه تروریستی وابسته به القاعده فرصت مناسبی برای تشدید فعالیت‌های خود به دست آورده است.
در ماه جاری، نیروهای الشباب، حمله گسترده‌ای به نیروهای اوگاندایی مستقر در سومالی ترتیب دادند و ده‌ها تن از آنها را کشتند.
حملات الشباب غیرمستقیم به نفع اماراتی‌هاست، زیرا ناامنی در سومالی، گرایش به استقلال در سومالیلند را افزایش داده و سبب بی‌توجهی بیشتر به دولت مرکزی سومالی خواهد شد برای همین امر است که عده‌ای عامل اصلی پشت پرده اقدامات گروه الشباب را امارات می دانند.
پولشویی امارات در سومالی
دو هفته بعد از احضار سفیر امارات در موگادیشو به وزارت خارجه سومالی، خبری منتشر شد که بر اساس آن نیروهای امنیتی سومالی حدود 10 میلیون دلار پول نقد را که با یک فروند هواپیمای خصوصی اماراتی وارد موگادیشو شده بود را توقیف کردند.
مقامات ابوظبی مدعی شدند، این پول‌ها برای کمک به ارتش سومالی فرستاده شده است.
در همین حال؛ فعالان سومالیایی در شبکه‌های اجتماعی اعلام کردند، این پول‌ها «به تخریب سومالی و ایجاد هرج و مرج در آنجا مانند آنچه در یمن و مصر شاهد هستیم اختصاص داشت.»
برخی از فعالان سومالیایی نیز هدف از ارسال این پول‌ها را «تحکیم سیطره امارات بر بنادر سومالی و جذب مزدوران و تحریکات علیه دولت توصیف کردند.»
دو دلیل تنش بین امارات و سومالی
کارشناسان و ناظرین امور منطقه دو دلیل عمده را برای بروز تنش میان امارات و سوالی بر می‌شمارند.
عده‌ای بی‌طرفی سومالی در جریان تنش میان قطر و همسایگانش را برجسته می‌دانند، اما عده‌ای هم می‌گویند اقدامات مداخله جویانه ابوظبی، مگادیشو را در اعمال حق حاکمیت سرزمینی خود تضعیف کرده و این درحالی است که سومالی قصد دارد بر تمام خاک این کشور از جمله منطقه جدایی‌طلب سومالیلند تسلط کامل داشته باشد.
«رشید عبدی» کارشناس مرکز بحران‌های بین‌المللی می‌گوید که امارات و سومالی از سال‌ها پیش روابط مستحکمی با هم داشتند اما از یکسال قبل که مشکلات در حاشیه خلیج‌فارس آغاز شده، تنش بین سومالی و امارات نیز آغاز شده است.
امارات به همراه سه کشور دیگر (مصر، بحرین و عربستان) از یکسال قبل دوحه را به حمایت از گروه‌های تروریستی متهم و روابط خود با این کشور را قطع کرده‌اند و به دنبال آن «محمد عبدالله محمد فرماجو» رئیس‌جمهوری سومالی تصمیم گرفت که موگادیشو در این قضیه بی‌طرف بماند.
عبدی در این باره می‌گوید که «به سومالی به عنوان طرفدار جدی قطر نگاه می‌شود و این تنش (امارات و سومالی) نیز از ماه‌ها پیش افزایش یافت.»
ناظران بر این عقیده هستند که امارات سیاست برهم زدن ثبات در سومالی را به دلیل اعلام موضع بی‌طرفی این کشور در بحران به وجود آمده بین قطر و چهار کشور عربی، در پیش گرفته است.
بنابر این گزارش، بعید نیست که امارات استراتژی افزایش تنش در منطقه شاخ آفریقا و وارد کردن دیگر کشورها به خط رقابت و درگیری با دولت موگادیشو و متحدان آن اعم از ترکیه و قطر و افزایش سطح شراکت نظامی با اریتره و سومالیلند را در پیش بگیرد.
اقدام امارات برای عقد قراردادهای دوجانبه مستقیم با برخی طرف‌های سومالیایی بدون کسب موافقت موگادیشو، تلاش‌های مربوط به برقراری روابط مسالمت‌آمیز بین دو کشور را تضعیف کرد که از جمله این قراردادها نیز امضای توافقنامه بهره‌برداری از بندر بربره با جمهوری خودخوانده سومالیلند بود.
116/120
بیشتر بخوانید:
هشدار مجدد اروپا درباره توقف مداخله‌های امارات و عربستان در سومالی
سومالی، سفیر امارات را احضار کرد
خشم آفریقا از دخالت امارات در سومالی و اریتره
