امام حسن عسکری (ع) از نسل پاکان و معصومان به دست حاکم سیاه دل «معتمد عباسی»، به شهادت رسید. امام یازدهم در بهار جوانی، رفتار و گفتارش همگی درس عشق و معرفت، اخلاق و فضیلت و انسانیت بود.
مناجات های عاشقانه اش در ملکوت می پیچید و عبادتهای شبانه اش، یاد امام علی (ع) و نمازهای عاشقانه اش خاطره مادرش حضرت زهرا (س) را زنده می نمود. سجده های طولانی اش همچون امام سجاد (ع) و زندانی و غریبی اش همچون امام موسی کاظم (ع) بود.
آن جوان 28 ساله، نَه یک انسان عادی بلکه خلاصه همه خوبیها و بزرگی ها بود. در این روز، شهادت این امام والا را تسلیت می گوییم و به امام حسن عسکری (ع) عرضه می داریم: " اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا حُجَّةَ الْحُجَجِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا هادِیَ الاُْمَمِ ؛ اَلسَّلامُ عَلیْکَ یا وَلیَّ النِّعَم؛ السلام علیکَ یا هادیَ الْاُمَمْ؛ السلام عَلیک یا سَفینَةُ الْحِلْم؛ السلام علیک یا اَبَا الاِمامِ الْمُنْتَظَر..."
"سلام بر تو ای حجت حجتها، سلام بر تو ای هدایتگر امتها، سلام بر تو ای صاحب نعمتها، سلام بر تو ای گنجینه دانش سلام بر تو ای کشتی صبر، سلام بر تو ای پدر امام مورد انتظار..."
حضرت امام حسن عسکری (ع) یازدهمین پیشوای مسلمانان است. امامی که در تمام عمر کوتاه خویش (28 سال) مدّت زیادی را در پادگانی در شهر سامرا، به همراه پدرش امام هادی (ع)، تحت مراقبت بسیار شدید دستگاه استبدادی خلفای بنی عباس قرار داشت.
بعد از شهادت پدر بزرگوارش، این حالت استمرار یافت و ایشان بارها به زندان جبّاران زمان، گرفتار شد. در حالیکه ایمان و شرافت، بزرگی و فضل، کمال و شخصیت بی نظیر ایشان حتی مورد اذعان عباسیان بود.
«عبیداللّه بن خاقان» از وزیران و مهره های مهمّ دستگاه خلافتِ بنی عبّاس درباره امام حسن عسکری(ع) به پسرش احمد می گوید: "من در سامرا ندیدم و نشناختم مردی را در میان علویّان، همانند حسن بن علی... اگر خلافت از خاندان بنى عباس بیرون شود هیچ کس از بنى هاشم را سزاوار خلافت نیست مگر حسن عسکرى علیه السلام زیرا او با فضل و دانش و پارسایى و خویشتندارى و زهد و عبادت و اخلاق پسندیده و نیکویی هایش استحقاق تصدى مقام خلافت را داراست و مانند او نیست."
امام حسن عسکری از فاضل ترین، شرافتمندترین و باتقواترین مردمان زمان خویش بود. در عبادت و ستایش پروردگار بی نظیر بود. آنقدر غرق در عبادت و بندگی بود که قلب ها را مجذوب خود می کرد و دیگران را به یاد خدا می انداخت؛ تا جایی که حتی افراد گمراه و منحرف را به راه صحیح هدایت نمود و اهل عبادت و تهجد کرد.
جاذبه معرفت او حتی بدترین افراد را به خود کشاند و در اثر جذبه ملکوتی آن بزرگوار به بهترین انسان ها تبدیل شدند.
«صالح بن وصیف» که مسئولیت سختگیری بر امام را در زندان بر عهده داشت در این باره می‌گوید: "دو نفر از بدترین و سختگیرترین زندانبانان خود را بر ابو محمد ابن الرضا امام عسکری (ع) گماشتم، اما آن دو در اثر معاشرت با او منقلب شده و در عبادت و مناجات به مراحل عالی قدم گذاشتند. سپس آندو زندان‌بان را فراخوانده و در حضور عباسیان از حالات امام حسن عسکری (ع) سؤال کردم و آنان گفتند: ما چه بگوییم در مورد کسی که روزها روزه می‌گیرد و همه شب به عبادت می‌ایستد و به غیر ذکر و سخن خدا هیچ سخن دیگری بر زبان نمی‌آورد و هنگامی که به ما نظاره می‌کند، بر بدن ما لرزه افتاده و کنترل خود را از دست می‌دهیم."
اما عباسیان کوردل خود از شخصیت معنوی امامان معصوم و جذبه های عرفانی و ملکوتی ایشان همواره می ترسیدند و سعی می کردند تا بین مردم و امامان فاصله بیندازند.
امام حسن عسگری (ع) همچون پدران بزرگوار خود منبع جود و سخا بود و در بسیاری از مواقع قبل از این که کسی چیزی بخواهد، او را بی نیاز می کرد. توجه به نیازمندان و برآورده کردن احتیاجات مالی آنها ، از رفتارهای زیبای امام حسن عسکری (ع) بود.
آری پیشوایان معصوم مظهر زیبای ارزش های متعالی و تجلی آیات قرآنی در حیات اجتماعی و سیاسی خویش هستند.
فعالیت های اجتماعی امام حسن عسکری (ع) در سایه محدودیت های دستگاه خلافت عباسی
امام حسن عسکری در مدت شش سال امامت خود، به رغم تمامی محدودیت ها و مراقبت هایی که از طرف دستگاه خلافت به عمل می آمد، یک سلسله فعالیت های سرّی سیاسی و اجتماعی را رهبری می کرد.
شبکه ارتباطی که از سالها پیش بین امامان معصوم و شیعیان در شهرهای مختلف راه اندازی شده بود در زمان امام یازدهم، گسترده تر شد و ایشان در شهرهای مهم ایران و عراق و دیگر مناطق مسلمان نشین، واسطه ها و معتمدینی داشتند.
مردم از طریق این واسطه ها، نامه ها، وجوهات شرعی و مشکلات خود را به گوش امام حسن عسکری (ع) می رساندند و پاسخ ایشان را دریافت می کردند، اما به دلیل مراقبت شدید از سوی عباسیان، امام حسن عسکری (ع) با اتخاذ شیوه های مختلفی با مسلمانان ارتباط برقرار می کردند.
به طور مثال «عثمان بن سعید عَمْری» از نزدیک ترین و صمیمی ترین یاران امام بود که پیامهای امام و مردم را ردو بدل می کرد. او در پوشش روغن فروش، نزد امام می آمد و اموال و وجوهات شرعی، نامه ها و درخواست های مسلمانان را می گرفت و آنها را در ظرف ها و مشک های روغن قرار می داد و به حضور امام می رساند.
همچنین آمده است که امام حسن عسکری برخی نامه ها و پیغام ها را در میانه چوب قرار می داد و به دست هیزم شکنی که توجه کسی را جلب نمی کرد، می‌داد و او به عثمان ابن سعید می رساند. امامان معصوم (ع) در هر شرایطی از وظیفه ی الهی خویش غافل نمی شدند و برای هدایت مردم به سمت فضایل و نیکی ها و زدودن شک ها و شبهات مسلمانان اقدامات مؤثری به عمل می آوردند.
امام حسن عسکری (ع) در طول حیات مبارک خود، با جریان های انحرافی گوناگون مقابله و مبارزه کرد و شبهات و بدعت ها را کنار زد و اندیشۀ صحیح اسلامی را تبیین نمود. از دیگر نکات مورد توجه امام حسن عسکری (ع)، در آن دوران پر خفقان، تربیت شاگردان و ارتباط با اندیشمندان و فقیهان بود. شیخ طوسی تعداد شاگردان آن حضرت را بیش از صد نفر ثبت کرده است.
اما بنی عباس که همواره از نفوذ فکری و معنوی اهل بیت پیامبر (ص) در میان توده های مردم، آگاه بودند و از بیداری مردم ترس و نگرانی داشتند به این فکر افتادند که وجود گرامی امام حسن عسکری (ع) را به شهادت رسانند.
به همین دلیل معتمد عباسی، حاکم ستمگر، ایشان را در هشتم ربیع با زهر و توطئه به شهادت رساند. اما او نتوانست نور هدایت و رستگاری امام حسن عسکری (ع) را خاموش کند چراکه از ایشان میراثی وزین از معارف دینی و فرزندی که نجاتبخش بشریت و پیام آور عدالت، صلح و راستی است، به جای ماند.
فرزندی که روزی به فرمان خدا ظهور می کند و دنیا را از ستم و رنج و درد ظالمان، رهایی میبخشد.
امام حسن عسکری (ع) درباره وجود ارزشمند فرزندش حضرت مهدی (ع) منجی عالم بشریت می فرماید: "سپاس خدای را که از دنیا نرفتم تا آنکه او امام بعد از من را نشانم داد. او در خلقت و اخلاق، شبیه ترین فرد به پیامبر است. خداوند او را در دوران غیبت حفظ می کند، سپس او را ظاهر می سازد تا زمین را پس از آنکه پر از ظلم و ستم شده، سرشار از عدالت و برابری کند."
117
بیشتر بخوانید:
تسلیت سالروز شهادت امام حسن عسکری (ع)
قم؛ عزاداری سالروز شهادت امام حسن عسکری(ع)+ ویدئو
