تحلیل:

ایران پرس: «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا و «ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهور اوکراین روز پنجشنبه در اجلاس سران گروه هفت در ایتالیا، توافقنامه امنیتی دوجانبه‌ای را برای همکاری بلندمدت دفاعی و امنیتی میان دو کشور امضا می کنند.

مذاکرات در مورد این توافق امنیتی دو جانبه در پاییز 2023 آغاز شد، اما دولت آمریکا در حالی که منتظر بود کنگره بودجه تکمیلی حدود 61 میلیارد دلاری برای اوکراین را تصویب کند، نتوانست این مذاکرات را تکمیل کند ولی پس از تصویب بودجه تکمیلی برای اوکراین، روند این مذاکرات هم تسریع شد.

در این توافقنامه آمده است: "ایالات متحده قصد دارد در ماه‌های آینده با کنگره همکاری کند تا راهی برای دستیابی به منابع پایدار برای اوکراین پیدا کند."

هر چند این توافق شامل هیچ تعهدی برای استفاده از نیروهای آمریکایی به منظور دفاع از اوکراین نیست، اما چشم‌انداز چگونگی همکاری ایالات متحده و متحدانش با اوکراین برای تقویت وضعیت دفاعی این کشور و جلوگیری از اقدامات نظامی آینده روسیه را ترسیم خواهد کرد.

رئیس جمهور اوکراین پیش از این اعلام کرده بود: "کی‌یف و واشنگتن مذاکرات در مورد توافق همکاری امنیتی دوجانبه را آغاز و طرح ارسال موشک‌های دوربرد به نیروهای مسلح اوکراین را نهایی کرده‌اند."

این توافقنامه مشابه قراردادهای دوجانبه‌ای خواهد بود که اوکراین پیش از این با بیش از ده کشور دیگر امضا کرده است. کی‌یف چندین توافقنامه امنیتی ۱۰ ساله با شماری از کشورهای عضو ناتو امضا کرده است. این توافقنامه‌ها شامل حمایت طولانی‌مدت از اوکراین در مقابل اقدامات نظامی روسیه و بیانگر حمایت نظامی، سیاسی و مالی از اوکراین در سال‌های آتی است.

همچنین پس از اعمال فشارهای شدید از سوی آمریکا، سران گروه 7 روز چهارشنبه (23 خرداد - 12 ژوئن) موافقت کردند تا از محل سود سرمایه‌گذاری دارایی‌های مسدود شده روسیه در اروپا، تا پایان سال جاری میلادی (۲۰۲۴)، ۵۰ میلیارد دلار به اوکراین کمک کنند.

کشورهای گروه 7 در سال ۲۰۲۲، حدود ۳۰۰ میلیارد دلار از اموال روسیه را مسدود کردند. از آن زمان تاکنون میان کشورهای غربی برای چگونگی صرف این دارایی‌ها بحث و جدل‌های زیادی مطرح شده است.

توافق بر سر این کمک مالی ۵۰ میلیارد دلاری پس از آن حاصل شد که اوکراین در بهار امسال در نبرد با روسیه نه‌ تنها به دستاوردهای جدیدی دست نیافت بلکه اراضی بیشتری از این کشور به تصرف نیروهای روسیه درآمد.

به رغم تصویب قانون کمک نظامی جدید آمریکا به اوکراین و نیز امضای توافقنامه امنیتی بین ایالات متحده و اوکراین، اما تردیدها و اما و اگرهای زیادی در باره تاثیر این اقدامات واشنگتن بر نتیجه نهایی جنگ اوکراین وجود دارد.

با توجه به پیشرفت‌های اخیر ارتش روسیه در جبهه‌های مختلف و وضعیت دشوار ارتش اوکراین در میدان جنگ، دور از ذهن است که کمک ۶۰ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلاری آمریکا به کی‌یف به تغییر قابل توجهی در وضعیت نظامی اوکراین در مقابل روسیه منجر شود.

کمک نظامی جدید آمریکا به اوکراین فقط ممکن است به ارتش این کشور کمک کند تا از حملات جدید ارتش روسیه جلوگیری کند، اما منجر به ایجاد تغییرات بزرگ در جبهه جنگ به نفع کی‌یف نخواهد شد.

بدین ترتیب احتمال اینکه کمک های نظامی و امنیتی آمریکا بتواند به برتری ارتش اوکراین در مقابل روسیه منجر شود، بسیار ضعیف است. مقام‌های آمریکایی به طور غیرعلنی از اضمحلال خطوط دفاعی اوکراین و ضعف آنها ابراز نگرانی و اعلام کرده‌اند که این امر می‌تواند سبب پیشروی بیشتر روسیه شود.

کشورهای غربی از آغاز جنگ روسیه و اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، دهها میلیارد دلار کمک های نظامی و تسلیحاتی به کی‌یف ارائه کرده‌اند. کمک‌های نظامی به اوکراین در سال ۲۰۲۲ با مهمات توپخانه و آموزش آغاز شد و اکنون این کمک‌ها به تانک ها و خودرو های زرهی، سامانه‌های دفاع هوایی پیشرفته، موشک‌ها و مهمات خوشه‌ای، هواپیماهای جنگنده میگ 29 و در آینده نزدیک هواپیماهای جنگنده اف 16 و حتی میراژ 2000 فرانسوی گسترش یافته است.

آمریکا و ناتو که تاکنون بیش از صد میلیارد دلار کمک های نظامی و تسلیحاتی به اوکراین ارسال کرده اند، همچنان خواهان تداوم جنگ خونین اوکراین هستند. مقامات ارشد آمریکایی و ناتو بر این گمان هستند که پیروزی روسیه در جنگ اوکراین آنهم در مجاورت ناتو به معنای بی اعتباری این سازمان نظامی و گسترش هر چه بیشتر نفوذ و قدرت منطقه ای و بین المللی روسیه خواهد شد و معادلات امنیتی و نظامی و سیاسی را در اروپا به ضرر غرب تغییر خواهد داد.

ضمن اینکه واشنگتن به جنگ اوکراین به مثابه فرصتی مهم برای تضعیف هر چه بیشتر توانمندی نظامی روسیه و نیز اضمحلال قدرت ملی این کشور رقیب آمریکا می نگرد. با این حال تداوم این جنگ صرفا به معنای خسارات انسانی و مادی هر چه بیشتر برای روسیه و اوکراین و اضمحلال اوکراین به عنوان یک کشور بزرگ اروپایی آن هم در راستای اهداف کلان ایالات متحده است.

در واقع دورنمای جنگ اوکراین هیچ روزنه امیدی را برای رئیس جمهور غربگرای اوکراین در زمینه پیروزی در این جنگ و یا باز پس گیری مناطق اشغالی از جانب روسیه باقی نگذاشته است. اوکراینی ها با تشویق ها و تحریکات غرب وارد مناقشه جدی با روسیه از سال 2014 شدند، اما اکنون پشت خود را خالی می بینند. ضمن اینکه پیش بینی ها حتی از جانب مقامات ارشد غربی در باره نتیجه جنگ اوکراین برای کی یف کاملا ناامید کننده است.

«ویلیام برنز» رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) درباره شکست اوکراین هشدار داده است. برنز با اشاره به کمبود مهمات ارتش اوکراین، گفت: "خطر واقعی در مورد شکست اوکراین تا سال ۲۰۲۴ وجود دارد، اما کمک‌های نظامی بیشتر از سوی آمریکا می‌تواند برای اوکراین سودمند باشد."

تداوم جنگ اوکراین در سومین سال آن و ورود این جنگ به مرحله ای جدید خسارات انسانی و مادی هنگفتی برای روسیه و اوکراین خواهد شد. به رغم پیشنهادات مسکو برای آتش بس و حتی ارائه چند طرح در این زمینه از سوی کشورهای مختلف ، اما سران غربگرای اوکراین به خصوص ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور این کشور از ابتدای جنگ با آتش بس مخالفت کرده و حتی در باره طرح های صلح فقط با طرحی غربی موافقت کرد که متضمن خروج روسیه از همه مناطق اوکراین از جمله شبه جزیره کریمه است که البته این امر با مخالفت مسکو مواجه شد.

نویسنده: سيدرضا مير طاهر

117