بر اساس دستور کرملین که روز پنجشنبه در تارنمای رسمی اطلاعات حقوقی دولت روسیه منتشر شد، جنگنده های نیروی هوایی و هواپیماهای غیر نظامی این کشور در جزیره «ایتوروپ» مستقر خواهند شد. این جزیره به همراه جزایر «کوناشیر»، «هابومای» و «شیکوتان» مجمع الجزایر «کوریل» را تشکیل می دهند که در مورد مالکیت آنها میان روسیه و ژاپن اختلاف وجود دارد. در این کشور این جزایر، جزایرشمالی نامیده می شوند.
جزایر کوریل به دلیل برخورداری از منابع نفت و گاز و آبزیان و واقع شدن در اقیانوس آرام از موقعیت راهبردی برای روسیه و ژاپن برخوردارند. مالکیت این جزایر که در نشست کنفرانس «یالتا» در 1945 بعد از شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم به شوروی واگذار شد مورد ادعای دولت ژاپن است و این کشور هر گونه امضای پیمان صلح با مسکو را به استرداد جزایر شمالی مشروط کرده است.
هر چند سال 2018 سال توسعه روابط ژاپن و روسیه نامگذاری شده است و دولت شینزوآبه نخست وزیر ژاپن در سالهای اخیر تلاشهای گسترده ای را برای تنش زدایی با روسیه پی گیری کرده است اما مسکو با تاسیس پایگاههای نظامی می کوشد از جزایر کوریل به عنوان پایگاههای راهبردی در اقیانوس آرام استفاده کند که با اعتراض گسترده دولت توکیو روبرو شده است
«والتر کیزانف» رئیس مرکز مطالعات ژاپن در انستیتوی خاور دور در این زمینه می گوید:
"اختلاف بر سر جزایر کوریل همچنان مانع اصلی سر راه امضای قرارداد صلح میان روسیه و ژاپن میباشد. این در حالی است که علاوه بر ناوهای چینی ناوهای امریکا نیز پیوسته در منطقه حضور دارند. بنابراین اوضاع فوق العاده بغرنج بوده و ادامه مذاکرات ضرورت دارد."
روسیه در حالی روند نظامی کردن جزایر مورد اختلاف با ژاپن را آغاز کرده است که دو کشور توافق کرده اند طرح های مشترک اقتصادی در جزایر کوریل اجرا کنند.
از اینرو استقرار جنگنده های روسیه در جزیره «ایتوروپ» ممکن است توافقهای حاصل شده در این خصوص را از بین ببرد.
«نائوتو کان» نخست وزیر سابق ژاپن در این باره گفت:
"دیدارمقامات و اقدامات روسیه در جزایر کوریل بسیار تأسف بار است. زیرا توکیو بر موضع خود در مورد چهار جزیره شمالی متعلق به خاک ژاپن ایستاده است. اختلافاتی که بیش از هفت دهه است ادامه دارد."
در هر حال، به نظر می رسد دولت روسیه در واکنش به برنامه های نظامی که دولت ژاپن با امریکا اجرا می کند درصدد تقویت موقعیت نظامیش در جزایر کوریل است.
اخیرا دولت توکیو اعلام کرد که قصد دارد دو سامانه از موشکهای دفاع ملی امریکا را خاک ژاپن مستققر کند که با اعتراض شدید روسیه روبرو شد. مسکو این گونه اقدامات دولت توکیو را موجب برهم خوردن توازن قدرت ودامن زدن به مسابقه تسلیحاتی در منطقه تلقی می کند.
114/116
نویسنده: مجید وقاری
بیشتر بخوانید:
اعتراض ژاپن به استقرار یگان های نظامی روسیه در جزایر کوریل
روسیه - ژاپن ، معضل جزایر کوریل/تحلیل
تاکید روسیه بر مالکیت این کشور بر جزایر کوریل
مسکو: مالکیت بر جزایر کوریل همیشگی است