اگرچه بحران سیاسی مدتهاست در ونزوئلا ادامه دارد اما آغاز دور دوم ریاست جمهوری "مادورو" و سوگند ریاست جمهوری وی در10ژانویه 2019 نقطه عطفی در تشدید اعتراضات در این کشور بود.
همزمان با برگزاری مراسم تحلیف "مادورو"، آمریکا وی را به قدرتطلبی متهم و اعلام کرد که دولت جدید او را به رسمیت نمیشناسد.
پیرو موضعگیری آمریکا و متحدانش، "خوان گوایدو" 35 ساله از حزب مخالف افراطی "عزم مردمی" که ریاست مجمع ملی (کنگره) ونزوئلا را برعهده دارد نیز در اظهاراتی غیرمعمول، ریاست جمهوری "مادورو" را نامشروع اعلام کرد و از ارتش این کشور خواست از تلاشها برای برقراری مجدد دموکراسی حمایت کند.
"گوایدو" همچنین 23 ژانویه خود را رییس جمهوری ونزوئلا خواند و سوگند یاد کرد؛ عملی که با استقبال آمریکا و متحدانش روبه رو شد و آنها وی را بهعنوان رییس جمهوری ونزوئلا به رسمیت شناختند.
"گوایدو" برای مشروعیت بخشیدن به خود به دو ماده ۲۳۳ و ۳۳۳ قانون اساسی ونزوئلا استناد کرده است؛ براساس ماده ۲۳۳ مجمع ملی ونزوئلا میتواند رئیسجمهوری را با رای خود برکنار کند و در چنین وضعیتی، رئیس مجمع ملی به شکل موقت ریاست قوه مجریه را بر عهده خواهد گرفت.
از دیدگاه "گوایدو" و مخالفان، انتخابات ریاست جمهوری ونزوئلا فاقد مشروعیت بوده و به همین دلیل ریاست جمهوری "مادورو" نیز در دوره دوم قانونی نیست.
همچنین ماده ۳۳۳ تاکید دارد که اگر قانون اساسی کشور زیرپا گذاشته شود، همه شهروندان موظفند برای برقراری دوباره قانون اساسی بکوشند.
از نظر مخالفان، قانون اساسی زیر پا گذاشته شده است. استناد گوایدو به این قوانین درحالی است که بنابر حکم دیوان عالی ونزوئلا، مجمع ملی ونزوئلا مدتها قبل ملغی و اختیاراتش به "مجلس موسسان" منتقل شده است.
از سوی دیگر اسناد منتشر شده نشان می دهد، گوایدو از مدتها قبل سفرها و دیدارهایی با مقامات آمریکا و برخی کشورهای آمریکای لاتین داشته و در واقع در راستای اهداف واشنگتن که براندازی حکومت چپگرای مادورو است قدم برداشته است.
روزنامه وال استریت ژورنال، 26 ژانویه در گزارشی افشاگرانه نوشت: "خوان گوایدو" رئیس مجلس و رهبر مخالفان دولت ونزوئلا قبل از آنکه خودش را رئیس جمهوری موقت این کشور معرفی کند، تلفنی با "مایک پنس" معاون رئیس جمهوری آمریکا مذاکره کرده و "پنس" به او قول داده که اگر قدرت را از دست نیکلاس مادورو رئیس جمهوری ونزوئلا خارج کند، از حمایت کامل واشنگتن برخوردار خواهد بود.
اقدامات علیه مادورو و نامشروع خواندن وی از سوی آمریکا و غرب درحالی است که وی در انتخابات سال 2018 توانست بیش از 68 درصد آراء را به دست آورد.
اکنون نیز بهرغم همه مشکلات اقتصادی و تنشهای سیاسی نه تنها بخش عمدهای از شهروندان ونزوئلا، بلکه نیروهای مسلح این کشور نیز حمایت خود را از مادورو اعلام کردهاند.
"ولادیمیر پادرینو لوپز" Vladimir Piedinho Lopez وزیر دفاع ونزوئلا 25 ژانویه در کنار مقامات ارتش این کشور، نیکلاس مادورو را رئیس جمهوری قانونی ونزوئلا خواند و گفت: از وی در برابر کودتا حمایت خواهد کرد.
اکنون با این شواهد میتوان گفت که ارتش پشت مادورو را خالی نکرده است و این بدین معناست که او عملا قدرت را در ونزوئلا در دست دارد.
با این حال، تلاشهای مخالفان داخلی و اقدامات آمریکا و متحدانش برای سرنگونی دولت چپگرای مادورو ادامه دارد. ایالات متحده از تمامی کارتهای بازی خود برای مداخله در ونزوئلا استفاده میکند اگرچه تجربه نشان داده که این اقدامات همواره با شکست روبرو شده است. 139/120
نویسنده: آتوسا دینیاریان
بیشتر بخوانید:
ونزوئلا؛ شکست آمریکا در شورای امنیت/ تحلیل
فرصت 30 روزه ونزوئلا به آمریکا
گزارش: ونزوئلا؛ راهاندازی کودتا با هزینه آمریکا
بلوکه شدن 1.2 میلیارد دلار ونزوئلا در بریتانیا