نرم‌افزار جاسوسی «پگاسوس»، نرم‌افزاری اسرائیلی است که در برای هک کردن موبایل به کار گرفته می‌شود. پایگاه خبری گاردین در گزارشی، بدافزار جاسوسی پگاسوس که توسط یک شرکت اسرائیلی به نام NSO ایجاد شده و توانسته در مدت اخیر، چهره‌های سرشناس زیادی از جمله رئیس‌جمهور فرانسه «امانوئل مکرون» را هدف قرار دهد، معرفی و سعی کرده در رابطه با این بدافزار و نوعِ عملکرد آن، آگاهی بخشی کند.
گاردین نوشت پگاسوس نام یک بدافزار جاسوسی است که به نوعی می‌توان آن را قوی‌ترین نرم‌افزار جاسوسی که تاکنون توسط یک شرکت خصوصی ایجاد شده و توسعه یافته، لقب داد. این نرم‌افزار به محض اینکه به گوشی تلفن همراه راه یابد، بدون اینکه متوجه شوید قادر است تا تلفن همراه را به صورت ۲۴ ساعته هدف نظارت و جاسوسی قرار دهد. این بدافزار قادر است که از پیام‌های ارسالی و دریافتی نسخه کپی تهیه کند، عکس‌ها را مورد استفاده قرار دهد و صدای شما را در جریان مکالمات‌تان ضبط کند. پگاسوس همچنین قادر است تا از شما به صورت مخفیانه فیلم بگیرد (توسط دوربین گوشی تلفن همراه‌تان) و یا حتی میکروفن گوشی شما را فعال کرده و صدای شما و صحبت‌هایتان را ضبط کند. این بدافزار قادر است بفهمد که شما کجا هستید، کجا بوده‌اید و با چه کسانی ملاقات داشته‌اید.»
اولین بار برنامه جاسوسی اسرائیلی پگاسوس در سال 2016 فاش شد؛ هنگامی که تلفن همراه «احمد منصور»، فعال اماراتی هک و در پی آن این شخص بازداشت شد. دولت امارات تاکنون از آزادی احمد منصور خودداری کرده و وی همچنان در زندان است. از آن زمان تاکنون، توانمندی‌های تهاجمی شرکت NSO به نحو قابل توجهی پیشرفت کرده است. اقدام پگاسوس معطوف به انجام "حملات صفر-کلیک" است که هیچ‌گونه تعامل و یا اقدامی از جانب دارنده تلفن همراه را جهت موفق شدن، نمی‌طلبد. این بدافزار در شرایط کنونی، تا حد زیادی از نقاط ضعف و نواقصِ سیستم عامل‌های تلفن‌های همراه بهره می‌برد. در سال ۲۰۱۹، "واتس اَپ" این مسئله را فاش کرد که نرم‌افزار NSO به بیش از ۱۴۰۰ تلفن همراه، بدافزار ارسال کرده و در واقع از نقاط ضعف آنها در راستای اهداف و مقاصد خود بهره برده است. بدافزار پگاسوس به راحتی با برقراری یک تماس واتس اَپی با شماره‌ی هدف، حتی اگر فردِ هدف به تماس مذکور پاسخ هم ندهد، به آن (گوشی تلفن همراه) نفوذ می‌کند و اطلاعات آن را تخلیه می‌کند.
جامعه هدف پگاسوس کیست؟
یکی از موضوعاتی که در خصوص بدافزار پگاسوس وجود دارد، این است که جامعه هدف این بدافزار چه کسانی هستند؟ سازمان رسانه‌ای «مطالب ممنوعه»، مستقر در پاریس که به همراه سازمان عفو بین‌الملل شماره‌های هدف را در اختیار رسانه‌ها قرار داده، بیش از ۱۰۰۰ نفر در بالغ بر ۵۰ کشور شناسایی شده‌اند که شامل چند عضو خانواده‌های سلطنتی عرب، دستکم ۶۵ مدیر بازرگانی، ۸۵ فعال حقوق بشری، ۱۸۹ خبرنگار و بیش از ۶۰۰ سیاستمدار و مقام دولتی از جمله چند رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر است. امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، برهم صالح، رئیس جمهوری عراق، سعد الحریری، نخست وزیر سابق لبنان از سرشناس‌ترین افرادی هستند که هدف جاسوسی قرار گرفته‌اند. دولت‌هایی از سراسر جهان با اتهاماتی شوکه‌کننده مبنی بر استفاده آنها از بدافزار ساخت اسرائیل برای جاسوسی از تلفن‌های کنشگران سیاسی و حقوق بشر، روزنامه‌نگاران و مدیران شرکت‌ها مواجه هستند. سیاستمداران، رهبران مذهبی و فعالان عراقی در زمره کسانی بودند که توسط جاسوس‌افزار پگاسوس رژیم صهیونیستی هدف جاسوسی قرار داشتند. برخی از شخصیت‌های سیاسی، نظامی و دینی عراق در فهرست اهداف این جاسوس‌افزار صهیونیستی بوده‌اند.
یکی از مهم‌ترین تهدیداتِ بدافزار جاسوسی پگاسوس، متوجه روزنامه‌نگاران و فعالان اجتماعی است، زیرا دولت‌های مخالف با آنها قادرند به طرق گوناگون به گوشی‌های تلفن همراه‌شان نفوذ و آنها را آلوده کنند و عملاً در فعالیت‌های این دسته از افراد، ایجاد اختلال نمایند. بنابراین، این جامعه آماری بیانگر این است که اسرائیل و کشورهایی که از نرم‌افزار پگاسوس استفاده کردند، اهداف خاصی را پیگیری می‌کنند و گرایش این اهداف ضد حقوق بشری است. به عبارت دیگر، این نرم‌افزار در جهت سرکوب مخالفان و منتقدان، نفوذ و فشار بر مقامات دیگر کشورها و ممانعت از انتشار آزاد اطلاعات توسط رسانه‌ها و فعالان به کار گرفته می‌شود. برخی شخصیت‌های دیگری که هدف جاسوسی قرار گرفته‌اند، وابسته به محور مقاومت بوده‌اند و جاسوسی علیه آنها در چهارچوب نبرد محور مقاومت و دشمنان واقعی آرمان فلسطین اعم از رژیم صهیونیستی، آمریکا و برخی کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، قابل تفسیر است. برخی نیز بر این باور هستند جاسوسی عربستان و امارات علیه رهبران لبنان هم زیرشاخه جاسوسی رژیم صهیونیستی است.
جامعه هدف پگاسوس کیست؟
عربستان سعودی، امارات، بحرین و مغرب چهار کشور عربی هستند که از بدافزار پگاسوس استفاده کردند. رابطه بین رژیم صهیونیستی، عربستان و امارات به قدری واضح است که نمی‌توان آن را انکار کرد. رژیم صهیونیستی از سال 2012 و 2013 همه زیرساخت‌های الکترونیک را برای امارات فراهم کرده و بدافزار پگاسوس را از طریق یک شرکت قبرسی به آن فروخته است. امارات با استفاده از تجهیزاتی که در اختیار شخصیت‌های سوری قرار داده و نصب بدافزار پگاسوس روی این تجهیزات، از آنها جاسوسی کرده است و همین روش را درباره شخصیت‌های لبنانی هم به کار برده است. عربستان از این برنامه برای جاسوسی علیه خانواده خاشقچی و همسرش استفاده کرده است. مغرب از این بدافزار علیه الجزایر استفاده کرده، اگرچه شخص محمد ششم، پادشاه مغرب هم هدف جاسوسی قرار گرفته است. پیش از این هم روزنامه «یدیعوت آحارونوت» گزارش داد رژیم صهیونیستی نه تنها مجوز همکاری شرکت‌های فعال در زمینه نرم‌افزارهای جاسوسی با دولت سعودی را صادر کرده بلکه آنها را به این کار تشویق می‌کند. به نوشته رسانه صهیونیستی «هاآرتص»، میزان فروش برنامه جاسوسی پگاسوس به صدها میلیون دلار در امارات و عربستان سعودی می‌رسد که با واسطه‌گری رسمی تل‌آویو انجام گرفته است.
عبدالباری عطوان در این خصوص نوشت: «تصادفی نیست دولت‌های عربی که توافق سازش «آبراهام» را در ماه‌های اخیر با رژیم صهیونیستی به امضا رسانده‌اند در رسوایی پگاسوس که دنیا را به لرزه درآورده است، بیشتر دخیل هستند. هماهنگی امنیتی در جنبه کلاسیک و سایبری، ستون فقرات این توافقات سازش است زیرا بیشتر کشورهای عربی به ویژه در منطقه خلیج فارس در نگرانی امنیتی به سر می‌برند و این به سبب شکاف گسترده میان آنها و مردمان‌شان است و از این رو به راحتی به دام حمایت امنیتی خیالی اسرائیل می‌افتند و برای خرید برنامه سایبری جاسوسی برای استفاده علیه مخالفان و سازمان‌های حقوق بشری و روزنامه‌نگارانی که خواهان اصلاحات و آزادی و ریشه‌کنی فساد هستند، وسوسه می‌شوند.»
بنابراین، استفاده این کشورهای سازش‌کار از بدافزار پگاسوس نشان می‌دهد از یک سو بعد امنیتی در توافق آبراهام، برجسته‌تر از سایر ابعاد است و از سوی دیگر، حکام کشورهایی نظیر امارات، بحرین، مغرب و عربستان که آبراهام را امضا نکرد، نگرانی اصلی‌شان از جانب مردم خودشان است و پایه‌های مشروعیت آنها سست شده است. به عبارتی، این کشورها معتقد هستند با جاسوسی از فعالان مدنی و روزنامه‌نگاران می‌توانند مانع گسترش روحیه مخالفت و انتقاد از شیوه حکومت‌داری خود شوند.
بهره‌گیری رژیم صهیونیستی از بدافزار جاسوسی نه موضوعی عجیب و نه جدید است بلکه این ماهیت رژیم اسرائیل است. بازنده بزرگ موضوع پگاسوس، کشورهایی هستند که از آن بهره گرفته‌اند زیرا مجبور هستند در مواقع اضطراری به اسرائیل باج دهند. عبدالباری عطوان در این خصوص نوشت: «کشورهایی که این جاسوس‌افزار را از شرکت اسرائیلی مادر خریده‌اند، شاید اطلاعاتی از مخالفان خود به دست آورده باشند مانند عربستان، مغرب، امارات و بحرین و تحرکات مخالفان خود را رصد کرده باشند، اما اسرائیل استفاده‌کننده اصلی است زیرا طبق اطلاعات اولیه، اسرار بسیار مهمی به دست آورده است و شاید تصاویر و موارد دیگری به دست آورده باشد که از آنها برای باج‌گیری به منظور هیمنه و مهار قربانیان استفاده خواهد کرد و آنها را به تن دادن به خواسته‌های اسرائیل وادار خواهد کرد.»
سیدرضی عمادی
