دربیانیه پایانی نوزدهمین نشست بین المللی آستانه درباره صلح در سوریه - که به میزبانی قزاقستان برگزار شده است - حملات تجاوزگرانه مکرر رژیم صهیونیستی به سوریه محکوم شده است.
کشورهای ضامن روند آستانه در عین حال، با رد همه توطئه ها در سوریه، تاکید کردند: "امنیت و ثبات در شمال شرقی سوریه تنها بر اساس حفظ حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سوریه محقق خواهد می شود."
در بیانیه پایانی نشست آستانه همچنین تصریح شده است: "تحرکات کشورهای حامی گروه های تروریستی و حامیان گروه های جدایی طلب در سوریه محکوم است. ضمن آن که سرقت نفت سوریه اقدامی مزموم است و درآمدهای آن باید به مردم این کشور باز گردانده شود."
نوزدهمین نشست سران کشورهای ضامن روند آستانه در شرایط خاص و ویژه ای برگزار شده است. بر این اساس باید گفت، این نشست در شرایطی برگزار شده است که سران ترکیه و سوریه به منظور دیدار دوجانبه در کشوری ثالث در حال رایزنی هستند.
در همین زمینه، «عبدالقادر سلوی» نویسنده ترکیه‌ای نزدیک به حزب حاکم عدالت و توسعه درباره روابط ترکیه و سوریه از دیدار سران آنکارا و دمشق پرده برداشت.
«عبدالقادر سلوی» تحلیلگر ترک و ستون نویس نشریه حریت در خصوص روابط ترکیه و سوریه در یادداشتی نوشت: "احتمالاً دیداری میان «رجب طیب اردوغان» و «بشار اسد» در روسیه به میزبانی «ولادیمیر پوتین» برگزار خواهد شد."
پیش از این، رئیس جمهوری ترکیه با اشاره به اهمیت روابط ترکیه و سوریه در سطح اطلاعاتی و امنیتی، گفته بود: "دیدار دوجانبه با رئیس جمهوری سوریه در وقت و زمان خودش انجام خواهد شد."
همین رایزنی های مقام های ترکیه به منظور دیدار با مقام های سوریه، بر اهمیت نوزدهمین نشست سران کشورهای ضامن روند آستانه افزود. طی ماه های گذشته نیز در فضای رسانه‌ای و سیاسی ترکیه، موضوع لزوم عادی سازی رابطه با سوریه به طور جدی مطرح شده است.
بر این اساس، گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر دیدار بشار اسد و رجب طیب اردوغان در حاشیه نشست سران شانگهای در سمرقند ازبکستان مطرح شده بود، اما این اتفاق رخ نداد. اگر چه بعدها رجب طیب اردوغان گفت: "دلم می‌خواست با بشار اسد در سمرقند دیدار کنم."
در این چارچوب، از سوی دولت قانونی حاکم بر دمشق، پیش‌شرط‌هایی به منظور عادی سازی روابط مطرح شده است که از جمله آن ها می توان به خروج نیروهای نظامی ترکیه از شمال سوریه و نیز دست برداشتن ترکیه از حمایت از گروه های مسلح در شمال سوریه موسوم به ارتش آزاد سوریه اشاره کرد.
همین شروط دمشق، موجب شده است که جریان های تروریست‌های در شمال سوریه را از وجه‌المصالحه شدن در روابط ترکیه و سوریه نگران کرده است. این جریان ها به این حقیقت پی برده اند که مورد سوءاستفاده قرار گرفته اند. به همین دلیل، این جریان های فریب خورده به آشوب و اعتراض علیه ترکیه دست زده اند. چنین به نظر می رسد که رویدادهای اخیر موجب شده است تا دولت ترکیه به صورت علنی، از موضوع رابطه با سوریه به طور موقتی عقب‌نشینی کند.
عقب نشینی دولت ترکیه از سیاست های جنگ طلبانه با کشورهای همسایه
این واقعیت را نباید نادیده گرفت که مقام های دولت آنکارا که به جای اتخاذ سیاست «تنش صفر» با کشورهای همسایه، به جنگ با این کشورها رفته بودند، اخیرا از تمامی سیاست های چند سال گذشته خود عقب نشینی کرده اند.
سیاست های دولت رجب طیب اردوغان که رابطه ترکیه با امارات، عربستان، مصر، سوریه، عراق، اتحادیه اروپا، آمریکا و رژیم نژاد پرست اسرائیل و دیگر کشورهای حاشیه دریای مدیترانه را به شدت تحت تاثیر قرار داده بود، اکنون از سوی مقام های آنکارا در حال بازنگری است.
در حقیقت، مشخص نشده است که چرا دولت ترکیه به تخریب روابط با برخی ازکشورهای منطقه اقدام و سپس به بازنگری در این روابط دست زده است.
به هر حال، چنین به نظر می رسد که برای مقام های دولت آنکارا در شرایط موجود چاره ای جز عقب نشینی از سیاست های نادرست پیشین باقی نمانده است.
در یک جمعبندی کلی باید گفت، نوزدهمین نشست سران ضامن روند آستانه در شرایطی برگزار شده است که می تواند به مشکلات یک دهه گذشته در روابط ترکیه و سوریه پایان دهد، زیرا مقام های ترکیه سرانجام به نتیجه رسیده اند که چاره ای جز بازنگری در سیاست های نادرست به ویژه در قبال دولت قانونی حاکم بر سوریه دارند.
نویسنده: محمدعلی طالبی
117
