«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه و «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه ترکیه به عنوان تضمین کنندگان مذاکرات آستانه روز سه شنبه در پایان این نشست که با حضور «استفان دمیستورا» فرستاده ویژه دبیر کل سازمان ملل در امور سوریه برگزار شد، بیانیه ای منتشر کردند.
در این بیانیه بر استقلال و تمامیت ارضی سوریه همچنین تلاش برای تسهیل آغاز به کار کمیته قانون اساسی سوریه با تعامل مستقیم طرف‌های سوری و نماینده دبیرکل سازمان ملل متحد، تاکید شده است.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان کنشگری تاثیرگذار در منطقه از ابتدای بحران در سوریه به دنبال حل این بحران از طریق سیاسی بوده است. در همین راستا، مذاکرات «روند آستانه» از ژانویه 2017 با ابتکار جمهوری اسلامی ایران و همکاری روسیه و ترکیه با هدف برقراری صلح در سوریه آغاز شد.
«حسن روحانی»، «ولادیمیر پوتین» و «رجب طیب اردوغان» روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه ماه سپتامبر گذشته در تهران در بیانیه‌ای 12 ماده‌ای تصریح کردند؛ منازعه سوریه هیچ راه‌حل نظامی ندارد و تنها ازطریق یک فرایند سیاسی مذاکراتی می‌توان به آن پایان داد.
سران سه کشور در همین چارچوب بر تعهد خود در کمک به ایجاد و آغاز کار کمیته قانون اساسی تاکید کردند. پیرو این بیانیه، گفت‌وگوهای ملی سوریه در 30 ژانویه سال 2018 میلادی در شهر سوچی روسیه برگزارشد.
دی‌میستورا نیز از روند مذاکره با کشورهای تضمین کننده روند آستانه بعنوان گامی مهم در جهت تلاش‌های دیپلماتیک برای حل مسئله سوریه حمایت کرد. این تلاش ها به حصول توافق برای تشکیل کمیته ای برای تدوین قانون اساسی سوریه منجر شد.
با این توافق سه کشور ضامن آتش بس تلاش کردند با هدف پیشبرد فرآیند حل و فصل سیاسی بحران سوریه، اجرای توصیه‌های کنگره گفت وگوی ملی سوریه در سوچی را تسهیل کنند. تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه گامی مهم و مرحله ای حساس و تعیین کننده است.
شرکت کنندگان در نشست ژنو توافق کردند برای تشکیل اولین نشست کمیته قانون اساسی دراوایل سال آینده میلادی در ژنو تلاش کنند. فعالیت کمیته قانون اساسی باید در فضایی همراه با مصالحه و مشارکت سازنده با هدف دسترسی به توافق کلی میان اعضای آن صورت پذیرد؛ به نحوی که نتایج آن بتواند حداکثر حمایت ممکن مردم سوریه را کسب کند. در این جهت گام های امیدوار کننده ای برداشته شده است.
دی‌میستورا؛ ادامه تلاش کشورهای تضمین کننده روند آستانه را گامی مهم در موفقیت این کمیته و تلاش‌های دیپلماتیک برای حل مسئله سوریه می‌داند. با این حال حصول نتیجه نهایی منوط به توجه همه طرف ها به حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و همچنین رعایت اصول منشور سازمان ملل متحد است.
بیانیه ژنو نشان می دهد، زمینه تشکیل کمیته قانون اساسی با محوریت مذاکرات سوری-سوری و نظارت سازمان ملل بر اساس قطعنامه 2254 شورای امنیت تسهیل شده است.
سوری-سوری بودن فرایند مذاکرات سیاسی؛ حفظ حاکمیت ملی یکپارچه سوریه؛ همچنین تنظیم متناسب ترکیب اعضای کمیته قانون اساسی به نحوی که برای طرف های مختلف قابل پذیرش باشد؛ از جمله مفاد مورد تاکید در تشکیل این کمیته است.
البته فراهم شدن ترتیبات مربوط به تدوین و اصلاح قانون اساسی سوریه با توجه به حساسیت موضوعات و تبعات بحران چند ساله این کشور زمانبر است. زیرا برای موفقیت در پیشبرد این هدف باید همه جنبه ها و جزئیات مرتبط با وظایف کمیته قانون اساسی مورد توافق قرار گیرد.113/118
نویسنده: جمشید امین زاده
بیشتر بخوانید:
بیانیه پایانی نشست ژنو؛ توافق درباره نخستین نشست کمیته قانون‌اساسی سوریه
نشست کمیته‌قانون‌اساسی سوریه در ژنو+ ویدئو
ژنو؛ تلاش‌ها برای موفقیت کمیته قانون‌اساسی سوریه
