ایران پرس- امروز 14 خرداد مصادف با سی و دومین سالروز ارتحال بنیان‌گذار کبیر انقلاب اسلامی ایران است. یکی از موضوعات مهم، تاثیرگذاری اندیشه و رفتار امام خمینی (ره) بر نظم منطقه‌ای غرب آسیا است.

شرایط غرب آسیا در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی

امام خمینی زمانی به عنوان یک رهبر در ایران ظهور کردند که اولاً ایران مجری سیاست‌های غرب به خصوص آمریکا در منطقه بود و به عنوان ژاندارم منطقه محسوب می‌شد و دوماً ضعف و ناتوانی کشورهای عربی در مقابل اسرائیل ثابت شده و موضوع فلسطین نیز تحت تاثیر پیمان کمپ دیوید قرار گرفته بود و سوماً نقش مردم و مشارکت سیاسی آنها در این منطقه چندان معنایی نداشته است. بنابراین، تاثیر اندیشه‌های امام خمینی بر نظم منطقه غرب آسیا را نیز باید از همین سه بعد بررسی کرد. 

اندیشه امام و گسترش روحیه ضد آمریکایی در منطقه

با پیروزی انقلاب اسلامی و رهبری امام خمینی در ایران، نه تنها موضوع ژاندارمی ایران به پایان رسید بلکه اساساً ایران به مهم‌ترین کشور منطقه غرب آسیا تبدیل شد که هم با مداخله آمریکا در این منطقه مخالفت کرد و هم با آن مقابله کرد. با گذشت حدود 43 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، روحیه و احساسات ضد آمریکایی در منطقه غرب آسیا گسترش پیدا کرده و خروج نظامیان آمریکایی از منطقه به یک مطالبه عمومی در اغلب کشورهای اسلامی تبدیل شد که این از ثمرات اندیشه و تفکر امام راحل است. 

اندیشه امام و تضعیف موقعیت اسرائیل

یکی دیگر از مهم‌ترین تاثیرات اندیشه امام بر غرب آسیا، شکل‌گیری جبهه مقاومت در مقابل اسرائیل در این منطقه بود. در هنگام پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مصر پیمان کمپ دیوید را با اسرائیل امضا کرده بود و عملاً با این پیمان روند سازش کشورهای عربی با اسرائیل و پذیرش افسانه شکست‌ناپذیری ارتش اسرائیل و همچنین به حاشیه رفتن مسئله فلسطین آغاز شده بود.

امام خمینی، اما اسرائیل را «غده سرطانی» نامیده و با ابتکار برجسته خود یعنی تعیین آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به عنوان روز قدس، هم ضربه سنگینی به فرآیند سازش وارد کردند و هم بار دیگر موضوع فلسطین را به متن تحولات جهان اسلام برگرداندند. در عین حال، با شکل‌گیری گروه‌های مقاومت در فلسطین و لبنان روند مبارزه هدفمند و سازنده با اسرائیل نیز آغاز شد و امروز انتفاضه سنگ به انتفاضه موشکی تبدیل شده است. عبدالله گنجی، کارشناس مسایل سیاسی در این خصوص می‌گوید: «جهانی کردن روز قدس با هدف عدم فراموشی سرنوشت قبله اول مسلمین، مساله فلسطین را از یهودی - فلسطینی یا عرب –صهیونیست خارج کرد و آن را به مساله جهان اسلام - غرب تبدیل کرد.»

علاوه بر این، تحت تاثیر اندیشه‌های ضد استکباری و ضد صهیونیستی امام خمینی (ره)، گروه‌های مقاومت در برخی از کشورهای اسلامی شکل گرفته و بتدریج این گروه‌های قوی‌ شده‌اند. اسرائیل که با حمایت رسانه‌های غربی تلاش بسیاری داشت با تبلیغات گسترده، ارتش این رژیم را شکست‌ناپذیر معرفی کند، نخستین بار در سال 2000 مجبور شد نظامیان خود را از جنوب لبنان خارج کند و در سال 2006 نیز در جنگ 33 روزه مقابل حزب‌الله لبنان متحمل شکست شد. امروز هم گروه‌های مقاومت به عنوان تأثیرگذارترین بازیگر در داخل کشورها و در تعیین نظم منطقه‌ای غرب آسیا محسوب می‌شوند و هم اینکه اسرائیل توان جنگ طولانی مدت با این گروه‌ها را ندارد که نمونه آن جنگ اخیر با غزه بود که اسرائیل پس از تنها 12 روز مجبور شد تن به آتش بس دهد. وزن گرفتن و ارتقا موقعیت گروه‌های مقاومت در منطقه و تضعیف موقعیت اسرائیل در مقابل این گروه‌ها بیش از هر چیز ناشی از تفکرات و اندیشه‌های حضرت امام خمینی (ره) است. 

اندیشه امام و نقش‌خواهی مردم در کشورهای منطقه

موضوع مهم دیگر، نقشی است که امام خمینی (ره) برای مردم در امر سیاسی قایل بودند. ایشان همواره بر نقش مردم تأکید کرده و معتقد بودند حاکمان باید برگزیده مردم باشند، در حالی که چنین تفکری در منطقه غرب آسیا وجود نداشت. «اخلاق عثمانی»، تحلیلگر و خبرنگار هندی حوزه غرب آسیا عنوان می‌کند که: «امام خمینی (ره) اولین رهبری است که یک نظام مردم‌سالار را در خاورمیانه تشکیل داد و ریشه‌های این نظام روز به روز قوی‌تر می‌شوند.» بسیاری از متفکران بر این باور هستند که نقش‌خواهی مردم در جهان عرب که به خصوص از سال 2011 به بعد در قالب انقلاب‌ها و قیام‌های عربی بروز کرد، برگرفته از انقلاب اسلامی ایران و اندیشه‌های امام راحل بود. 

خلاصه اینکه؛ اندیشه‌های امام خمینی (ره) سبب شکل‌گیری نظم جدیدی در غرب آسیا با محوریت مخالفت با مداخله خارجی و تاکید بر امنیت بومی در منطقه، تشکیل گروه‌های مقاومت و تقویت این گروه‌ها و تبدیل آن به محور مقاومت در منطقه و همچنین الزام و اجبار حاکمان منطقه به نقش دادن به مردم در نظم سیاسی کشورهای‌شان شد. //114