مقرر شده است که در نشست تاشکند سران جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، پاکستان، تاجیکستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان و ترکمنستان شرکت کنند.
در این نشست همچنین گسترش بیش از پیش همکاری‌های اقتصادی و تجاری، سرمایه گذاری، حمل و نقل و امور ترانزیتی، ارتباطات و مسائل بشردوستانه در چارچوب سازمان همکاری اقتصادی (اکو) بررسی خواهد شد.
در همین ارتباط، «قاسم بیک محمد» کارشناس مسائل منطقه معتقد است: "بدون تردید ایران یکی از مهمترین مسیرهای دسترسی تاجیکستان و سایر کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز و حتی روسیه به آب‌های آزاد است و در این میان بندر چابهار مناسب‌ترین و راهبردی‌ترین مسیر برای این منطقه به شمار می‌رود، در این بندر کارهای ساخت و ساز به سرعت پیش برده می‌شود و توجه کشورهای خارجی به چابهار بسیار بالاست".
رئیس جمهوری اسلامی ایران که پیش ازسفر به ازبکستان به تاجیکستان سفر کرده، با بیان این که سفرش به تاشکند به دعوت رئیس جمهوری ازبکستان انجام می شود، اعلام کرد: "پیوندهای هر چه بیشتر اقتصادی بین اعضای اکو، یک مساله محوری است و در ادامه نشست های پیشین سازمان اقتصادی اکو در نشست تاشکند نیز در دستور کار قرار خواهد داشت."
درهمین ارتباط، «رحمت‌الله عبدالله‌اف» کارشناس مسائل ایران در تاجیکستان نیز با اشاره به کمک ها و مساعدت های تهران با دوشنبه گفته: "در دو دهه نخست استقلال تاجیکستان، ایران در ساخت منابع انرژی، راه و شبکه‌های حمل و نقل، تجارت کالاهایی مصرفی، امور علمی و آموزشی و تبادل دانشجویان و پژوهشگران ایفا نقش مهمی کرده و مقام های دوشنبه باید این واقعیت را همواره مد نظر داشته باشند."
واقعیت آن است که این نوع نگاه مختص کارشناسان تاجیک نیست و همه صاحبنظران آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی به این حقیقت اذعان دارند.
ناگفته نماند که در پانزدهمین نشست سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) که در ماه اکتبر سال 2020 میلادی در عشق آباد برگزار شد، ایران، ترکیه، پاکستان، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان توافقات مهمی در زمینه حمل و نقل و ارتباطات و همچنین همکاری در امور انرژی امضا کردند.
این در حالی است که در شانزدهمین نشست سران اکو در تاشکند، بسترهای لازم به منظور امضای اسناد بسیار مهم در زمینه همکاری های اقتصادی و همکاری در امور انرژی، حمل و نقل و ترانزیت فراهم است.
تقویت بستر همکاری های مشترک اعضای اکو در سایه نشست تاشکند
در حقیقت، در ماه های گذشته مقام های اکو در زمینه حمل و نقل و ارتباطات توافقات مهمی به عمل آورده اند که می توانند در جریان نشست تاشکند، این توافقات را در سطح سران نهایی کنند.
به این ترتیب باید گفت، نشست تاشکند از اهمیت زیادی برخوردار است و می تواند بستر همکاری های مشترک اعضای اکو را بیش از پیش تقویت کند.
سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در ابتدا با مشارکت سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان براساس معاهده ازمیر و با هدف اعتلای سطح زندگی اقتصادی مردم منطقه در 1984 میلادی تاسیس شد. پیش از آن، ایران، ترکیه و پاکستان سازمان عمران منطقه ای (آر. سی. دی) را در سال 1964 میلادی تاسیس کرده بودند.
در حقیقت، 30 سال پس از تاسیس آر سی دی، کشورهای موسس این سازمان منطقه ای، با انجام برخی تغییرات، سازمان همکاری اقتصادی (اکو) را بنیانگذاری کردند و کمتر ازیک دهه بعد، با حمایت های مقام های ایران، هفت عضو جدید به این سازمان پیوستند.
در واقع، جمهوری آذربایجان، تاجیکستان، ازبکستان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان و افغانستان در 1992 میلادی به این سازمان اقتصادی ملحق شدند. عضویت اعضای جدید سازمان اکو، بر یکپارچگی جغرافیایی و انسجام اقتصادی به ویژه در زمینه امور حمل و نقل و ترانزیت سازمان اکو افزوده است.
این سازمان اقتصادی با بیش از 440 میلیون نفر جمعیت و نزدیک به 9 میلیون کیلومتر مربع وسعت، از امکانات گسترده ای در زمینه های نفتی، گازی و امور صنعتی و تجاری برخوردار است.
مهمترین نقش سازمان اکو برای کشورهای عضو، گسترش و تقویت روابط اقتصادی میان اعضای این سازمان است. تردیدی نیست که برای تحقق اهداف تعریف شده در چارچوب سازمان اکو، موانع اقتصادی، سیاسی و قانونی فراوانی وجود دارد که اعضای این سازمان می بایست به مرور این موانع را برطرف سازند.
در مجموع باید گفت، نشست سران اکو در تاشکند فرصت مناسب دیگری برای اعضای این سازمان همکاری اقتصادی فراهم کرده است تا به تقویت همکاری های مشترک چند جانبه توجه اهتمام بیشتری ورزیده و توافقنامه های مهمی را در چارچوب این نشست صمیمانه، در دستور کار قرار دهند.
نویسنده: محمدعلی طالبی
117
بیشتر بخوانید:
توافق اعضای اکو برای ایجاد کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی آسیا و اروپا
برگزاری دوازدهمین اجلاس وزرای حمل و نقل سازمان همکاری اقتصادی(ECO) در تاشکند
