ایران پرس- دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا ضمن مخالفت با برجام و خروج از آن در مه 2018 سیاست فشار حداکثری را علیه ایران در پیش گرفته و تحریم‌های بی سابقه ای را ضد تهران به اجرا در آورده است. این مساله با انتقاد شرکای اروپایی واشنگتن مواجه شده است.

"ژان ایو لودریان" وزیر خارجه فرانسه روز سه شنبه  در دیدار با "استف بلاک" وزیر خارجه هلند در لاهه گفت: کشور‌های اروپایی بر حفظ برجام تاکید دارند و با منطق فشار حداکثری آمریکا مخالفند.

به گفته وی، اتحادیه اروپا و کشور‌‌های عضو برجام قاطعیت خود را برای حفظ برجام و بازگرداندن ایران تا حد امکان به تعهداتش در چارچوب این توافق اعلام کرده اند.

قبل از آن هم "هایکو ماس" وزیر خارجه آلمان 19 ژانویه با انتقاد صریح از سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ در قبال ایران و هشدار درباره وقوع بحران فراگیر در منطقه غرب آسیا، بار دیگر خواستار گفت‌ وگو با تهران شد.

ماس ضمن انتقاد از سیاست "فشار حداکثری" واشنگتن علیه تهران، بر این عقیده است که "ژست‌‌های تهدیدآمیز و عملیات نظامی"، تغییری در رفتار جمهوری اسلامی ایران ایجاد نکرده است".

انتقاد شدید مقامات ارشد اروپایی از سیاست پراشتباه و ناکام دولت ترامپ در قبال ایران نشان می دهد که حتی اروپایی‌ها هم که از متحدان امریکا در ناتو محسوب می شوند، پی برده‌اند که اصرار بر ادامه سیاست فشار حداکثری نه فقط راهگشا نخواهد بود، بلکه صرفا به تشدید تنش‌ها و وخامت اوضاع منجر خواهد شد.

دولت ترامپ امیدوار بود که با اعمال سیاست فشار حداکثری بتواند ایران را به پای میز مذاکره مجدد بیاورد و تهران را به پذیرش خواسته‌های 12 گانه مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا وادار کند.

مواضع صریح رهبر معظم انقلاب اسلامی در نفی خواسته‌های نامشروع واشنگتن و نیز نفی مذاکره با آمریکا، این موضوع را حتی برای دولت ترامپ نیز روشن کرده است که سیاست فشار حداکثری هیچ نتیجه‌ای نخواهد داشت. 

رهبر معظم انقلاب اسلامی اوایل اکتبر 2019 با بیان این که آمریکایی‌ها در سیاست فشار حداکثری شکست خوردند، فرمودند: خیال می‌کردند اگر سیاست فشار حداکثری روی ایران متمرکز شود، جمهوری اسلامی مجبور به نرمش می‌شود؛ تا این ساعت به حول و قوه‌ الهی فهمیدند فشار حداکثری، خودشان را دچار مشکل کرده است.

اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی برجام شامل آلمان، فرانسه و بریتانیا که در راستای منافع خود خواهان حفظ این توافق هستند، بعد از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام در 8 مه 2018 وعده دادند که با تضمین منافع اقتصادی ایران، این توافق را حفظ کنند اما هیچ  اقدام عملی و موثر برای حفظ این توافق انجام نداده‌اند.

اروپایی‌ها اعم از اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا به عنوان اعضای گروه 1+4 با این که می دانند‌ سیاست واشنگتن در قبال تهران سیاستی شکست خورده است اما در عمل به جای این که فشارهای خود را متوجه آمریکا کنند تا سیاست‌اش را در قبال ایران تغییر دهد، عملا در چارچوب مد نظر واشنگتن در قبال تهران عمل می کنند.

اروپایی‌ها پس از خروج آمریکا از برجام نتوانستند ظرف یک سال و نیم اقدام موثری برای کاهش تاثیرات منفی تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران به ویژه اجرای موثر ساز وکار ویژه تعامل مالی و تجاری با ایران موسوم به اینستکس انجام دهند.

در واکنش به این بی عملی و انفعال اروپایی‌ها و نیز خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، ایران در پنج گام به کاهش تعهدات برجامی خود پرداخت.

در مقابل، اتحادیه اروپا به جای این که رویکرد سازنده ای در قبال تهران در پیش گیرد، با فشار آمریکا، ساز وکار حل اختلافات در برجام را 14 ژانویه فعال کرد؛ هر چند که پس از واکنش قاطع ایران، تروئیکای اروپایی بازه زمانی اجرای آن را تمدید کرد.

اگر اروپا واقعا خواهان حفظ برجام است، باید روند اقدامات خود را معکوس کند و به اجرای تعهدات برجامی خود روی بیاورد تا ایران نیز اجرای تعهدات برجامی خود را از سر بگیرد.

نویسنده: سید رضا میرطاهر. 

141/117

بیشتر بخوانید:

توافق طرف های اروپایی برای تمدید بازه زمانی مکانیسم حل اختلافات در برجام/ تحلیل

هایکو ماس: نیازمند دیلپماسی با ایران هستیم

لودریان: تحریم‌های آمریکا ضد ایران غیر قانونی است

بیانیه مجلس در پاسخ به رفتار ضد برجامی اروپایی ها / تحلیل